Utku ALTUNÖZ

10320

TÜRKİYE’NİN CARİ AÇIK SORUNU, NEDENLERİ VE KREDİ GENİŞLEMESİNİN CARİ AÇIK SORUNUNA ETKİSİ: SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Çalışmada kredi hacmi-cari açık ilişkisi 1998:1Ç-2020:4Ç dönemi için LeeStrazicich kırılmalı birim kök sonrası ARDL sınır testi yöntemiyle test edilmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre kredi hacmi artışıyla cari işlemler açığı arasında, eş bütünleşme ve nedensellik ilişkisinin var olduğu anlaşılmış ve kredi hacmindeki artışın, cari açığı artıran bir rol üstlendiği görülmüştür. Ampirik analize ait uzun dönemli tahminlere göre kredi hacminde meydana gelen %1 birimlik artış cari açığı %0.061 birim artırmaktadır. Cari açığa etki eden birçok makroekonomik göstergenin sabit olduğu (ceteris paribus) varsayımı altında ekonometrik analiz sonuçları teorik beklentilerle uyumlu olup kredi hacmindeki artışın cari açığı artırdığı tezini desteklemektedir. Elde edilen sonuçlara göre kullandırılan kredilerdeki %1 birimlik artış cari açık üzerinde kendinden daha düşük bir etki (0,061) yaratmaktadır. Elde edilen hata düzeltme sonuçlarına göre uzun dönemde birlikte hareket eden serilerdeki kısa dönemli sapmalar 3 dönemde dengeye ulaşmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Cari açık, kredi genişlemesi, sınır test

TURKEY’S CURRENT DEFICIT PROBLEM, ITS CAUSES AND THE EFFECT OF CREDIT EXPANSION ON THE CURRENT DEFICIT PROBLEM: BOUND TEST APPROACH

In the study, the relationship between credit volume and current account deficit was tested with the ARDL bounds test method after the unit root with LeeStrazich break for the 1998:1Q-2020:4Q period. According to the results, there is a cointegration and causality relationship between the increase in credit volume and the current account deficit, and the increase in the credit volume plays a role in increasing the current account deficit. Based on the long-term estimates of the empirical analysis, a 1% unit increase in the loan volume increases the current account deficit by 0.061%. Under the assumptions that many macroeconomic indicators affecting the current account deficit are stable (ceteris paribus), econometric analysis results are in line with theoretical expectations and support the thesis that the increase in credit volume increases the current account deficit. According to the results obtained, the 1% unit increase in the loans extended has a lower impact on the current account deficit (0.061). According to the error correction results obtained, short-term deviations in the series that move together in the long-term reach equilibrium in 3 periods.
Keywords:

