KAMU PERSONEL REJİMİNDE ESNEKLİĞİN BİR YANSIMASI: SAVUNMA SANAYİİ MÜSTEŞARLIĞI PERSONEL REJİMİ

Tarih boyunca kapitalizm krizlerini yeni bir sermaye birikim rejimi ve düzenleme biçimi ile kendisini yeniden üreterek aşmıştır. Kapitalizm her yeniden doğuşunda devlet, bürokrasi ve kamu personel rejimini de dönüştürmüştür. Kapitalizmin 1970’li yılların başında karşı karşıya kaldığı bunalımlar 1980’lerle birlikte Fordist birikim rejiminden Post-Fordist rejime geçiş sonucunu doğurmuş, kamu personel rejimi de birikim rejimi doğrultusunda esnekleşmiştir. Bu dönemde Türkiye’de de “bağımlı Fordist” rejimden “bağımlı Post-Fordist” rejime bir geçiş yaşanmıştır. Çalışma; Türkiye’de Post-Fordist kamu personel rejiminin inşa edildiği tarihsel dönemde, 3238 sayılı Kanun’un yürürlüğe konulması ile 1985 yılında kurulan Savunma Sanayii Müsteşarlığının personel rejimini konu almaktadır. Çalışmada yöntem olarak literatür ve mevzuat taraması benimsenmiştir. 3238 sayılı Kanun’un yürürlüğe konulduğu süreçten hareketle, çalışmada temel olarak Savunma Sanayii Müsteşarlığı personel rejiminin esneklik doğrultusunda yapılandığı savunulmaktadır. Çalışma “Giriş” ve “Sonuç ve Değerlendirme” dışında iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde 1980 sonrası Türk kamu personel rejimine ilişkin genel görünüm sunulmakta ardından ikinci bölümde “istihdam türleri”, “iç süreçler” ve “zaman/mekan bakımından çalışma koşulları”na odaklanılarak kuruluştan günümüze Müsteşarlık personel rejiminde esnekliğin izleri sürülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Kamu Personel Rejimi, Esneklik, Fordizm, Post-Fordizm

A REFLECTION OF FLEXIBILITY IN PUBLIC PERSONNEL REGIME: THE PERSONNEL REGIME IN THE UNDERSECRETARIAT FOR DEFENCE INDUSTRIES

Throughout history, capitalism has overcome its crises by regenerating itself with a new capital accumulation regime and a new form of regulation. Whenever regenerated, capitalism has transformed state, bureaucracy and public personnel regime accordingly. Capitalism’s crises in early 1970s resulted in a transition from Fordist accumulation regime to Post-Fordist accumulation regime in 1980s and, in line with the transformation of the accumulation regime, public personnel regime has become flexible. In 1980s, a shift from * Savunma Sanayii Uzmanı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, utkuutuk@yahoo.com“dependent Fordist” to “dependent Post-Fordist” regime took place in Turkey. This study is about the personnel regime of the Undersecretariat for Defence Industries established in 1985 with the enforcement of the Law No. 3238 in the historical period when the PostFordist public personnel regime was built in Turkey. The method of the study is literature and legislation review. With reference to the period when the Law No.3238 was put into effect, the main argument of this study is that the personnel regime of the Undersecretariat for Defence Industries has been structured in line with the principle of flexibility. The study consists of two parts apart from “Introduction” and “Conclusion and Evaluation”. In the first part, the general view of the public personnel regime in Turkey after 1980s is presented and in the second part, the traces of flexibility within the personnel regime of the Undersecretariat for Defence Industries since its establishment is followed with focus on “employment types”, “internal processes” and “working conditions regarding time/place”

Keywords:

Public Personnel Regime, Flexibility, Fordism, Post-Fordism,

PDF

___

Aslan, Onur Ender (2000), “Memurların Yargılanması Hakkında Yeni Yasa Üzerine Düşünceler”, Amme İdaresi Dergisi, 33(1), 59-77.
