PANDEMİ SÜRECİNDE LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIK İLE İLİŞKİLİ MESLEK EDİNME İSTEKLERİNİN İNCELENMESİ

COVID-19 Salgını sağlık hizmetleri ile ilişkili mesleklerin yüksek riskli özelliklerine ilişkin algısal farkındalıkları artırdı. Çeşitli çalışmalar bu durumun tıbbi kariyere olan ilgiyi azaltma, kariyer seçimi pişmanlığını artırma ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Çalışmamız lisede öğrenim gören ve geleceğe yönelik kariyer planlaması yapan gençlerde pandemi sürecinin sağlık ile ilişkili bir meslek edinme isteğine etkisini değerlendirmek amacıyla yapıldı. Araştırma gerekli etik kurul izini ve kurum izinleri alındıktan sonra Ağustos-Ekim 2020 tarihlerinde Osmaniye’de lise öğrenimi gören 667 gönüllü katılımcı ile online anket yöntemi ile gerçekleştirildi. Verilerin elde edilmesinde araştırmacılar tarafından hazırlanan soru formu ve Koronavirüs (Covid-19) Korkusu Ölçeği kullanıldı. Sayısal verilerin gösteriminde ortalama ± standart sapma (ort. ±SS), kategorik verilerin gösteriminde sayı ve yüzde değerleri kullandı. Veriler SPSS 22.0 paket programında değerlendirildi, Kolmogorov Simirnov ve Shapiro- Wilk testleri ile normallik analizi yapıldı, anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi; verilerin analizinde Student t testi kullanıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 16.30 ± 1.35’dir ve %30.9’u 9.sınıf, 18.9’u 12.sınıftır. Öğrencilerin %34.6’sı COVID-19 öncesi sağlıkla ilişkili bir mesleği tercih etmek istediğini; %29.6’sının pandemide mesleğin zorlu koşullarına şahit olduktan sonra sağlıkla ilişkili bir meslek edinmekten vazgeçtikleri belirlendi. Ancak diğer taraftan katılımcıların %28.9’unun pandemide bu mesleklerin değerli ve önemli olduğunu düşünerek kariyer planlarında yer vereceği saptandı. Pandemi öncesi en çok sağlıkla ilişkili tercih etmek istedikleri meslek hemşirelik (%18.0) ve tıp (%16.8) iken; pandemi ile birlikte ebelik (%2.9) ve diş hekimliği (%2.8) olmuştur. Araştırmaya katılanların toplam Koronavirüs Korkusu Ölçeği puanlarının aritmetik ortalama± standart sapması 16.35±5.73 olarak bulundu. Elde edilen verilere göre pandemi ile birlikte sağlık bilimleri ile ilişkili bir bölümde eğitim görme isteği sona erenlerin COVID-19 korku düzeyi, pandeminin bu kararına etki etmediğini belirtenlerin korku düzeyinden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu (p<0.05). Sağlıkla ilişkili bir mesleği edinmek isteyenlere mesleklerin yeterli düzeyde tanıtılması; ileride yaşanacak kariyer pişmanlıklarının önüne geçebilir.

Anahtar Kelimeler:

sağlık meslekleri tercihi, kariyer planlaması, covid-19, lise öğrencileri

Health-Related Occupation of High School Students During the Pandemic Process Reviewing Acquisition Requests

The COVID-19 Pandemic has increased perceptual awareness of the high-risk characteristics of healthcare-related occupations. Various studies have shown that this condition is associated with decreasing interest in medical career and increasing career choice regret. Our study was carried out to evaluate the ef¬fect of the pandemic process on the desire to acquire a health-related profession among young people who are studying at high school and planning their future careers. The research was carried out by online questionnaire method with 667 volunteer participants who were studying in high school in Osmaniye between August and October 2020, after obtaining the necessary ethics committee permission and institutional permissions. A questionnaire prepared by the researchers and the Coronavirus (Covid-19) Fear Scale were used to obtain the data. In statistical evaluation, the level of significance was accepted as p<0.05; Student’s t test was used to analyze the data. The mean age of the participants was 16.30 ± 1.35 years and 34.6% of the students stated that they wanted to prefer a health-related profession before COVID-19; 29.6% of them gave up on acquiring a health related profession after witnessing the di¬fficult conditions of the profession during the pandemic. While nursing (18.0%) and medicine (16.8%) were the professions they wanted to prefer most related to health before the pandemic; midwifery (2.9%) and dentistry (2.8%) with the pandemic. According to the data obtained, the COVID-19 fear level of those whose desire to study in a department related to health sciences ended with the pandemic was found to be statistically significantly higher than those who stated that the pandemic did not aff¬ect their decision (p<0.05).

