Türk Milli Kültüründe Değerler ve Değerler Eğitimi

Bu çalışmada Türk milli kültüründe yer alan değerler ve bu değerlerin nesilden nesile aktarılmasını sağlayan eğitimi süreçlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma nitel araştırma bağlamında literatüre dayalı betimsel modelle tasarlanmış olup, doküman incelemesi şeklinde yürütülmüştür. Türk milleti tarihsel süreçte kendi milli karakterine uygun değerler üretmiştir. Bu değerler arasında aile birliğine önem verme, adalet, dürüstlük, hoşgörü, saygı, vatanseverlik, millet sevgisi, özgürlük ve bağımsızlık yer almaktadır. Binlerce yıllık Türk tarihinde bu değerler genç nesillere aktarılırken farklı uygulamalara yer verilmiştir. Bu süreçte başta atasözleri, ninniler, türküler, hikâyeler, masallar, destanlar gibi telkin yöntemlerinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte orta oyun, meddah gibi sahne oyunları; Karagöz ile Hacivat gibi gölge oyunları ve geleneksel Türk oyunları kullanıldığı saptanmıştır. Ayrıca Türk milleti tarafından yazının kullanmaya başlanmasıyla birlikte yazılı metinler aracılığıyla da değerlerin aktarıldığı görülmüştür.

Values and Values Education in Turkish National Culture

In this study, it is aimed to determine the values in Turkish national culture and the educational tools that ensure the transfer of these values from generation to generation. This study was designed with a descriptive model based on the literature in the context of qualitative research and was conducted as a document review. The Turkish nation has also produced values suitable for its own national character in the historical process. These values include giving importance to family unity, justice, honesty, tolerance, respect, patriotism, love of the nation, freedom and independence. They have included different practices in order to transfer these values to the younger generations. It has been determined that among these value transfer and education methods, there are suggestions such as proverbs, lullabies, folk songs, stories, tales and epics. However, with the Turkish nation's use of writing, it has been seen that values are wanted to be conveyed through written texts. In addition, it has been determined that they train values by having fun by using stage plays such as orta oyunu, meddah, shadow plays such as Karagöz and Hacivat, and traditional Turkish plays.