Current account deficit, credit expansion, bounds test,

PDF

___

  • Aizenman, J. ve Jinjarak, Y. (2014), Real Estate Valuation, Current Account and Credit Growth Patterns, Before And After The 2008-9 Crisis, Journal of International Money and Finance, 48.
  • Altunöz, U. (2014), Cari Açık Sorununun Temel Nedenleri ve Sürdürülebilirliği: Türkiye Örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 115-132.
  • Altunöz, U. (2020), Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi, Bankacılar Dergisi, 84-104.
  • Altunöz, U. ve Büklü, S. (2019), Kredi Genişlemesi Cari Açık üzerinde Etkili mi? Türkiye Ekonomisi için Sınır Testi Yaklaşımı, Fiscaoeconomia International Congress on Social Sciences, 3-25.
  • Aydoğuş, İ. ve Öztürkler, H. (2006), Türkiye’de Cari İşlemler Açığı Sorununun Analizi, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Bankalar Birliği (2021), İstatistiki Raporlar, https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59, Erişim: 3.9.2021.
  • Barisitz, S. (2003), The Transformation of the Romanian Financial and and Banking Sector.Financial Stability Report 7: 788-797.
  • BDDK (2020), Haftalık Bankacılık Sektörü Verileri, https://www.bddk.org.tr/BultenHaftalik/tr/Gelismis, Erişim: 3.9.2021.
  • Bitzis, G., Paleologos, J.M. ve Papazoglou, C. (2008), The Determinants of the Greek Current Account Deficit: The EMU Experience, Journal of International and Global Economic Studies, 1(1).
  • Bölükbaş, M. (2019), Türkiye’de Enflasyon Cari Açık ve Bankacılık Sektörü Kredileri: 2006-2018 Dönemi İçin Bir İnceleme, Social Sciences Research Journal, 8(2), 77- 92
  • Brown, R. L.; James D. ve Jonathan, M. E. (1975), Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationships over Time, Journal of the Royal Statistical Society, 37(2), pp. 149-192.
  • Claessens, S.; Dell’Ariccia, G.; Igan, D. ve Leaven, L. (2010a), Cross-Country Experiences and Policy Implications from the Global Financial Crisis, Economic Policy, pp.267-293.
  • Claessens, S.; Dell’Ariccia, G.; Igan, D. ve Leaven, L. (2010b), Lessons and Policy Implications from the Global Financial Crisis, IMF Working Paper, WP/10/44.
  • Coricelli, F., F. Mucci, D. Revoltella (2006), Household Credit in the New Europe: Lending Boom or Sustainable Growth?”, Centre For Economic Policy Research, Londra.
  • Çolak, Ö.F. ve Öztürkler, H., (2012), “Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hane halkı Tasarruf Eğiliminin Analizi”, Bankacılar Dergisi, S.82, s.3-44.
  • Ebso (2020), Covid-19 Gölgesinde 2020 Yılı Dünya ve Türkiye Ekonomisi ve 2021 Yılından Beklentiler, Ege Bölgesi Sanayi Odası, http://www.ebso.org.tr/ebsomedia/documents/covid-19-golgesinde-2020-yilidunya-ve-turkiye-ekonomisi&2021-yilindan-beklentiler_45218664.pdf, Erişim: 3.9.2021.
  • Freund, C. L. (2000), Current Account Adjustment in Industrialized Countries, Board of Governers of the FED International Finance, Discussion Papers, 692.
  • Gujarati, D.N. (2004), Basic Econometrics, Mcgraw-Hill, New York.
  • Güneş, S, Yıldırım, C. (2017), Kredi Genişlemesi ile Cari Açık Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1): 43-60.
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı (2021), Borç Göstergeleri Sunumu, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2020/03/BOR%C3%87-G%C3%96STERGELER%C4%B0_31.03.2020.pdf, Erişim:17.9.2021.
  • Husted, S. (1992), The Emerging U.S. Current Account Deficit in the 1980s: A Cointegration Analysis, The Review of Economics and Statistics, 74: 159-166.
  • Işık, N.; Yılmaz, S.S. ve Kılınç, E.C. (2017), The Relationship between Current Account Balance and Types of Credits: An Application on Selected OECD Countries, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 105-126.
