Ahmet EKİZER

285181

SAĞLIK SOSYOLOJİSİ VE TARİHSEL GELİŞİMİ

            Sosyolojinin bir alt dalı olan Sağlık Sosyolojisi insan-toplum ilişkisinden yola çıkarak hastalık ve sağlık kavramlarını tanımlamış ve sağlık ile hastalığın nedenlerini toplumsal bağlamda ele alarak açıklamaya çalışmıştır. DSÖ’nün tanımına göre sağlık yalnızca hastalığın ve sakatlığın olmayışı değil fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halini ifade etmektedir. Bu tanımdan yola çıkarak kişinin sağlığı üzerinde toplumsal kültürün doğrudan etkisinin olacağını söylemek mümkündür. Bir hastalığın hastalık olarak kabulü, tedavi usulleri toplumdan topluma büyük değişiklikler göstermektedir. İnsanın toplumsal bir ortam içerisinde hayatını sürdürmesi ve bu toplumun oluşturduğu kültürel yapıya belli bir aidiyetinin olması sağlık ve hastalık kavramlarını algılayışı üzerinde büyük etkiye sahiptir. Tıbbi sosyoloji denilen kavram ise bu insan-kültür-hastalık algısı etkileşiminden doğmuştur. Tıbbi sosyoloji hastalık üzerinde mikroorganizmalar kadar toplumun da etkisinin olduğunu ileri sürmektedir.                Bu çalışma sağlık-hastalık-toplum ilişkisi,  sağlık ve hastalık algısına toplumun etkisi konularıyla alakalı literatürde yer alan çalışmaların incelenmesi, çalışmalardan elde edilen bulguların sistematik biçimde incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Derleme yöntemi kullanılarak hazırlanan bu çalışmada Sağlık Sosyolojisi alanında yapılan çalışmalar taranarak bulgular sentezlenmeye çalışılmıştır. Taranan çalışmalardan elde edilen bulgular ise sağlık ve hastalık algısı üzerinde toplumsal kültürün bir etkisinin olduğunu ve sağlık, hastalık durumu üzerinde toplumsal değer ve tutumların etkisinin olduğunu göstermiştir. 
Anahtar Kelimeler:

Sağlık Sosyolojisi, İnsan, Toplum, Kültür, Hastalık, Tıbbi Sosyoloji

PDF

___

  • Afacan, E., Bal, H., Gümüşdağ, H., & Çobanoğlu, G. (2014). Sosyolojik Açıdan Futbol ve Profesyonellik. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(2), 525-542.
  • Alver, K. (2010). Cemil Meriç'in Sosyoloji Tasavvuru. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi(24), 145-152.
  • Avcı, M. (2018). Klasik Dönem Sosyoloji Metinlerinde Bireysel Bir Eylem Olarak Şiddet. Sosyal Bilimler Metinleri(2), 94-101.
  • Aydın, K. (2019). Yaşam Koşulları ve Sağlık Hastalık Algıları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi,(22), 32-68.
  • Aytaç, Ö., & Kurtdaş, M. (2015). Sağlık-Hastalığın Toplumsal Kökenleri veSağlıkSosyolojisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 231-250.
  • Baloğlu, Y. (2011). Sağlık ve Sosyal Sınıflar. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0 (31), 145-160.
  • Basic documents. (2006). Constitution of The World Health Organization. Forty-Eighth Edition.
  • Beşer, A., & Topçu, S. (2006). Göç ve Sağlık. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3).
  • Bingöl, O. (2017). Sosyolojik Reçetelerle Sağlık. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi (28), 159-172.
  • Body: A Critical Sociology. Upper Saddle River, N.J: Prentice Hall.
  • Bolsoy, N., & Sevil, Ü. (2006). Sağlık-Hastalık ve Kültür Etkileşimi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(3), 78-87.
  • Cengiz, R. (2018). Gelenekselden Modernizme Sağlık Sorunu: Sosyolojik Bir Yaklaşım. Studies of The Ottoman Domain, 8(14), 135-157.
  • Çağlayaner, H., (2007). Sağlık Sosyolojisi: Türkiye’den Araştırmalar. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 5(1-4):46.
  • Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Kavramı Ve Sağlık. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(1), 19-37.
  • Cirhinlioğlu, Z. (2003). “Post-Modern Çözülüş ve Sağlık”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5(1), 131-148.
  • Demez, G. (2012). Medyada Yeni Sağlık Anlayışları ve Kadın Bedeninin Temsili. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 512-532.
  • Freund, P. E.S., McGuire, M. B., & Podhurst, L. S.(2003). Health, Illness, and the Social
  • Günler, O.E. (2011). Hemodiyaliz Hastalarında Hastalığa Bağlı Toplumsal Rol Değişimi Beklenti ve Sorunları: Bir Sağlık Sosyolojisi Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
  • Güven, S. (2014). Türkiye’de Sağlık Sosyolojisi Çalışmaları. Sosyoloji Dergisi(29), 127-153.
  • Kayacan, M. (2012). Sosyoloji ve Kur’an’ın Ortak İlgi Alanı: Toplumsal Değişim ve Çöküş Yasaları. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 9(3), 75-99.
  • Kelly, M. P., & Field, D. (1996). Medical Sociology, Chronic İllness and The Hody. Sociology of Health & Illnes, 18(2), 241-257.
  • Nakojima H, Mayor F (1996). Kültür ve Sağlık, Çev: Ayşe Sayan, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1999, 2(2).
  • Öncel, S. (1997). Kültürel Yapı ile Sağlık-Hastalık İlişkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, (1), 177-184.
  • Özen, S. (1993). Sosyolojide Bir Alan: Sağlık Sosyolojisi ve Sağlık-Toplumsal Yapı İlişkileri. (Ege Üniversitesi) Sosyoloji Dergisi, (4), 73-88.
  • Özen S (1994). Sağlık ve Sosyokültürel Yapı Değişkenleri. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, (5), 133-145.
  • Sargutan, A. (2005). Sağlık Sektörü Ve Sağlık Sistemlerinin Yapısı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 400-428.
  • Tekin, A. (2007). Sağlık- HastalıkOlgusu veToplumsalKökenleri (BurdurÖrneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
  • Thomas, R. K.,(2003). Society and Health: Sociology for Health Professionals. New York: Kluwer Academic / Plenum Publishers.
  • Turner, B.S.,( 1992). Regulating Bodies: Essays in Medical Sociology. 11 New Fetter Lane, London: Routledge.
  • Türkdoğan, O. (2011). Türk Köy Sosyolojisine Yardımcı Olması Bakımından Medikal Sosyoloji, Saha ve Problemleri. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0 (6), 45-59.
  • Yorulmaz, M. (2019). Sağlık Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Bölümü Tercih Etme Nedenlerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi (e-ISSN: 2564-7458) SS.74-82.
Selçuk Sağlık Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2020
  • Yayıncı: Selçuk Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

SAĞLIK SİGORTASI SAHİPLİĞİ VE SAĞLIK HİZMETLERİ TALEBİ

Hasan Fehmi DEMİRCİ

TÜRKİYEDE OPTİK SEKTÖRÜ VE OPTİSYENLİK MESLEĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

İlker KARA

GÜNCEL DİJİTAL SAĞLIK UYGULAMALARININ İNCELENMESİ

Burhanettin UYSAL, Ebrar ULUSİNAN

SAĞLIK HİZMETLERİNDE DEĞERE DAYALI SATIN ALMA VE DEĞERE DAYALI GERİ ÖDEME YÖNTEMİ: DÜNYA VE TÜRKİYE

Merve AĞLAMIŞ

SAĞLIK SOSYOLOJİSİ VE TARİHSEL GELİŞİMİ

Ahmet EKİZER

KOLESİSTİT ŞİDDETİNİ AMELİYATTAN ÖNCE LABORATUVAR PARAMETRELERİ YARDIMIYLA TANIMLAMAK MÜMKÜN MÜ?

Bartu BADAK, Erhan ASLANER