___

  • Arıcı, A. F., & Er, Z. (2017 İstanbul) Değerler eğitimi aracı olarak türküler: bir içerik analizi. IV.Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler. Step Matbaacılık
  • Arıcı, A. F. (2016). Estetik değer oluşturmada masalların rolü: Türk masalları örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2). 1017-1035
  • Atsız, H. S. (2010). Bozkurtlar diriliyor, İrfan Yayınları.
  • Avcı, M. (2020). İslamiyet’in Orta Asya Tarihi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 517-528.
  • Aydın, A. ( 2011). Eğitim hikayedir. Pegem Yayıncılık
  • Binat, T. (1971). Milli kültür ve ahlak. Yörük Matbaası
  • Coşkun, N. Ç. (2013). Türk ninnilerine işlevsel yaklaşım, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(4),499-513.
  • Çakmak, M. A., & Tezcan, R. (2016). Kutadgu Bilig’e göre Türklerde adalet anlayışı. Akademik Hassasiyetler, 3 (5), 177-183.
  • Çalışkan, H., & Yıldırım, Y. (2022) Okul dışı ortamlarda değerler eğitimi. Pegem Akademi Yayınları
  • Diyanet İşleri Başkanlığı. (2022). Kuran meali. https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf
  • Ergin, M. (2003). Orhun Abideleri. Hisar yayıncılık.
  • Gelişli, Y., & Yazıcı, E. (2016). Ninniler ve çocuk eğitimindeki önemi. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 1-7
  • Gerekten, H. (2018). Sınıf Türkçe ders kitabındaki atasözlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
  • Gibbs, L., & Earley, E. (1994). Using children's literature to develop core values. Phi Delta Kappa Fastback.
  • Halstead, J. M., &Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30 (2), 169–202. https://doi.org/10.1080/713657146
  • Hoşgörür, V. (2010).Eğitimin toplumsal temelleri. İçinde Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (edt), Eğitim bilimine giriş (ss.131-160). Pegem Akademi Yayıncılık
  • Kafesoğlu, İ. (1998). Türk milli kültürü. Ötüken Yayınları.
  • Kaplan, M. (1987). Türk milletinin kültürel değerleri. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
  • Karakaş, R. (2014). Kültürel bir mekân olarak çermik hamamı. Folklor/Edebiyat, 20(77), 9-20.
  • Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
  • Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değer eğitimi ve hikâyeler. Milli Eğitim Dergisi, 43 (198) , 97-109.
  • Kupchenko, I., & Parsons, J. (1987). Ways of teaching values: an outline of six values approaches. ERİC veri tabanından erişildi. (ERIC No: ED288806). Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED288806.pdf
  • Menekşe, M. (2022). Osmanlı medeniyetinde hayvan sevgisinin mesleğe dönüşümü: mancacılık. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (55), 84-101.
  • Mert, O., Alyılmaz, S., Bay, E., & Akbaba, S. (2009). Orhun yazıtlarındaki toplumsal değerlerin öğretmen adayları tarafından algılanma düzeyi üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 279-287.
  • Orhan, S., Gedik, M., & Bulut, M. (2012). Orhun abideleri ile gençliğe hitabenin sundukları mesajlar açısından mukayesesi üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 907-915.
  • Ögel, B. (1993). Türk mitolojisi. Millî Eğitim Bakanlığı.
  • Özen, Y. (2014). Türk milli kültüründe değerler ve değerlerin milletleşmeye etkisi. Hikmet Yurdu Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(14), 59-87.
  • Özkul, O. (2015). Türk kimliğini oluşturan ortak kültürel değerler. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4 (8), 166-185.
  • Öztürk, M. (2015). İslâmiyet’ten önce Türklerde aile ve Kutadgu Bilig'de Türk ailesi, İçinde M. Öztürk ve Ş. Batmaz ve E. Yoska (Ed.). Abdulkadir Yuvalı Armağanı (899-912). Kardeşler Ofset.
  • Schwartz, S. H. (1992). Unıversals ın the content and structure of values: theoretıcal advances and empırıcal tests ın 20 countrıes. Advances ın experımental socıal psychology, 25, 1-65. https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60281-6
  • Soykut, H. (1974). Türk atalar sözü hazinesi. Ülker Yayınları.
  • Şen, S. (2009). Karahanlı Türkçesi metinlerde temizlik kavramı. İçinde Emine Gürsoy-Naskali ve Salih Mehmet Arçın (editörler) Temizlik Kitabı (ss. 363-379). Kitapevi.
  • Şimşek, T., & İnce, Ö. (2020). Kutadgu Bilig ile değerler eğitimi. Turkish Studies - Education, 15(1), 507-528. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.30154
  • Tatcı, M. (1997). Yunus Emre Divanı, MEB Yay., İstanbul
  • Topaloğlu, K. (2014). Türk gölge oyunu Karagöz’de Beberuhî tipi. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 185-202.
  • Turhan M., & Kova Ö. (2012). Değerler eğitimi açısından Türk halk müziği ve halk ozanları: Neşet Ertaş, Âşık Mahsuni Şerif, Âşık Veysel ve Özay Gönlüm bağlamında bir inceleme, Fırat Üniversitesi Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 3(6), 17-128
  • Türk Dil Kurumu, (2022). Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları. https://sozluk.gov.tr/
  • Usta, A. (2016). Türklerin İslamlaşması üzerine bir tetkik. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,4 (37), 13-29
  • Ustaoğlu Çelik, A. (2016). Orhun Yazıtlarının sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler çerçevesinde incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 47-61
  • Ünlü, M. (2014). Coğrafya öğretimi. Pegem Akademi.
  • Yalçın, D., Akbıyık, Y., & Süslü, A. (2014) Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
  • Yıldırım, Y. (2019). Okul dışı etkinlik temelli değerler eğitimi programının etkin vatandaşlık değerlerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi