ANDRE GIDE’İN AHLAKSIZ ADLI ROMANINDA MUTLAK ÖZGÜRLÜK DOKTRİNİN EDİNİMİNDE İRONİK ELEŞTİRİ

Gide'in, André Walter'in Defterleri (Les Cahiers d'André Walter), Ahlaksız (L'Immoraliste), Dar Kapı (La Porte étroite), Isabelle, Kır Senfonisi (La Symhonie pastorale) adlı beş anlatı(récit) diye nitelendirdiği romanlarında düşüncelerini ve eylemlerini sürdürmek için önce kendine ideal ve mutlak bir doktrin oluşturmaya çalışan ve daha sonra gerçek hayat ve dış çevre ile bağlantıya geçmek zorunda kaldığında aklı başına gelip tiksinti duyan bir baş kahraman görülür. Bu başkahramanda üç aşamalı bir psikolojik gelişim görülür. Gide, L'Immoraliste (Ahlaksız/1902) romanında, filozof Menalque'ın etkisiyle protestanlıktaki ahlak anlayışından sıyrılıp geleneksel ahlak anlayışına karşı çıkan başkahramanı Michel'in mutlak özgürlük doktrinini uygulamada üç aşamalı bir gelişim görülür. Birinci aşamada başkahraman Michel, zihninde hayatın gerçekleriyle bağdaşmayan mutlak özgürlük doktrini oluşturur. İkinci aşamada mutlak özgürlüğü elde etmek için mücadele eder ve onu uygulamaya koymaya çalışır. Bilgelikten uzak sade vasat bir hayat yaşayan insanlara özenir. Hasta olan hanımını ihmal eder. İyilikle kötülük arasında gidiş-gelişler yaşar. O kötülüğü tercih eder. Karısının ölümüne neden olur. Michel cinsel sapıklık tutkularının esiri olur. Üçüncü aşamada hayatın gerçeğiyle karşılaşır. Depresyon halindedir. Mutlak özgürlük doktrininin kendisini sefalet ve hüsrana götürdüğünü fark eder. Onun sapık ilişkilerinden duyduğu pişmanlığı, dostlarından yardım istemesi, mutlak özgürlük doktrinin ironik şekilde bir eleştirisidir

LA CRITIQUE IRONIQUE DE L’ACQUISITION DE LA DOCTRINE DE LIBERTE ABSOLUE DANS “L’IMMORALISTE” D’ANDRE GIDE

In Gide’ five novels named Andre Walter's Books (Les Cahiers d’André Walter), The Immoralist (L'Immoraliste), The Narrow Gate (La Porte étroit), Isabelle, The Rural Symphony (La Symhonie Pastoral) it is seen a protagonist trying to create firstly an absolute and unchangeable doctrine for himself, then feeling repulsion from his romanesque world while making contact with the external world and real life and afterward jugding and criticizing his former senses. A three-stage psychological evolution is seen in this protagonist. In Immoralist Gide shows us the evolution in three stages of his hero Michel who, liberated from the protestant moral conception, opposes to the traditional moralism and tries to obtain an absolute freedom. In the first step, the hero constitutes an absolute freedom conception incompatible withe the real life under the influnce of Menalque, philosopher whose philosophy consists of immoralism and hedonism. In the second stage, Michel struggles to obtain an absolute freedom and strives to practice his doctrine: Michel is attracted to people living in poor and devoid of life wisdom. He neglects his wife who becomes ill. He lives the goings and comings between the good and the evil. He prefers the evil. He causes the death of his wife. He becomes a prisoner of his pedofile passions and desires. In the third step, Michel faces to the reality of life. He is depressed and does not know how to get out. He discovers that the absolute freedom doctrine carries him to the misery and the disappointment and doesn’t bring the happiness. The fact that he repents of his pervers sexual relations and he invokes to his friends show us the irony of the absolute freedom doctrine

PDF

___

ALBERES, R. M. (1962). Histoire du Roman moderne. Paris: Editions Albin Michel. AUREGAN, Pierre (1993). Gide. Paris: Editions Nathan.
AYTEKİN, Halil (2002). «H. de Balzac’tan Halid Ziya’ya: Illusions Perdues’nün (Sönmüş Hayaller) kahramanı David Séchard’ın Mai ve Siyah’ın Ahmet Cemil’i üzerindeki yansıması.» In I. Ulusal Karşılaştırmalı Edebiyat Sempozyumu Bildiriler. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Basımevi.
BOURNEUF, Roland ve OUELLET, Réal (1972). L’Univers du Roman. Paris: Editions P.U.F.
BOYACIOĞLU, Fuat (1998). La Problématique Romanesque chez André Gide (Thèse de doctorat inédite). Konya: Université de Selçuk.
GIDE, André (1902). L’Immoraliste. Paris: Editions Mercure de France. GIDE, André (1909). Journal. sept.-oct. Editions Gallimard.
GIDE, André (1924). Isabelle. Editions Gallimard.
GIDE, André (1942). Interviews imaginaires. Paris: Gallimard Editions.
GIDE, André (1948). Journal 1889-1939. Paris: Editions Gallimard GOULET, Alain (1994). Lire Les Faux-Monnayeurs de Gide. Paris: Editions de Dunod.
GÜMÜŞ, Hüseyin (1998). Cours d’Initiation à la Littérature Française. Tome II. Istanbul: Editions de l’Université Marmara.
HYTIER, Jean (1971). Paludes in Les Critiques de Notre Temps et Gide. Paris: Editions Gallimard.
İŞLER Ertuğrul (2004). André Gide’i mitlerle okumak. Ankara: Editions Anı. LAGARDE André et MICHARD, Laurent (1989). Les grands auteurs français du XXsiècle. Paris: Editions Bordas.
LAURENT, Emmanuelle (2011). Fiche de lecture sur Eugénie Grandet d’Honoré de Balzac.
LECLERCQ, Jean-Pierre ( 2008). Roman traditionnel ou roman nouveau. MAILLET, Henri (1972). L’Immoraliste d’André Gide. Paris: Librairie Hachette.
MARTIN DU GARD, Roger (1955). Oeuvres complètes Tome II, Notes sur André Gide. Paris: Editions Gallimard.