  • Karagöl, V. ve Erdoğan, M. (2017), Türkiye Ekonomisinde Cari Açığın Belirleyicileri ve Cari Açığa Yönelik Politika Uygulamaları, Ulakbilge, 5(10): 353-381.
  • Karahan, P. ve Uslu, N.Ç. (2016), Kredi Hacmi ile Cari Açık Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Dinamik Bir Analiz, EconWorld Working Paper Series No: 2016-007.
  • Kiyotaki, N. ve Moore, J. (1997), Credit Cycles, Journal of Political Economy, 105(2): 211-248.
  • Korkmaz, Ö. ve Daştan, B. (2020), Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar İle İşsizlik Oranı Arasındaki İlişki (2005-2019), International Journal of Economics, Politics, Humanities & Social Sciences, 3(4): 261-279.
  • Köroğlu, E. (2018), Kredi Genişlemesinin Cari Açığa Etkisi: Türkiye Örneği, Bulletin of Economic Theory and Analysis, III(3): 175-193.
  • Krugman, P. (1998), What Happened to Asia,http://www.bresserpereira.org.br/Terceiros/Cursos/Krugman-WhatHappenToAsia.pdf, Erişim: 28.4.2020
  • Labonte, M.(2005), Is the U.S. Current Account Deficit Sustainable? CRS Report for Congress,13.
  • Lee, J. and Strazicizh, M. C. (2003), Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks, The Review of Economics and Statistics, 85(4): 1082-1089.
  • Marinheiro, C.F. (2008), Ricardian Equivalence, Twin Deficits and the Feldstein-Horioka Puzzle in Egypt, Journal of Policy Modelling, 30: 1041-1056.
  • Mian, A .R., Sufi, A., Verner, E. (2015), Household Debt and Business Cycles Worldwide, NBER Working Paper No. 21581.
  • Nar, M. (2020), Bireysel Krediler ile Enflasyon ve Cari İşlemler Açığı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Turkish Studies, 15(7): 3009-3024
  • Polat, M. A. (2019), Bankacılık Sektörü Yurtiçi Kredi Hacmindeki Değişimlerin Cari Açığa Etkileri: Makro İhtiyati Tedbirler Kapsamında Ekonometrik Bir Analiz, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(2): 73-89.
  • Schularick, M. ve Taylor, A. (2009), Credit BoomsGone Bust: Monetary Policy, Leverage Cycles and Financial Crises, 1870-2008, NBER Working Paper No:15512.
  • Sims, C.A. (1980). Macroeconomics and Reality, Econometrica, 48 (1): 1–48.
  • Seyidoğlu, H. (2009), Uluslararası İktisat, İstanbul: Güzem Can Yayınevi
  • Sharma, A. (2012), The Long-Run Determinants of the U.S. Trade Balance: A Reexamination Using Bi & Multivariate Cointegration Approach, Research Applied Economics, 4(1): 16-32.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, https://www.sbb.gov.tr/ekonomik-ve-sosyal-gostergeler/#1540021349004-1497d2c6-7edf, Erişim: 17.9.2021.
  • TCMB (2010), Ödemeler Dengesi Raporu
  • TCMB (2020), Ödemeler Dengesi Raporu
  • Toda, H. Y. and Yamamoto T. (1995), Statistical Inferences in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, 225250.
  • Tornel, A. (1999), Common Fundamentals in the Tequila and Asian Crises, NBER Working Paper, No: 7139.
  • Uslu, H. (2020), Türkiye’de Kredi Genişlemesinin Cari Açık Üzerindeki Etkileri: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Maliye ve Finans Yazıları, 114: 441–482
Sayıştay Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1981
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1990
  • Yayıncı: T.C. Sayıştay Başkanlığı
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

TÜRKİYE’NİN CARİ AÇIK SORUNU, NEDENLERİ VE KREDİ GENİŞLEMESİNİN CARİ AÇIK SORUNUNA ETKİSİ: SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Utku ALTUNÖZ

YÜKSEK DENETİM KURUMLARININ KAMUDA DÜRÜSTLÜKLE İLGİLİ RİSKLERİN YÖNETİLMESİNDE ROLÜ

Yaşar UZUN, Murat ÖNDER

KAMU DENETÇİLERİNİN KARAR ALMA MEKANİZMALARINI ETKİLEYEBİLECEK BİLİŞSEL UNSURLAR VE BUNLARIN OLASI NEGATİF ETKİLERİNİ AZALTMANIN YOLLARI

Murat Erinç BAYRAKCI

AVRUPA BİRLİĞİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ: DENETÇİ PERSPEKTİFİ

Nikolaos MILIONIS, Hacı Ömer KÖSE, Matteo TARTAGGIA

PARLAMENTER VE BAŞKANLIK SİSTEMLERİNDE YASAMANIN BÜTÇE GÜCÜ

Abdullah KARAER