MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE ÜZERİNDE ÜÇÜNCÜ DEVLETLERİN HAK VE YETKİLERİ

„Münhasır Ekonomik Bölge‟, açık denizler ve karasuları rejimi arasında ortalama bir rejime sahip olan ve başta ekonomik amaçlarla ilan edilen bir deniz alanıdır. Belirli bir ölçüde kıta sahanlığırejimiyle de paralellik gösterenbu alanda sahildar devletkıta sahanlığındandaha fazla hak ve yetkiye sahiptir. BM Deniz Hukuku Sözleşmesi‟nde kalkınmakta olan ülkelere tanınan ayrıcalıkların yanı sıra sahili bulunmayan ve coğrafi bakımdan elverişsiz olan devletler‟eaynı bölgede yer alandiğerülkelerin münhasır ekonomik bölgelerinde balık avlayabilme ayrıcalığıtanınmıştır. Ayrıca Sözleşmede petrol ve doğalgaz kaynakları ile çeşitli minerallerin yanı sıra deniz suyu, akıntı ve rüzgardan enerji üretimi gibi bölgenin ekonomik amaçlı araştırılması ve işletilmesine yönelik haklar da düzenlenmiştir. Böylelikle deniz hukukunun diğer kurallarıyla birlikte münhasır ekonomik bölge kavramına ters düşmeyecek ve üçüncü devletlerin haklarına zarar vermeyecek her türlü ekonomik faaliyet bu alanda gerçekleştirilebilecektir.

RIGHTS AND POWERS OF THIRD STATES ON THE EXCLUSIVE ECONOMIC ZONE

Exclusive Economic Zone is an area of sea has an average regime between high seas and teritorial waters. At a certain extent this field includes continential shelf but provides more rights than it. In addition to the privileges granted to developing countries for to land- locked states and geographically disadvantaged states fishing in the exlusive economic zone areas of developed countries are also granted in the UN Convention on the Law of the Sea.More over the rights are regulated in the Convention for investigation and operation inthe region for oil and gas resources and various minerals as well as energy production from wind and sea currents. Thus any economic activity along with other rules of qualified maritime law, will not contradict the concept of the exclusive economic zone and will not harm the rights of third states, can be conducted in this area.

___

  • ABDULLAYEV Cavid, Hazar‟ın Statüsü ve Doğal Kaynaklarının İşletilmesi Sorunu; AÜHFD., C.48, No. 1-4, 1999.
  • AKSAR Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II, Ankara 2013.
  • ACER Yücel & KAYA İbrahim, Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı, 5. Baskı, Ankara 2014.
  • ANLAR GÜNEŞ ġule, “Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi ve Deniz Çevresinin Korunması”, AÜHFD, Cilt 56, 2007.
  • APPADURAI Arjun, Globalization (Anxietiesof The Global), London, s. 1-7.
  • BOZKURT Enver, Türkiye‟nin Uluslararası Hukuk Mevzuatı, Ankara 2011.
  • BOZKURT Enver, KÜTÜKÇÜ M. Akif, POYRAZ Yasin, Devletler Hukuku, Ankara 2012.
  • CAMILLERI A. Joseph/ MALHOTA Kamal/ TEHRANIAN Majıd, Reimagining The Futuretowardsdemocraticgovernance, Australia, 2000.
  • CARROZ Jean, Lesproblemes de la pöche â la Conference sur le droit de la mer et dans la pratiquedesEtats, R.G.D.I.P., Vol.84, 1980.
  • HELD David, A Globalizing World? Culture, Economics, Politics, London, 2000.
  • ILGAZ Hatice, “Denizde Bilimsel AraĢtırmaların Uluslararası Hukukta Düzenlenme İhtiyacının Ortaya Çıkışı” Journal of Naval Science and Engineering, 2009, Vol. 5, No. 1.
  • KARATAŞ Salih, The Declaration of Human Rights Issues: In The Perspective of Today‟s World Discussions, IJOSS, Vol 11, No.3, 2013.
  • KURAN Selami ̧ Uluslararası Deniz Hukuku, İstanbul 2014.
  • L.D.M.Nelson,Cables et pipelinessous-marins, in Traité 1985.
  • MERAY Seha L. Devletler Hukukuna Giriş, Ankara 1965.
  • ONAT Şefik &TÜRMEN Rıza, “Yeni Uluslararası Ekonomik Düzen ve Deniz Yatağı”, AÜSBFY, SehaL. MERAY‟A Armağan, I. Cilt, Ankara 1981.
  • OXMAN Bernard. H.,The New Law of The Sea, Vol. 69, A.B.A.J., Vol. 69, 1983.
  • ÖZMAN Aydoğan, Milletlerarası Andlaşmalarda Çekinceler (İhtirazi Kayıtlar), Ankara 1970.
  • ÖZMAN Aydoğan, BM Deniz Hukuku SözleĢmesi, İstanbul 1984.
  • ÖZMAN Aydoğan, Deniz Hukuku I, Ankara 2006.
  • PARDO Arvid, “Whowillcontrol the Seabed”, ForeignAffairs, Vol 47 (1968).
  • PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri, 2. Kitap, Ankara 2013.
  • PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Ankara 2012.
  • SUR Melda, Uluslararası Hukukun Esasları, V. Baskı, İstanbul 2011.
  • ROSENNE Shabtai, “Establishing The International Tribunefor The Law of The Sea”, AJIL, vol.89, No.4, October 1995.
  • T.O. ELIAS, New Horizons in International Law; Second Revised Edition, London 1992.