İNSANİ GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ İLE DOLAYLI DOLAYSIZ VERGİLER ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Toplumların refah seviyelerinin arttırılması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi kamu politikalarının temel amaçlarından birisidir. Kişilerin ödemiş olduğu vergiler, kişilerin gelir düzeyi, yaşam kalitesi ve refah düzeyine etki edebilmektedir. Bu çalışmada dolaylı ve dolaysız vergi geliri ile insani gelişmişlik endeksi arasındaki ilişkiyi tespit edebilmek amaçlanmıştır. Çalışmada, Türkiye’de 1990-2019 yılları arasında tahsil edilen dolaylı ve dolaysız vergi gelirleri ile insani gelişmişlik endeksi arasındaki ilişki Toda-Yamamoto (1995) Nedensellik Analizi ile test edilmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda, dolaysız vergiden insani gelişmişlik endeksine doğru tek yönlü, insani gelişmişlik endeksinden ise dolaylı vergiye doğru tek yönlü olmak üzere nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Türkiye’de 1990-2019 yılları arasında dolaysız vergi gelirleri insani gelişmişlik üzerinde etkili olmaktadır. Ayrıca insani gelişmişliğin dolaylı vergi geliri üzerinde etkili olduğu görülmektedir

RELATIONSHIP BETWEEN HUMAN DEVELOPMENT INDEX AND INDIRECT-DIRECT TAXES: THE CASE OF TURKEY

Increasing welfare levels of societies and increasing living standards is one of themain objectives of public policies. Taxes paid by people can affect their income level,quality of life and welfare. This study aims to determine the relationship between direct andindirect tax income and human development index. It tests the relationship between directand indirect tax revenues that were collected between the years 1990-2019 in Turkey andhuman development index with Toda-Yamamoto (1995) Causality Analysis. The analysisindicated a one-way causality relationship from direct tax to human development indexand one-way causality relationship from indirect tax to human development index. Directtax revenues had an impact on human development between the years of 1990-2019 inTurkey. In addition, human development had an impact on indirect tax revenue.

___