TEK DOZ TROMBOFEREZ BAĞIŞÇILARINDA OKSİDATİF STRESİN BELİRLENMESİ

Amaç: Bu çalışmanın amacı; tek doz aferez trombosit bağışçılarında oluşabilecek oksidatif stres ile trombosit bağışı arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Metod: Çalışmaya katılmayı kabul eden ve onam formu dolduran 26 gönüllü aferez bağışçısına tek doz tromboferez işlemi uygulanmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen veriler SPSS 15.0 programı içerisinde t-testi kullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Araştırma sonunda bağışçıların serum TAS değerlerinde anlamlı bir artış (p:0.001) hesaplanırken, TOS ve MDA değerlerinde ise anlamlı bir değişim saptanmamıştır. Sonuç: Elde ettiğimiz veriler; tek doz tromboferez işleminin oksidatif stres açısından zararı olmayabileceğini, aksine artan antioksidan miktarına bakarak yararlı olabileceği fikrini düşündürmektedir. Reaktif oksijen türleri ve hücresel yapılar üzeri­ne etki mekanizmalarına yönelik çok sayıda araştır­ma yapılmasına karşın birçok hastalığın patogenezi ile ilişkili bulunduğundan halen güncelliğini koruyan bir alandır. Bu yönüyle yeni ve daha kapsamlı çalış­maların gelecekte hastalıkların kliniğini açıklamada önemli bir rol oynayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Tromboferez, Antioksidan

___

  • 1. Aktaş M, Değirmenci U, Ercan SK, Tamer L, Atik U. Redükte glutatyon ölçümünde hplc ve spektrofotometrik yöntemlerin karşılaştırılması. Türk Klinik Biyokimya Derg. 2005;3(3):95-99.
  • 2. McCord J. Human disease, free radicals and the oxidant /antioxidant balance. Clin Biochem. 1993;26:351–357. 11-Beutler E, Duron O, Kelly BM. Improved method for the determination of blood glutathione. J Lab Clin Med. 1963;61:882-90.
  • 3. Draper HH, Hadley M Malondialdehyde determination as index of lipid peroxidation. Methods Enzymol. 1990;186:421-431.
  • 4. Joswiak Z, Jasnowska B. Changes in oxygenmetabolizing enzymes and lipid peroxidation in human erythrocytes as a function of age of donor. ):77-83.
  • 5. Aslan R, Şekeroğlu MR, Tarakçıoğlu M, Köylü H.Besler HT, Comoglu S, Okcu Z: Serum levels of antioxidant vitamins and lipid peroxidation in multiple sclerosis. Nutr Neurosci; 5(3): 215–20, 2002.
  • 6. Moriya K, Nakagawa K, Santa T, et al. Oxidative stress in the absence of infl ammation in a mouse model for hepatitis C virusassociated hepatocarcinogenesis. Cancer Res. 2001; 61(11): 4365-70.
  • 7. Yamamoto Y, Yamashita S, Fujisawa A, Kokura S, Yoshikawa T. Oxidative stress in patients with hepatitis, cirrhosis, and hepatoma evaluated by plasma antioxidants. Biochem Biophys Res Commun.1998; 247(1): 166-70.
  • 8. Erel O. A novel automated method to measure total antioxidant response against potent free radical reactions. Clin Biochem. 2004; 37(2): 112-9.
  • 9. Kalender S, Kalender Y, Ogutcu A, Uzunhisarcıklı M, Durak D, Açikgöz F. Endosulfan-induced cardiotoxicity and free radical metabolism in rats : the protective effect of vitamin E. Toxicology. 2002; 202(3): 227-35.
  • 10. Janssen YM, Van Houten B, Borm PJ, Mossman BT. Cell and tissue responses to oxidative damage. Lab Invest.1993; 69(3): 261-74.
  • Polat G, Tamer K, Tanrıverdi E, Gürkan F, Baslamıslı F, Atik U: Levels of malondialdehyde, glutathione and ascorbic acid in idiopathic thrombocytopenic purpura. East African Medical Journal; 79: 446–49, 2002.
  • 12. Nielsen F, Mikkelsen BB, Nielsen JB, Andersen HR, Grandijean P: Plasma malondialdehyde as biomarker for oxidative stres: Reference interval and effects of lifestyle factors. Clin Chem; 43: 1209–1214, 1997.
  • 13. Freedman EJ: Oxidative stress and platelets. Arterioscler Vasc Biol; 28: 11-16, 2007.
  • 14. Besler HT, Comoglu S, Okcu Z: Serum levels of antioxidant vitamins and lipid peroxidation in multiple sclerosis. Nutr Neurosci; 5(3): 215–20, 2002.
  • 15. Özdem SS, Şadan G,: Serbest oksijen radikallerinin oluşumu ve klinik açıdan önemi. Akdeniz Ü. Tıp Fak. Derg. 1994;11:63-7.
  • 16. Sies H. Oxidative stress: from basic research to clinical application. Am J Med. 1991; 91(3C): 31S-8S
  • 17. Öğüt S, Polat M, Alanoğlu G. Çift Doz Eritrosit Aferezi Donörlerinin Kanlarındaki Malondialdehit (MDA) ve Redükte Glutatyon (GSH) Seviyeleri. 5. Ulusal Hemaferez Kongresi, Kongre Kitapçığı, 2010; S:239, Girne, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.
  • 18. Gupta RK, Patel AK, Shah N, et al. Oxidative stress and antioxidants in disease and cancer: a review. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15:4405-4409.
  • 19. Yan LJ, Sohal RS. Mitochondrial adenine nucleotide translocase is modified oxidatively during aging. Proc Natl Acad Sci U S A 1998;95:896-901.
  • 20. Yan LJ. Positive oxidative stress in aging and aging-re¬lated disease tolerance. Redox Biol 2014:9;165-169.
  • 21. Dokuyucu R, Karateke A, Gokce H, et al. Antioxidant effects of erdosteine and lipoic acid in ovarian isch-emia-reperfusion injury. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2014;183:23-27.
  • 22. Özcan O, Erdal H, Çakırca G ve Yönden Z. “Oksidatif stres ve hücre içi lipit, protein ve DNA yapıları üzerine etkileri”, Journal of Clinical and Experimental Investigations . 2015; 6 (3): 331-336.
  • 23. Motor S, Ozturk S, Ozcan O. Gurpinar AB, Can Y, Yuksel R, Yenin JZ, Seraslan G, Ozturk OH. Evaluation of total antioxidant status, total oxidant status and oxidative stres index in patients with alopecia areata. Int J Clin Exp Med 2014;7: 1089-1093.
  • 24. Kurt, N. Yaşa Bağlı Olarak Antioksidan Enzimlerinin Süperoksit Dismutaz (SOD), Katalaz (CAT) Aktivitelerinin ve Malondialdehit (MDA) Seviyesinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana. 2008. S:18-20.