Fotoğraf, Gerçeklik ve İdeoloji

Fotoğraf makinesinin ortaya çıkması ile birlikte, sosyal yaşamın akışında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Fotografik görüntünün yaşamı anlatma, sorgulama olanakları, insanların fotoğrafı farklı okumalarına ve yorumlamalarına zemin hazırlamıştır. Özellikle toplumsal değişimlere ve dönüşümlere müdahale edebilen fotografik görüntünün gerçekliği ve ideolojik yaklaşımlar arasındaki ilişkiyi değerlendirmek, -fotoğrafın günümüzdeki yaygınlığı göz önüne alındığında- gereklilikten öte zorunluluk haline gelmiştir.Fotoğrafın bulunuşundan itibaren sadece gerçeği yansıttığının kabul edilmesi, onu uzun yıllar ayrıcalıklı kılmıştır. Bu kabul, gerçeklik yanında, fotoğrafa, tarihi belge olma niteliği de sağlamıştır. Fakat zamanla ideolojik ve manipülatif kullanımlar sonucunda fotografik gerçeklik kavramı, genel kabul olmaktan çıkmıştır.Fotoğraf, tarih boyunca ideolojilerle iç içe yaşamıştır. İktidarlar ve çıkar grupları, gerçeklik algısı nedeniyle, fotoğrafı bir algı yönetme ve ikna aracı olarak kullanmıştır. Fotoğraf, kullanımının büyük boyutlara ulaştığı günümüzde, kitleleri etkilemede, hâlâ önemli bir araç olarak varlığını sürdürmektedir. Fotoğrafın dijital teknoloji ile birleşmesi, gerçeklik sunumunun daha kolay biçimlenmesini sağlamış; fakat fotoğrafta ideolojik tercih ve yaklaşımların ortaya konmasıyla ilgili bir dizi tartışmayı da beraberinde getirmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Fotoğraf, Gerçeklik

PDF

___

Barthes, Roland; 2008, Camera Lucida, Çev. Reha Akçakaya, İstanbul, Altıkırkbeş Yayınları.
Bazin, Andre; 2007, “Fotoğraf Görüntüsünün Varlık Bilimi”, Çev. Nijat Özön, Fotoğraf Neyi Anlatır, Der. Caner Aydemir, 1.Baskı, İstanbul, Hayalbaz Kitaplığı.
Benjamin, Walter; 2007, “Fotoğrafın Küçük Tarihi”, Çev. Tevfik Turan, Fotoğraf Neyi Anlatır, Der. Caner Aydemir , 1.Baskı, İstanbul, Hayalbaz Kitaplığı.
Berger, John; Mohr, Jean; 2007, Anlatmanın Başka Bir Biçimi, 1.Basım, Çev. Osman Akınhay, İstanbul, Agora Kitaplığı.
Berger, John; 2010, Görme Biçimleri, Çev. Yurdanur Salman, 16.baskı, İstanbul, Metis Yayınları.
Bostancı, M. Naci; 1996, Toplum Kültür ve Siyaset,1. Baskı, Vadi Yayınlan, Ankara.
Derman, İhsan; 2010, Fotoğraf ve Gerçeklik, 2.Baskı, İstanbul, Hayalbaz Kitap.
EFSAD, http://www.efsad.org.tr/fotograf-sanatinda-oznellik-nesnellik-ve-basari (05.05.2014)
Eryılmaz, Hüseyin; 1999, Kitle İletişi Aracı Olarak Haber Fotoğrafı ve Manipülasyon, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Lange, Dorothea; 1986, “Yaşama Bakmayı Öğreten Fotoğrafçı”, Afsad Fotoğraf: 42.
Önay, Ayhan; 1977, 20. Yüzyıl ve Fotoğraf Sanatı, Yeni Fotoğraf Dergisi, İstanbul, Sayı:11.
Önay, Ayhan; 1977, Edward Steichen, Yeni Fotoğraf Dergisi, İstanbul, Sayı:12.
Özel, Zuhal; 2005, Teknolojik Gelişmeler İçerisinde Dijital Fotoğrafçılık ve Belgesel Fotoğrafçılığın Yeniden Tanımlanması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Ritchin, Fred; 2012, Fotoğraftan Sonra, 1.Basım, Çev.Yalım Keser, İstanbul, Espas Yayınları.
Sontag, Susan; 1999, Fotoğraf Üzerine, 2.Baskı, Çev. Reha Akçakaya, İstanbul, Altıkırkbeş Yayınları.
Sontag, Susan; 2005, Başkalarının Acısına Bakmak, 2.Basım, Çev. Osman Akınhay, İstanbul, Agora Kitaplığı.
Teun, A.Van Dijk; 1994, “Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları”, Medya, İktidar, İdeoloji, Der. Çev. Mehmet Küçük, Ankara, Ark Yayınları.
Whelan, Richard; 2006, Robert Capa, 1.Basım, Çev. Mehmet Harmancı, İstanbul, Agora Kitaplığı.
Yaykın, Murat; 2009, Fotoğraf İdeolojisi,1.Baskı, İstanbul, Kaldeon Yayıncılık.