Aslan, Onur Ender (2006), Kamu Personel Rejiminin Anayasal İlkeleri Tarihi ve Toplumsal Temelleri, Ankara: TODAİE Yayın No: 330.
Aslan, Onur Ender (2007), Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında-1982 Anayasası’na Göre Kamu Personel Rejimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık, Hukuk Kitapları Dizisi: 795.
Aslan, Onur Ender (2012a), Kamu Personel Hukuku, Ed.: O. E. Aslan, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2701, Açık Öğretim Fakültesi Yayını No: 1667.
Aslan, Onur Ender (2012b), Devlet Bürokrasi ve Kamu Personel Rejimi, Ankara: İmge Kitabevi.
Aslan, Onur Ender, Can, Mevlüt, Canman, Doğan ve ark. (1999), Belediye Personel Sistemi, Ed.: B. A. Güler, Ankara: TODAİE Yayın No: 294, Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayın No: 7.
Atay, Ender Ethem (2006) İdare Hukuku, Ankara: Turhan Yayınevi.
Aydın, Hüseyin (2010), “Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı”, Ankara Barosu Dergisi, 1, 109-128.
Canman, Doğan (1985), “Devlet Memurları Kanununun Genel Görünümü ve Sorunları”, Amme İdaresi Dergisi 18(1), 3-23.
Çapar, Selim (2011), “1980 Sonrası Türk Kamu Yönetiminin Değişimi”, TBB İller ve Belediyeler Dergisi, 757, 12-17.
Devlet Memurları Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik (1999, 18 Nisan) T.C. Resmi Gazete, 23670, http://www.resmigazete.gov. tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23670. pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23670.pdf(Erişim Tarihi
Devlet Memurları Kanunu, http://web.nevsehir.edu.tr/iysdosya/k657.pdf (Erişim Tarihi: 18.03.2016).
DPB (2015a) KİT’lerde Çalışan Personelin İstihdam Bazında Dolu Kadro Dağılımları, http://www.dpb.gov.tr/F/Root/dosyalar/istatistikler/kamu_ per_istatistikleri/312015/kit_ist_baz_dolu_kadro_dagilim_312015.pdf (Erişim Tarihi: 16.03.2016).
DPB (2015b) Kamu Personeli İstihdam Rakamları, http://www.dpb.gov.tr/F/ Root/dosyalar/istatistikler/kamu_per_istatistikleri/312015/kamu_per_ genel_dagilim_312015.pdf (Erişim Tarihi: 16.03.2016).
Eren, Erdal (2009) “Personel Sisteminde Dönüşüm”, Kamu Yönetimi: Yapı İşleyiş Reform (Ed: B. Övgün) Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No: 598, Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:5, 175-186.
Eren, Hayrettin (1998), “1982 Anayasası ve Kamu Görevlileri Kavramı,” Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, II(1), 55-87.
Gözübüyük, Şeref (1994) Yönetim Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi.
Güler, Birgül Ayman (2005) Kamu Personeli Sistem ve Yönetim, Ankara: İmge Kitabevi.
Güler, Birgül Ayman (2013), TODAİE - 2014 Bütçe Kanunu Tasarısı Konuşması, http://www.birgulaymanguler.net/index.php?option=com_ content&view=article&id=1201&Itemid=185 (Erişim Tarihi: 16.03.2016).
Günday, Metin (1997), İdare Hukuku, Ankara: İmaj Yayınevi.
Güran, Sait (1984), “Anayasanın 128 ve 129 uncu Maddeleri Yönünden Kamu Görevlileri ile Bakanların Durumu”, Amme İdaresi Dergisi 17(3), 28-35.
