TÜRK HUKUKUNDA MEZARLIKLAR

Mezarlıktan bahsedebilmesi için öncelikle o yerin mezarlık vasfı taşıması gerekir. Mezarlık vasfı taşıyan bu yerlerin de idare tarafından ölülerin defnedilmesine tahsis edilmiş olması gerekir. Mülkiyeti belediye veya köy tüzel kişiliğine ait olan umumî mezarlıklar, kamu malları ve kamunun özel malları ayrımında kamu malları içerisinde yer alır. Bu nedenle, bu yerlere, kamu hukuku rejimi uygulanır. Mülkiyeti belediye veya köy tüzel kişiliğine ait olan umumî mezarlıkların kamu malları içerisindeki yeriyse tartışmalıdır. Açık bir tahsisten çıkarma kararı alınmadığı sürece metruk mezarlık da umumî mezarlıklar gibi hizmet malı niteliğindedir. Mülkiyeti belediye veya köy tüzel kişilerine ait olan umumî mezarlıklar üzerinde mülkiyetin kurulabilir. Öğretide baskın olan görüşe ve yargı kararlarına göre kamu tüzel kişileri kamu malları üzerinde kamu mülkiyetine sahiptir. Fakat belediye veya köy tüzel kişilerinin her ne kadar umumî mezarlıklar üzerinde mülkiyet hakkı olsa da bu mülkiyet hakkı, malikine, özel hukuk anlamında mülkiyet hakkının verdiği bütün yetkileri vermez. Belediye veya köy tüzel kişileri, mülkiyetinde bulundurduğu umumî mezarlıkları devredemez. Bu bakımdan, malik olan belediye veya köy tüzel kişilerine tasarruf işlemleri bakımından sınırlama getirilmiştir. Yine, mülkiyeti belediye veya köy tüzel kişiliğine ait olan umumî mezarlıklar, aslî gayesi dışında bir amaç içinkullanılamaz. Bu bakımdan da malik olan belediye veya köy tüzel kişilerine tasarruf eylemleri bakımından sınırlama getirilmiştir. Öte yandan, bu yerlerin kamu malı niteliğinde olması dolayısıyla getirilmiş olan sınırlamalar da söz konusudur. Meselâ, mülkiyeti belediye veya köy tüzel kişilerine ait olan umumî mezarlıklar zamanaşımı yoluyla iktisaba elverişli değildir. Bu yerlerin zamanaşımı yoluyla kazanılamamasının sebebi olarak ise, özel mülkiyete elverişli olmaması gösterilebilir.

CEMETERIES IN TURKISH LAW

Since we can talk about the cemetery, it is necessary that the place must carry the qualification ofcemetery. These places bearing the graveyard must also be assigned to the burial of the deaths by the administration. Public cemeteries belonging to a municipality or village legal entity are included in the public goods between public goods and private goods. For this reason, the public law regime applies to these places. The public cemetery whose property belongs to the municipality or village legal entity should be discussed in public goods. Unless a decision for explicit dismiss is made, the abodoned cemetery is also servitude property, like a public cemetery. Ownership may be established on public cemeteries owned by municipal or village legal entities. According to doctrine and judicial decisions, public legal entities have public ownership over public goods. However, even if municipal or village legal entities have the right to own property on public cemeteries, this right of property shall not be given by all the authorities granted by the right of property, in the sense of private law. The municipalor village legal entities may not transfer the property right of public graveyards. In this respect, limitations have been imposed on the municipal or municipal legal entities in terms of acts of disposal. Also, public cemeteries whose property is owned by a municipality or a village legal entity can not be used for any purpose other than the principal goals. In this respect, municipalities or village legal entities which are the owners are also restricted in terms of acts of disposal. On the other hand, there are limitations that have been brought about because these places are public properties. For example, public cemeteries whose property is owned by municipal or village legal entities are not eligible to acquire by means of prescription. The reason whythese places can not be won through prescription is that private property is not available.

PDF

___

Akıllı, Hüseyin: Edirne Osmanlı Mezarlıklarının Restorasyon ve Konservasyon Işığı Altında Değerlendirilmesi, Geçmişten Günümüze Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri Sempozyumu, 18-20 Aralık 1998, İstanbul 1999.
Akipek, Jale G. / Akıntürk, Turgut: Eşya Hukuku, İstanbul 2009.
Akkanat, Halil: Taşınmaz Mülkiyetinin Olağan Zamanaşımı Yoluyla Kazanılması, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 62, S. 1-2, 2004, s. 317-332.
Albaş, Hakan: Tapu Siciline Kayıtlı Taşınmazlar Bakımından Olağanüstü Zamanaşımı ile Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanımında Mirasçılar Arasında Zamanaşımının İşlememesi Sorunu, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 2, 2007, s. 1-28.
Ayan, Mehmet / Ayan, Nurşen: Kişiler Hukuku, 8. Baskı, Ankara 2016.Ayan, Mehmet: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara 2016 (Ayan, Borçlar).
Ayan,Mehmet: Eşya Hukuku, I, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 13. Baskı, Ankara 2016 (Ayan, I).Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku, II, Mülkiyet, 9. Baskı, Ankara 2016 (Ayan, II).
Aygün, Mustafa Yaşar: İlişkilerin Belirlenmesi Bakımından Mülkiyet-Mezar-Mezarlık-Orman, Yargıtay Dergisi, C. 27, S. 3, 2001, s. 421-480.
Çelik, Ali: Trabzon-Şalpazarı Çepni Türkleri'nde Ölümle İlgili Gelenek, Görenek ve İnanmalar, Geçmişten Günümüze Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri Sempozyumu, 18-20 Aralık 1998,İstanbul 1999.
Çıblak, Nilgün: Anadolu'da Ölüm Sonrası Mezarlıklar Çevresinde Oluşan İnanç ve Pratikler, Türk Kültürü, C. 40, S. 474, 2002, s. 605-614.
Demirci, Mehmet: Ölümdeki Hayat (Tasavvuf Düşüncesinde Ölüm), Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, S. 4, 2000, s. 9-16.
Doğan, İsmail: Günümüz Türkiye'sinde Mezar Taşlarının Dili (Antalya-Burdur-İzmir-Kırıkkale-Kırşehir-Malatya-Manisa-Şanlıurfa Mezarlıkları), Geçmişten Günümüze Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri Sempozyumu, 18-20 Aralık 1998, İstanbul 1999.
Dural, Mustafa / Öğüz, Tufan: Türk Özel Hukuku, C. 2, Kişiler Hukuku, 16. Baskı, İstanbul 2015.
Düren, Akın: İdare Malları, Ankara 1975.
Düzceer, Ali R.: Kazandırıcı Zamanaşımıyla Taşınmaz İktisabı, Ankara 1984.Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2015 (Eren, Borçlar).
Eren, Fikret: Mülkiyet Hukuku, 3. Baskı, Ankara 2014 (Eren, Mülkiyet).
Esener, Turhan / Güven, Kudret: Eşya Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2015.
Giritli, İsmet / Bilgen, Pertev / Akgüner,Tayfun / Berk,Kahraman:İdare Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 2013.
Gözler, Kemal: İdare Hukuku, C. 2, 2. Baskı, Bursa 2009.
Gözübüyük, A. Şeref: Yönetim Hukuku, 31. Baskı, Ankara 2012.
Gülan, Aydın: Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tâbi Olduğu Hukukî Rejim, İstanbul 1999.
Gürsoy, Kemal T./ Eren, Fikret/ Cansel, Erol: Türk Eşya Hukuku 2.Baskı, Ankara 1984.
İnan, Ali Naim / Yücel, Özge: İnan Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, Ankara 2014.
Kalabalık,Halil:İdare Hukukunun Temel Kavram ve Kurumları, 5. Baskı, Konya2014.
Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2014.
Kiraz, Refik: İdare Hukukunda Kamu Mallarından Yararlanma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2011.
Kuru, Baki / Arslan, Ramazan / Yılmaz,Ejder: İcra ve İflas Hukuku,27.Baskı, Ankara 2013.
Nomer, Haluk Nami/ Ergüne,Mehmet Serkan:Eşya Hukuku, Zilyetlik ve Tapu Sicili, İstanbul 2014.
Oğuzman, Kemal M. / Seliçi, Özer /Oktay-Özdemir, Saibe: Eşya Hukuku, 18.Baskı, İstanbul 2015 (Oğuzman / Seliçi / Oktay-Özdemir, Eşya).
Oğuzman, Kemal M. / Seliçi, Özer / Oktay-Özdemir, Saibe: Kişiler Hukuku, 15. Baskı, İstanbul 2015 (Oğuzman / Seliçi / Oktay-Özdemir, Kişiler).
Özarslan, H. Emrah: Mezarlıkların Peyzaj Planlama ve Tasarımı Açısından İncelenmesi: İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2007.
Reisoğlu, Safa: Fevkalâde Müruruzaman ve İlgili İçtihadı Birleştirme Kararları, SBFD., C.17, S.2, 1962, s.361-392 (Reisoğlu, Fevkalâde Müruruzaman).
Reisoğlu,Safa:Türk Borçlar Hukuku, 25. Baskı, İstanbul 2014 (Reisoğlu, Borçlar).
Sağır, Adem: Halk Kültüründe Belirleyici Bir Öğe Olarak Ölüm: Toplu Merasimlerden Belediye Hizmetlerine Kurumsallaşan Ölüm Bağlamında Bir Ölüm Sosyolojisi Denemesi, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Prof. Dr. Çoşkun Ak Armağanı, C. 7, S.2, 2012, s. 903-925.
Serozan, Rona: Medeni Hukuk, Genel Bölüm / Kişiler Hukuku, 5. Bası, İstanbul 2014.Sirmen, Lâle: Eşya Hukuku, 3. Baskı, Ankara 2015.
Sungurbey, İsmet G.: İsviçre -Türk Hukukuna Göre İktisabî Müruruzaman, İstanbul 1956.
Şeker, Mehmet: 'Türk Mezar Bilimi' Bir Disiplin Olarak Kurulmalı, Geçmişten Günümüze Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri Sempozyumu, 18-20 Aralık 1998, İstanbul 1999.
Şimşek,Suat:Kamu Mallarının Özel Mülkiyete Konu Olmaması İlkesinin Mülkiyet Hukukuna Yansımaları, Sayıştay Dergisi, S. 92, 2014, s. 93-115.
Tekinay, Selâhattin Sulhi / Akman, Sermet / Burcuoğlu, Hâlûk / Altop,Atilla:Tekinay Eşya Hukuku, 5. Baskı, İstanbul 1989.
Toprak, Zerrin / Karakurt, Ahu: Türkiye'de Yabancı Mezarlıkları Ve Küresel İlişkiler Ağında Stratejik Gelişmeler; İzmir İçin Bir Yaklaşım, Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 7, S. 1, 2009, s. 73-99 (Toprak / Karakurt, Yabancı Mezarlıklar).
Toprak, Zerrin /Karakurt, Ahu: Türkiye'de Yabancı Mezarlıkları ve Stratejik Yaklaşımlar, Yargıtay Dergisi, C. 35, S. 3, 2009, s. 369-396 (Toprak / Karakurt, Stratejik Yaklaşımlar).
Uslu, Aysel: Çevreye Dost Mezarlık (Ekolojik Mezarlık) Planlama Yaklaşımları ve Dünya Kentlerinden Örnekler, 5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS'09), 13-15 Mayıs 2009, Karabük 2009, s. 1860-1864.
Yavuz, Nihat: Türk Hukukunda Kamu Malları, Ankara Barosu Dergisi, S. 4, 1975, s. 486-493.Yayla, Yıldızhan: İdare Hukuku, 2. Baskı, İstanbul 2010 (Yayla, İdare).
Yayla, Yıldızhan: Kamu Malının Çağdaş Tanımı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 7, S. 1-3, 1992-1993, s. 7-19 (Yayla, Kamu Malı).
Yıldırım, Ramazan: Türk İdârî Rejimi Dersleri, C. 1, Konya 2014.
Zevkliler, Aydın / Acarbey, M. Beşir / Gökyayla, K. Emre: Zevkliler Medenî Hukuk, 6. Baskı, Ankara 1999.