Orta Çağ'ın Grotesk Dünyası ve Mehmed Siyah Kalem'in Demonları

Orta Çağ’da Doğu’dan Batı’ya resimsel imgelerde ortaya çıkan grotesk1 yaklaşımların kesişmesi, bu imgelemi oluşturan ortak bir tabanın göstergesidir. Doğunun gizemli dünyası içinden, hem bu gizemin uyandırdığı çekicilik, hem de kendine özgü hicivli dünyası ile uzun yıllardır araştırmacıların ilgisini çekmekte olan Mehmed Siyah Kalem’in resimlerinin ana temalarından biri olan demonlar (iblisler) da bu ortak taban içinde kültürel etkileşimin bir parçası olmuştur. Bu global etkileşim unsurları araştırmacılar tarafından, belli repertuvarlara dayandırılarak önemli ölçüde ortaya konmuş olsa da birbiri içine biçimsel ya da düşünsel bağlarla girift olmuş çok sayıda imajın varlığı daha bir çok araştırmacıyı ilginç bulgulara götürecektir.

Anahtar Kelimeler:

Orta Çağ, Resim Sanatı, Grotesk, Mehmed Siyah Kalem

Grotesque World of the Middle Ages and Demons of Mehmed Siyah Kalem

Intersection of the grotesque approaches appearing in pictorial images from East to West in the Middle Age is the indicator of a common ground creating this imagery. Within the mysterious world of the East, demons (devils), one of the main themes of the paintings of Mehmed Siyah Kalem, who has been drawing attention of the researchers for many years with both the attractiveness inspired by this mystery and his authentic satiric world, have been part of the cultural interaction within this common base. While these global interaction elements have been substantially revealed based on certain repertoires, presence of numerous images entangled in each other with formal or intellectual ties will further lead many researchers to interesting findings.

Keywords:

Middle Ages, Pictorial Art, Grotesque, Mehmed Siyah Kalem,

PDF

___

ASLANAPA Oktay (1984), Türk Sanatı, Remzi Kitabevi, İstanbul, s:368
BALTRUSAİTİS Lurgis (2001); Düşsel Orta Çağ (Ç. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, 1. Baskı, Kasım, İstanbul, s.
-320
BERGERON Recueil de, Relation de Mattihieu Paris, s. 27-32
CÖMERT Bedrettin (1980), Mitoloji ve İkonografi, Hacettepe, Ankara
ÇAĞMAN F., Tanındı, Z. (1979), Topkapı Sarayı Müzesi İslam Minyatürleri, Tercüman Yayınları,
ESİN Emel (1981); “Muhammed Siyah Qalam and The Inner Asian Turkish Tradition”, Islamic Art 1, New York
ESİN Emel (2004); “Muhammed Siyah Kalem ve İç Asya Türk Geleneği”, Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinle- rin Ustası, Yapı Kredi Yayınları, Sergi Kitapları, İstanbul, s.63
IŞIN Ekrem (2004); “Şölen ve Büyü Mehmed Siyah Kalem’in Gizemli Dünyası”,Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinlerin Ustası, Yapı Kredi Yayınları, Sergi Kitapları, İstanbul, s.11
İPŞİROĞLU M.Ş., EYÜBOĞLU S. (1954); Fatih Albümüne Bir Bakış, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Maarif Basımevi, İstanbul, s.22-48
İPŞİROĞLU M.Ş; (1973), İslamda Resim Yasağı ve Sonuçları, Türkiye İş Bankası Yayınları,137, s.81
İPŞİROĞLU M.Ş; (1985), Bozkır Rüzgârı, Siyah Kalem, Ada Yayınları, İstanbul
KARAMAĞARALI, Beyhan (1984), Muhammed Siyah Kalem’e Atfedilen Minyatürler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara
MANDABACH Marisa (2010);“Holy Shit: Bosch’s Bluebird and the Junction of the Scatological and the Eschatological in Late Medieval Art”, Marginalia, October 2010
PARMAN Talat Parman (2004); “İnsanın Eşi Olarak Demon”, Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinlerin Ustası, Yapı Kredi Yayınları, Sergi Kitapları, İstanbul, s.133
TANSUĞ, Sezer, Resim Sanatının Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993, s:149
YILMAZ Nalan, “Masalsı Figürlerin Ustası Mehmet Siyah Kalem”, http://www.lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§i
onID=2&articleID=332 (erişim tarihi 20 Ekim 2013)
YILMAZ Nalan, “Hieronymus Bosch’un Cehennem Sahneleri” http://www.lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID =12&articleID=781(erişim tarihi 20 Ekim 2013)

ISSN: 1308-2264
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2015
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Orta Çağ'ın Grotesk Dünyası ve Mehmed Siyah Kalem'in Demonları

Evren KARAYEL GÖKKAYA

Modernizim Sonrası Alternatiflerinden: Feminist Söylem ve Batılı Sanatçılar

Berna KAYA OKAN

Dil ve Müziğin Karşılaştırılması

Mehmet GÖKTEPE

İşitme Engelli Gençlerde İş Başvuru Dosyası Geliştirme Çabalarının İncelenmesi: Eylem Araştırması

Yıldız UZUNER, Tamer DERİCAN

Biyoiktidar Kavramı ve Ötekileştirmenin İki Kadın Karakterde Temsili "Meryem Ana ve Berfo Ana"

Lütfiye BOZDAĞ