Türkiye’deki Eğitim Sendikalarına Yönelik Bir İnceleme: Amaçlar, Beklentiler ve Sorunlar

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren eğitim sendikalarının öncelikli amaçları, üyelerin sendikalardan beklentileri ve sendikaların temel sorunlarının belirlenmesidir. Nitel araştırma deseninde yürütülen bu araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmanın katılımcıları, eğitim iş kolunda faaliyet gösteren ve üye sayısı en fazla olan dört büyük sendikanın (Eğitim – Bir – Sen, Türk Eğitim – Sen, Eğitim – Sen, Eğitim – İş) İstanbul’daki yönetici ve üyelerinden seçilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre sendikaların eğitim alanındaki öncelikli amaçları, eğitimde temel hakların sağlanması, eğitimin niteliğinin artırılması ve çalışanların haklarının korunmasıdır. Üyelerin sendikalardan beklentileri de benzer şekilde üyelerin haklarının savunulması ve eğitimin niteliğinin artırılmasına katkı sunulmasıdır. Yönetici ve üyelere göre eğitim sendikalarının en önemli sorunları, sendikaların siyasi parti veya görüşlerle ilişkili görülmesi, sendikalara karşı olumsuz algı ve önyargılar ile sendikaların grev hakkının bulunmaması gelmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sendikacılık, eğitim sendikacılığı, öğretmen örgütleri.

PDF

___

Akyüz, Y. (2007). Doğuşunun yüzüncü yılında Türkiye’de öğretmen örgütlenmesinin ilk on yılına bakışlar (1908 - 1918). Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 22, 1- 50.
Aldemir, E. (2010). Türkiye’de Memur Sendikalarının Avrupa Birliği Sürecinden Beklentileri: Eğitim Sendikala-rı Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.
Altunya, N. (1998). Türkiye’de Öğretmen Örgütlenmesi(1908-1998), Ankara: Ürün Yayınları.
Ariyawansa, L. (1976). Eğitimin Gelişmesinde ve Cehalete Karşı Verilen Mücadelede Öğretmen Örgüt-lerinin Görevleri, Dünya Öğretmen Sendikaları Federasyonu Asya Semineri. Colombo, Sri Lanka.
Arlı, G. (2011). Düzenlenebilir Yapılardan Düzenlenmez Formlara Sendikal Hareketin Gelişimi TÖS Eğitim-Sen. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
Cerev, G. (2013). Geçmişten Günümüze Öğretmenlerin Sendikal Örgütlenme Mücadelesi, Çankırı Kara-tekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 203- 216.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2015). 2015 Temmuz Kamu Görevlileri Sendikalarının Üye Sayıları https://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/csgb.portal?page=sendikauye (21 Ocak 2016’da erişildi).
Çınar, G. (2008). İlköğretim Okullarında Sendikalaşma Faaliyetlerinin Öğretmenler ve Yöneticiler Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi.
Demir, F. (2013). Öğretmen Görüşlerine Göre Sendikaların Okul Yaşamına Etkileri ve Eğitim Çalışanlarının Sendikalara Üye Olmama Nedenleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üni-versitesi.
Demiryürek, E. (2008). Eğitim İş Kolunda Faaliyet Gösteren Kamu Sendikalarına Üye Öğretmenlerin Eğitim Sürecinde Kazandırılması Gerekli Gördükleri Değerlere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi.
Eraslan, L. (2012). Türkiye’de Eğitim Sendikacılığının Tarihsel Perspektifi ve Günümüz Eğitim Sendi-kacılığının Değerlendirilmesi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,28, 1-16.
Erdem, A. R. (2013). Köy Enstitüsü Mezunlarının Görüşlerine Göre Köy Enstitüsü Mezunlarının Öğ-retmen Örgütlenmesine Getirdiği Katkılar, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergi-si, 16, 1-7.
Gemici, Y. (2008). Eğitimde Sendika Yönetim İlişkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üni-versitesi.
Gül, M. H. (2007). Eğitim Çalışanlarının Eğitim Sendikalarına Bakışı, Beklentileri ve Sendikaların Eğitim Çalışan-larına Yönelik Faaliyetleri ve Beklentileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversite-si.
Gündüz, M. (2010). II. Meşrutiyet ve Erken Cumhuriyet Dönemi, Eğitim ve Öğretim Dernekleri, Tur-kish Studies- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(2),1088-1120.
Işıklı, A. (02-06 Şubat 1977). Dünya Öğretmen Örgütlenmesinin Tarihçesi. Demokratik Eğitim Kurultayı Bildiri Kitabı. Eğitim Sen Yayınları, 75–92.
İren, G. (2009). KKTC’de Öğretmen Sendikalarının Eğitim Alanına Etkilerinin Öğretmen Ve Sendika Yöneticile-rinin Görüşleri Yoluyla Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversi-tesi.
İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun (1947). Resmi Gazete, Yayım Tarihi: 26/2/1947. Sayısı: 6542 Numarası: 5018.
Karagöz, M. K. (2010). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’deki Sendikacılık Hareketleri. Yayımlanmamış Yük-sek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi.
Kayıkçı, K. (2013). Türkiye’de Kamu ve Eğitim Alanında Sendikalaşma ve Öğretmen ile Okul Yöneti-cilerinin Sendikalardan Beklentileri. Amme İdaresi Dergisi, 46(1), 99- 126.
Koç, Y. (1998). Sendikacılık Tarihi, Ankara: Türk- İş Eğitim Yayınları, No.1.
Koç, Y. (2012). TÖS Antiemperyalist Bir Öğretmen Örgütü. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Koç, Y. (2013). Öğretmen Sendikalarında Yaşanan Sorunlar. Öğretmen Dünyası Dergisi, 400.
Küçükkalay, M. (1997). Endüstri Devrimi Ve Ekonomik Krizlerin Sonucu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2.
Mahiroğulları, A. (2001). Türkiye'de Sendikalaşma Evreleri ve Sendikalaşmayı Etkileyen Unsurlar, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 161- 190.
Mahiroğulları, A. (2011). Dünya'da ve Türkiye'de Sendikacılık, Bursa: Ekin Basım Yayın.
Süngü, H. (2012). Bazı OECD ülkelerindeki öğretmen maaşlarının karşılaştırmalı bir analizi. 21. Yüz-yılda Eğitim ve Toplum. 1(2): 21 – 45.
Taştan, M. (2013). Eğitim İşkolundaki Sendikalara İlişkin Öğretmen Görüşleri; Nitel Bir Araştırma, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1).
TDK. Güncel Türkçe Sözlük. www.tdk.gov.tr (18 Nisan 2015’te erişildi)
Tok, T. N. (1996). Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Mesleki Örgütlenmeye İlişkin Görüşleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim Dergisi, 2(4), 609-629.
Ulutaş, A. ve Sönmez, İ. (2011). Eğitimci Kadınların Sendikal Örgütlenme Eğilimleri ve Sendikal Sürece Katılım Düzeyleri Üzerine Bir İnceleme: (Eskişehir Örneği). TÜBİTAK.
Yasan,T. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin ve Öğretmenlerinin Sendikalara İlişkin Görüşleri-nin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi: Malatya İl Merkezi Örneği. On Dokuz Mayıs Üniversi-tesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31 (1), 271- 293.
Yıldırım, A. ve Şimşek H 2013. Sosyal Bilimlerde Nitel Arastirma Yontemleri (9. Baskı) Ankara: Seçkin Matbaacılık.
Yıldırım, İ. S. (2007) Türkiye'de Sendikalaşma Sürecinde Öğretmen Sendikaları ve Siyasetle İlişkisi: Adapazarı Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.