Düşünce mi, Eğlence mi? Türkiye'de Televizyon Belgelerine Eleştirel Bir Bakış

Bugün belgesel sinema, varlığını sürdürebilmek için büyük ölçüde televizyona bağımlı hale gelmiştir. Ancak ticari kaygıları ön plana alan televizyon yayıncılığı ile toplumsal sorumlulukları ağır basan belgesel sinemanın ilişkisi oldukça sorunlu bir ortaklık görünümü sergilemektedir. Bu çalışma Türkiye’de televizyon ve belgesel sinema ilişkilerini konu almakta, ekranlarda varlık gösteren belgeseller aracılığıyla, televizyonun belgesel sinemaya bakışını sorgulamayı ve anlamayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede ulusal yayın yapan 16 televizyon kanalı bir hafta süreyle izlenmiş ve bu sürede yayınlanan belgesel programlar, süre, tür, içerik, anlatım gibi özellikleri bakımından incelenmiştir. Elde edilen bulgular, çalışmanın kuramsal bölümünde yer verilen tartışmalar ışığında yorumlanmaya çalışılmıştır.

Thought or Entertainment? A Critical Approach to the Television Documentaries in Turkey

Today, documentary film depends mostly on television to be able to keep its living. On the other hand the relationship between tv broadcast, that gives importance to the commercial concerns, and documentary cinema, that overpowers the social responsibilities, displays a rather problematic partnership outlook. This work is about the relationship between tv and documentary cinema in Turkey and aims at examining and understanding the tv’s point of view to the documentary cinema, through the documentaries that take place in the screens. In this frame, 16 TV channels that make national broadcast had been observed for one week period and the documentaries that broadcasted during this time had been examined in the regards of duration, genre, content and expression. The obtained findings were tried to be commended in the light of the discussions that took place in the theoretical part of the work.

PDF

___

Abisel N (1974) Ladik Belgeseli-Bir Uygulama Örneği, A.Ü.S.B.F. Yıllığı, 227-267.
Aslankara S (2003a) Belgesel Sinema Sanat Değilse Nedir, Belgesel Sinema Derg, 2, 31-34.
Aslankara S (2003b) Bilimsel ve Sanatsal Yaratının Çakışma Alanı Olarak Belgesel Sinema, Belgesel Sinema Derg, 2, 16-22.
Atabey M (2005) Belgesel Film Yapımında Yeni Yönelimler ve Melez Formlar, Yeni Düşünceler Derg, 1, 217-228.
Aytekin H (2003) Şiddet ‘İyi’ Televizyon Üretir, Belgesel Sinema Derg, 2, 14-19.
Barbaro U (1968) Özgür ve Özerk Bir Yaratma, Türk Dili Sinema Özel Sayısı, XVII (196), 349-351.
Barsam R (1973) Nonfiction Film, E.P Dutton Co., New York. Deklarasyon-Belgesel Sinemacılar Birliği, (2002) Belgesel Sinema Derg, 1, 72-73.
Hakan Aytekin’le 29.01.2005 Tarihinde Yapılan Yüzyüze Görüşme.
Hardy F (1971) Grierson on Documentary, Praegar Publishers, New York-Washington.
Jarl S (1998) A Manifest on the Subject of Documentaries, Michael Tobias (ed),The Search for “Reality”: The Art of Documentary Filmmaking, Micheal Wiese Production, California, pp 149-153.
Klugherz D (1971) Documentary – Where’s The Wonder?, Lewis Jacobs (ed), The Documentary Tradition, Hopkinson and Blake Publishers, New York, pp 451-458.
Kuruoğlu H (1999) Grierson’dan Discovery Channel’a Belgesel Sinema, Sinemasal Derg, Sayı:3.
Kutay U (2003) Belgeselin Belgeselliği Kalabilecek Mi?, Belgesel Sinema Derg, 2, 123-126.
Mutlu E (1991) Televizyonu Anlamak, Gündoğan Yay., Ankara.
Ocak E (2008) Sosyal Bilimler, Belgesel Sinema, Video, Toplum ve Bilim Derg, 111, 231-241.
Oktan A (2005) Türkiye’de Belgesel Sinema ve Suha Arın: Sanatın ve Bilimin Kesiştiği Noktada Bir Belgesel Sinemacı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, AÜ Sos. Bil. Enst., Erzurum.
Özön N (1981) Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara.
Rabiger M (1998) Directing The Documentary, Focal Press, Boston.
Ray S (1971) The Question of Reality, Lewis Jacobs (ed), The Documentary Tradition, Hopkinson and Blake Publishers, New York, pp 381-382.
Renow M (1993) Toward a Poetics of Documentary, Michael Renov (ed), Theorizing Documentary, Routledge, New York-London, pp 12-37.
Rotha P (1968) Belge Filmciliğinin Bazı İlkeleri, Arsal Soley (çev), Türk Dili Sinema Özel Sayısı, XVII (196), 341-343.
Rotha P (2000). Belgesel Sinema, İbrahim Şener (çev), İzdüşüm Yayınları, İstanbul.
Şeremetli E (2002) Belgesel Sinema ve Sanat Tarihi İlişkisi Üzerine Birkaç Söz, Belgesel Sinema Derg, 1, 10-15.
Ulutak N (1988) Belgesel Sinemanın Temel Özellikleri ve Tarih Felsefesi Açısından Belgesel Sinemada Gerçeklik, Yayımlanmamış Doktora Tezi, AÜ Sos. Bil. Enst., Eskişehir.
Wolf G (1980) Bilimsel Filmin Gerçeğe Uygunluğu, Fuat Kortel (çev), İstanbul Üniversitesi Film Merkezi Yayını, İstanbul.
Wolper D L (1998) The Documentary: Entertain and Inform, Not Just Inform, Michael Tobias (ed), The Search for “Reality”: The Art of Documentary Filmmaking, Micheal Wiese Production, California, pp 285-287.