Havelsan, Program Yönetim Bilgi Sistemi (SSM-PYBS) http://www.havelsan.com. tr/a/Main/ urun/755/program-yonetim-bilgi-sistemi-ssm-pybs (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2006, 12 Temmuz) T.C. Resmi Gazete, 26226, http://mevzuat.basbakanlik. gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=3.5.200610654&Mevzuat Iliski=0&sourceXmlSearch=iç denetçi (Erişim Tarihi: 18.03.2016).
İlk Defa Devlet Kamu Hizmeti ve Görevlerine Devlet Memuru Olarak Atanacaklar İçin Mecburi Yeterlik ve Yarışma Sınavları Genel Yönetmeliği (1986, 30 Ocak) T.C. Resmi Gazete, 19004, http://www.resmigazete.gov. tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19004. pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19004.pdf (Erişim
İlk Defa Devlet Kamu Hizmeti ve Görevlerine Devlet Memuru Olarak Atanacaklar İçin Mecburi Yeterlilik ve Yarışma Sınavları Genel Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (1999, 22 Şubat) T.C. Resmi Gazete, 23619,http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www. resmigazete.gov.tr/arsiv/23619_1.pdf&main=http://www.resmigazete. gov.tr/arsiv/23619_1.pdf (Erişim Tarihi: 18.03.2016).
Kablay, Sebiha (2014) “Kamu İstihdamında Esnekleşmeye 4B Örneğinden Bakış”, Türkiye’de Esnek Çalışma, Hazırlayan: Ö. Müftüoğlu ve A. Koşar, İstanbul: Evrensel Basım Yayın 561, Evrensel Kültür Kitaplığı 5, 158-184.
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2005, 13 Nisan) T.C. Resmi Gazete, 25785, http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod =7.5.8044&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=etik (Erişim Tarihi: 18.03.2016).
Kamu Görevlilerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik (2002, 3 Mayıs) T.C. Resmi Gazete, 24744, http://www. resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http: //www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2002/05/20020503.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2002/05/20020503.htm(Erişim Tarihi: 18.03.2016).
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik (1999, 18 Nisan) T.C. Resmi Gazete, 23670, http:// mevzuat.basbakanlik. gov.tr/Metin. Aspx?MevzuatKod=3.5.9912647&- MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=yükselme (Erişim Tarihi: 25.03.2016). Karatepe, Şükrü (1988), İdare Hukuku, İzmir: Anadolu Matbaacılık.
Mali Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliği (2013, 6 Şubat) T.C. Resmi G a z e t e, 2 8 5 5 1 h t t p : / / m e v z u a t . b a s b a k a n l i k . g o v. t r / M e t i n . Aspx?MevzuatKod=7.5.17099&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=mali hizmetler (Erişim Tarihi: 25.03.2016).
Saklı, Ali Rıza (2013) Fordizm’den Esnek Üretim Rejimine Dönüşümün Kamu Yönetimi Üzerindeki Etkileri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Kış- 2013 12 (44), http://dergipark.ulakbim.gov.tr/esosder/article/viewFi le/5000068572/5000063633,107-131(Erişim Tarihi: 18.11.2016).
Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (B) Bendi Kapsamında Yapılacak İhalelere İlişkin Ekli Esaslar’ın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar/Esaslar (2009, 8 Temmuz) T.C. Resmi Gazete, 27282, http://www.ihale.gov.tr/ Mevzuat.aspx (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Uzman Yardımcılığı ile Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığı Yeterlik İmtihanı Yönetmeliği (1987, 12 Haziran) T.C. Resmi Gazete, 19485.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı Görevde Yükselme Yönetmeliği (2000, 13 Ocak) T.C. Resmi Gazete, 23932.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği (2016, 8 Şubat) T.C. Resmi Gazete, 29618, http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod= 7.5.21404&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=SAVUNMASANAYİİ
Savunma Sanayii Müsteşarlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği (2006, 5 Ocak) T.C. Resmi Gazete, 26044
Savunma Sanayii Müsteşarlığı Uzman Yardımcılığı ile Savunma Sanayii Müsteşarlığı Uzmanlığı Yeterlik İmtihanı Yönetmeliği’nin 10uncu ve 22nci Maddelerinin Sonuna Birer Fıkra Eklenmesi ve Yönetmeliğe Bir Geçici Madde İlave Edilmesi Hakkında Yönetmelik (1991, 5 Mart) T.C. Resmi Gazete, 20805.
