Bu araştırma, yonca unu katkılı arpa esaslı, kepek esaslı ve yulaf esaslı üç adet yem çekmesiz ve bir adet yem çekmeli olmak üzere toplam 4 adet zorlamalı tüy döküm programının, 57 haftalık yaştaki 320 adet kahverengi (H&N Brown Nick) ve 320 adet beyaz (Hy-Line W-36) yumurtacı hibritlerde yumurta verim ve kalite performansları üzerine etkilerini incelemek üzere yapılmıştır. Araştırma, 6 haftası zorlanım peryodu, 40 haftası da verim dönemi olmak üzere toplam 46 hafta sürdürülmüştür. Elde edilen sonuçlara gore, zorlanım peryodunda genotipin, canlı ağırlık kaybı (P<0.05), yem tüketimi, tavuk gün yumurta verimi (adet, %), % kırık yumurta oranı ve heterofil: lenfosit (H:L) oranı (P<0.01) üzerine etkisi önemli çıkmıştır. Zorlanım programlarının, canlı ağırlık kaybı, yem tüketimi, tavuk gün yumurta verimi (adet, %) pankreas ağırlığı oranı (%) üzerine etkisi önemli (P<0.01) olmuştur. Verim döneminde, arpa esaslı grup yulaf esaslı ve yem çekmeli gruba göre daha düşük (P<0.05) tavuk gün yumurta verimi (%) vermiştir. Kepek esaslı grup, yulaf esaslı ve yem çekmeli gruplara göre daha iyi (P<0.05) yem değerlendirme katsayısı ( g yem/ g yum)’ na sahip olmuştur. Yem çekmeli grubun yumurta ak yüksekliği ve Haugh değeri diğer yem çekmesiz gruplara göre daha düşük (P<0.05) olmuştur. Sonuç olarak, tüm bu verim ve kalite kriterleri incelendiğinde, yem çekmesiz programlar, özelllikle yulaf esaslı grup yem çekmeli programa alternatif olarak kullanılabileceği kanaatine varılmıştır. Ancak, diğer yem çekmesiz programlarla da başarılı bir şekilde tüy dökümünün yapılabileceği belirlenmiştir.

This research was carried out to determine the effects of four forced molting programs including three non-feed withdrawal programs (BB: barley based, WB: wheat bran based and OB: oat based) which supplied with alfalfa meal and one feed withdrawal method (FW: control 8 d FW+34 d resting diet) on egg production and egg quality performances of 320 brown (H&N Brown Nick) and 320 white (Hy-Line W-36) hybrid layers at 57 week of age. The experiment lasted totally 46 wk including for a 6 wk molting period followed by a 40 wk post molt production period. According to the results obtained; the genotype had significant (P<0.05) effect on body weight loss, feed consumption, hen day egg production (number, %), cracked egg (%) and heterophil:lymphocyte (H:L) ratio (P<0.01) in molting period. Molting methods had significant (P<0.01) effects on body weight loss, feed consumption, hen-day egg production (number, %), pancreas weight ratio in molting period. In the production period; BB group had lower (P<0.05) hen-day egg production (%) than those of OB and FW groups. Feed efficiency values of WB group were better (P<0.05) than the values of OB and FW groups. Hens molted by FW treatment had lower (P<0.05) albumen height and Haugh units than other treatments. As conclusion, after examining these production and quality criteria, it can be stated that; non feed withdrawal methods, especially OB program can be used alternative to FW program. But, other non-feed with-drawal programs also can be used successfully as molting procedure.