İnceleme konumuz olan Mağcan Cumabayev’in şiirlerinde, insan kavramı bakımından tarih, kültürel tarih ve dönemindeki olayların yansıdığını görmek mümkündür. Zira kendilik değerlerinin farkında olarak ileriye dönük atılımlarda bulunmayı gerçekleştiren birey, ait olduğu milletin değerler dizgesini de içselleştirir. 45 yıllık kısa yaşamında şiirleriyle beraber birçok makale ile kadimci gelenekten yeniçağa geçiş sürecinin yaşandığı travmatik kırılma anında sağduyulu bir ses olarak kaosu aşmaya çalışan Mağcan Cumabayev’in manzum eserlerinde, kendi olmayı seçen ve bu seçimine milli değerler ile boyut kazandıran bireylerin duygu düşüncesinin anlatımı yansımıştır. Bu bağlamda Cumabayev’in öncülüğünü ettiği yeni edebiyat anlayışının, toplumu çağdaşlaştırmayı, değiştirmeyi ve dönüştürmeyi amaçladığı görülmektedir. Onun şiirlerindeki millî bilinçle ilgili sosyal temalar, yeni bir insan modeli yaratma anlamında ele alınmış ve bir çağdaşlaştırma süreci olarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte onun şiirlerinde millet hâlinde hür yaşamak isteyen insan anlayışını tüm ayrıntılarıyla ortaya konulmuştur. Mağcan Cumabayev’in hayatı ve eserleri incelendiğinde onun insan, mekân ve zamanın varoluşsal (ontoloji) sorunlarıyla yakından ilgilenmiş olduğunu görmek mümkündür. O, manzum eserlerinde milletin geçmişinden hareketle mevcut durumunu eleştirir. İnsanın topluma, varlığa ve dünyaya karşı sorumluluğuyla birlikte gelecekle ilgili endişesini sanata has bir şekilde terennüm eder.