Savunma Sanayii Müsteşarlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları (2010, 29 Nisan) T.C. Resmi Gazete, 27566.
Savunma Sanayii Müsteşarlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esaslarında Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar (a) (2014, 10 Mayıs) T.C. Resmi Gazete, 28996.
Savunma Sanayii Müsteşarlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esaslarında Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar (b) (20111, 4 Temmuz) T.C. Resmi Gazete, 27984 (2. Mükerrer).
Sayan, İpek Özkal ve Şahan, Yusuf (2011), “Sağlık Bakanlığında Performans Değerlendirme ve Ek Ödeme Sistemi”, Memleket Siyaset Yönetim 6(16), 33-70.
Sayıştay (2008), Sayıştay Genel Kurul Kararı, http://www.sayistay.gov.tr/karar/ SGKK/Sgkk3. asp?GKID=41488 (Erişim Tarihi: 20.03.2016)
Sayıştay (2014), Savunma Sanayii Müsteşarlığı 2013 Yılı Sayıştay Denetim Raporu,http://www.sayistay.gov.tr/rapor/kid/2013/Özel_Bütçeli_ İdareler-B/SAVUNMA%20SANAYİ %20MÜSTEŞARLIĞI.pdf (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
Sayıştay (2015), Savunma Sanayii Müsteşarlığı 2014 Yılı Sayıştay Denetim Raporu,http://www.sayistay.gov.tr/rapor/kid/2014/Özel_Bütçeli_ İdareler-B/SAVUNMA%20SANAYİİ %20MÜSTEŞARLIĞI.pdf (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
Serim, Bülent (1988), “Sözleşmeli Personelin Hukuki Statüsü”, Amme İdaresi Dergisi, 21(1), 135-154.
Sever, Çiğdem (2013), “Kamu Hizmetlerinde Biçimsel Ölçütte Çözülme ve Anayasa’nın 128. Maddesinin I. Fıkrası”, Ankara Barosu Dergisi 3, 246- 268.
SSM (2007), 2007-2011 Stratejik Plan Ver. 1.0.
SSM (2012), 2012-2016 Savunma Sanayii Müsteşarlığı Stratejik Planı
SSM (2015), 2015 Faaliyet Raporu, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/kurumsal/ Faaliyet%20Raporlar/2015%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Faaliyet%20 Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 20.03.2016).
SSM (2016), İnsan Kaynakları, Eğitim ve Gelişim Yönetimi, http://www.ssm.gov.tr/ anasayfa/kurumsal/ik/Sayfalar/egitim.aspx (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
SSM (2016), İnsan Kaynakları, İstatistikler, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/ kurumsal/ ik/Sayfalar/peristatistik.aspx (Erişim Tarihi: 20.03.2016).
SSM İhale İlanı, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/ projeDuyurulari/arsiv/2007Arsiv /Sayfalar/EDASYS%C4%B0halesi.aspx (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
STM, Hakkımızda, https://www.stm.com.tr/hakkimizda.html#sirket-profili (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
Şaylan, Gencay (2000), Kamu Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine Geçiş Kritik ve Reform Önerileri, İstanbul: TESEV Yayınları No:18.
T.C. Adalet Bakanlığı, 1982, 1961, 1924 ve 1921 Anayasaları Karşılaştırma Tablosu,http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/ anayasalar/1982.pdf (Erişim Tarihi: 15.03.2016).
Tan, Turgut (2014), “Kamu Görevlisi”, Kamu Yönetimi Sözlüğü, Ed.: Ömer Bozkurt, Turgay Ergun ve Seriye. Sezen, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayın No: 382.
Tutum, Cahit (1985), Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığının Kurulması ile Millî Piyango Teşkiline Dair Kanunun İki Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı ve Millî Savunma; Plan ve Bütçe komisyonları raporları içinde.
Uluğ, Feyzi (2015), “Kamu Kesiminde Hizmetiçi Eğitim ve Yönetici Yetiştirme”, Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları, Ed.: F. Kartal, Ankara: Todaie Yayın No:386, 325-364.
Yazılı Soru Önergesi, 2002, http://www2.tbmm.gov.tr/d21/7/7-5939c.pdf
Zengin, Ozan (2009) “Günümüz Kamu Yönetiminde Ön Plana Çıkan Yaklaşımlar”, Kamu Yönetimi: Yapı İşleyiş Reform (Ed: B. Övgün) Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No: 598, Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:5, 1-41.
sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1983, 14 Aralık) T.C. Resmi Gazete, 18251 Mük, http://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/4.5.190.pdf (Erişim Tarihi: 20.03. 2016).
sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname (1990, 29 Ocak) T.C. Resmi Gazete http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.399.pdf (Erişim Tarihi: 18.11. 2016).
Anayasası (1982, 9 Kasım) T.C. Resmi Gazete, 17863 (Mükerrer), http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf. (Erişim Tarihi: 15.03.2016).
sayılı Toplu Konut Kanunu (1984, 17 Mart) T.C. Resmi Gazete, 18344. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2985.pdf (Erişim Tarihi: 18.11.2016).
sayılı Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığının Kurulması Hakkında Kanun (İlk hali) (1985, 13 Kasım) T.C. Resmi Gazete, 18927.
sayılı Savunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulması Hakkında Kanun, (1985, 13 Kasım) (Güncel) T.C. Resmi Gazete, 18927, http://www.mevzuat.gov. tr/MevzuatMetin/1.5.3238.pdf (Erişim Tarihi: 20.03. 2016).
sayılı Kamu İhale Kanunu (2002, 22 Ocak) T.C. Resmi Gazete, 24648, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4734.pdf (Erişim Tarihi: 16.03.2016).
sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu (2002, 22 Ocak) T.C. Resmi Gazete, 24648, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4735.pdf (Erişim Tarihi: 27.03.2016).
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003, 10 Aralık) T.C. Resmi Gazete, 25326, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5018.pdf
sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2004, 8 Haziran) T.C. Resmi Gazete, 25486, http://www.mevzuat.gov.tr/Mevzuat Metin/1.5.5176.pdf (Erişim Tarihi: 18.03.2016).
sayılı Türk Ceza Kanunu (2004, 12 Ekim) T.C. Resmi Gazete, 2561. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf. (Erişim Tarihi: 15.03.2016).
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2005, 24 Aralık) T.C. Resmi Gazete, 26033, http://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.5436.pdf (Erişim Tarihi: 20.03.2016).
sayılı Sayıştay Kanunu (2010, 3 Aralık) T.C. Resmi Gazete, 27790, http://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.6085.pdf (Erişim Tarihi
sayılı KHK (2011, 17 Ağustos) T.C. Resmi Gazete, 28028.
sayılı Devlet Memurları Kanunu (1965, 23 Temmuz) T.C. Resmi Gazete, 12056, http://www.mevzuat.gov.tr /MevzuatMetin/1.5.657.pdf (Erişim
sayılı KHK (2011, 2 Kasım) T.C. Resmi Gazete, 28103 (Mükerrer).
sayılı KHK, (1988, 5 Şubat) T.C. Resmi Gazete,19716.
sayılı KHK (2011, 2 Kasım) T.C. Resmi Gazete, 28103 (Mükerrer).
/10287 sayılı BKK eki Savunma Sanayii Müsteşarlığında Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esasları (1986, 15 Ocak).