Keywords:

health professions preference, career planning, covid-19, highschool students,

PDF

___

Ahorsu, DK., Lin, CY., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, MD., Pakpour, AH. (2020). The Fear of COVID-19 Scale: Development and initial validation. International journal of mental health and addiction,1-9. doi:10.1007/s11469-020-00270-8
Atli, A., Gür, H. (2019). Lise Öğrencilerinin Meslek Tercihleri ve Bu Tercihlerine Etki Eden Faktörler. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi,2(1), 32-53.
Bai W, Xi H T., Zhu Q, Wang Z, Han L, Chen, P., ….. & Xiang YT (2021). Changes in nursing students' career choices following the COVID-19 pandemic in China. Frontiers in Psychiatry, 12,657021. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.657021
Chen, H., Liu, F., Wen, Y., Ling, L., Chen, S., Ling, H., Gu, X. (2021). Career Exploration of High School Students: Status Quo, Challenges, and Coping Model. Frontiers in psychology,12, 672303. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.672303 (Chen vd., 2021).
Cilar, L., Spevan, M., Trifkovič, K. Č., Štiglic, G. (2020). What motivates students to enter nursing? Findings from a cross-sectional study. Nurse Education Today,90,104463. https://doi.or*g/10.1016/j.nedt.2020.104463
Çalışkan, E., Kargın, M., Ersöğütçü, F. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinde Covid-19 Korkusu ile Hemşirelik Mesleğine Yönelik Tutum Arasındaki İlişki. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi,30(3), 170-180. Çetinkaya, S., Karaca, S. N., Karagöz, N. (2021). Bir Tıp Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Fakülteyi Seçme Nedenleri, Akreditasyonla İlgili Düşünceleri ve Akademik Başarı Düzeyleri. Tıp Eğitimi Dünyası,20(60),112-121.
Eraslan Çapan, B., Korkut Owen, F. (2017). Ortaöğretim Öğrencilerinin Yönelmeyi Düşündükleri Eğitim Alanları ve Kariyer Psikolojik Danışmanlığı. Electronic Journal of Social Sciences,16(61),551-568. https://doi.org/10.17755/esosder.304694
Güven, Ş. D. (2019). Lise son sınıf öğrencilerinin hemşirelik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi: Nevşehir ili örneği. Turkish Journal of Clinics and Laboratory,10(1),6-11. doi: 10.18663/tjcl.324101
Kıran, B., Taşkıran, E. (2015). Ege Üniversitesi eczacılık fakültesi 1. sınıf öğrencilerinin meslek tercihine etki eden faktörler. Marmara Pharmaceutical Journal,19(2), 159-167.
Mhango, M., Dzobo, M., Chitungo, I., Dzinamarira, T. (2020). COVID-19 risk factors among health workers: a rapid review. Safety and health at work,11(3),262-265. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2020.06.001
Nehir, S., Güngör Tavşanlı, N. (2021). COVID-19 Pandemisinin Hemşire ve Ebe Öğrencilerin Korku ve Kontrol Algısı Üzerindeki Etkisi. Medical Sciences,16(2),141-150. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsamed/issue/62054/934021
Özbek, S., Özaltas, H. N. (2021). The Investigation According to Some Variables of COVID-19 Fear Levels of High School Students in the Pandemic Process. Journal of Educational Issues, 7(3),251-264.
Perelman, C., Patiño-Barba, M de L., Padilla-Gonzalez J. (2022). Impact of the Covid-19 Pandemic on Adolescents’ Perception of Science, Scientists and Health Care Workers, and Change of Career Choices. In SciELO Preprints. https://doi.org/10.1590/SciELOPreprints.3554
Rahman S. (2021). Tıp fakültesi öğrencilerinin Covid-19 fobi durumlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi,35(1),68-73. http://www.fusabil.org
Satici, B., Gocet-Tekin, E., Deniz, ME., Satici, SA. (2021). Adaptation of the Fear of COVID-19 Scale: Its Association with Psychological Distress and Life Satisfaction in Turkey. International journal of mental health and addiction,19(6),1980–1988. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00294-0
Schwartz, K. D., Exner-Cortens, D., McMorris, C. A., Makarenko, E., Arnold, P., Van Bavel, M. .…. & Canfield, R. COVID-19 and student well-being: Stress and mental health during return-to-school. Canadian Journal of School Psychology,36(2),166–185. https://doi.org/10.1177/08295735211001653
Tercan, B., Saka, Y., Kasap, S., Gün, S. (2017). Lise ve Üniversite Düzeyinde Eğitim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Mesleğe Bakış Açıları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4),98-105. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumussagbil/issue/32215/364330
Turan, Ü., Kayıkçı, K (2019). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Meslek Seçiminde Okul Rehberlik Hizmetlerinin Rolü. E-International Journal of Educational Research,10(1),15-33.
Uçkaç K. (2020). Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinde Covid-19 Pandemi Sürecine Bağlı Uzaktan Eğitimin Öğrenci Duygu ve Davranışları Üzerindeki Etkileri. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 3(1),34-44.
Yang, G., Wang, L., Wang, J., Geng, Z., Liu, H., Xu, T. (2021). Career choice regret during COVID-19 among healthcare students and professionals in mainland China: a cross-sectional study. BMC Medical Education, 21(1),1-10. https://doi.org/10.1186/s12909-021-02972-6