Osmanlı İmparatorluğu’nun Türk ve Müslüman Denizci Esirler Sayesinde Malta’yı Ele Geçirme Stratejisi
Bilindiği gibi Rodos Şövalyeleri, Kanuni Sultan Süleyman dönemine kadar Akdeniz coğrafyasında Türk ve Müslümanların her türlü güvenliğini tehdit eden dini görünümlü en önemli korsanlık yapılanmasıydı. Rodos’un 1522 yılında Türkler tarafından ele geçirilmesinden sonra Malta’ya yerleşerek Malta Şövalyeleri adını alan bu örgüt deniz haydutluğu ve korsanlık faaliyetlerine aralıksız devam etmiştir. Osmanlı İmparatorluğu bu örgütün faaliyetlerini sonlandırmak için Malta’yı ele geçirmek istemiş, Turgut Reis gibi büyük bir amiralin şehit olmasına rağmen başarılı olamamıştır. Tarihte bir adayı ele geçirmek için kullanılan klasik yöntemler kuşatma, muhasara ve doğrudan saldırıdır. Osmanlı İmparatorluğu ise bilinen yöntemlerin dışında başka bir strateji benimsemiş; tutsak edilen bir paşanın Türk ve Müslüman esirleri örgütleyerek isyan çıkarması yoluyla Malta’yı ele geçirmeyi denemiştir. “Mustafà Bassà di Rodi schiavo in Malta, o sia la di lui congiura all'occupazione di Malta descritta da Michele Acciard” adlı eser, Müslüman esirlerin isyan ederek Malta’yı ele geçirmeye çalıştıklarını anlatan ilginç bir eserdir. Türkiye’de hemen hiç bilinmeyen bu eser 1700’lü yılların ortalarında Osmanlı Devleti’ni ve tebaasını tehdit eden merkezlere karşı yürüttüğü ele geçirme politikasını ortaya koymaktadır.Bu. Bu makalede, tutsak edilmiş Osmanlı denizcilerinin 1749 yılında isyan ederek Malta’yı ele geçirme planı sözü edilen eser üzerinden irdelenmektedir. Bu örneği başarısız olsa da, Osmanlı İmparatorluğu’nun “tutsakları örgütleyerek fetih stratejisi” uyguladığı anlaşılmaktadır. Çalışma, modern dönemin strateji anlayışına ilham verecek, Türkler tarafından uygulanan bir stratejiyi ve olayı gündeme getirdiği gibi, hemen hiç bilinmeyen Türklerle ilgili edebi bir eseri tartışmaya açmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Malta, Mustafa Paşa, Müslüman esirler, Türk esirler, isyan
Ottoman Empire’s Strategy to Capture Malta Thanks To Turkish and Muslim Sea Captives
As it is known, the Knights of Rhodes were the most important religious-looking piracy organization that threatened the security of Turks and Muslims in the Mediterranean region until the reign of Suleiman the Magnificent. After the capture of Rhodes by the Turks in 1522, this organization, which settled in Malta and became the Knights of Malta, continued its piracy and bandit activities uninterruptedly. The Ottoman Empire wanted to seize Malta to end the activities of this organization, and despite the martyrdom of a great admiral like Turgut Reis, it could not be successful. The classical methods used in history to seize an island are blockade, siege, and direct attack. The Ottoman Empire, on the other hand, adopted a strategy other than the known methods; He tried to seize Malta by organizing a revolt by a captive pasha by organizing Turkish and Muslim captives. Mustafa Bassà di Rodi Schiavo in Malta, o sia la di lui congiura all'occupazione di Malta descritta da Michele Acciard is an interesting work that tells that Muslim prisoner tried to seize Malta by rebelling. This work, which is almost unknown in Turkey, reveals the policy of seizure it carried out against the centers that threatened the Ottoman state and its subjects in the mid-1700s.In this article, the plan of the captured Ottoman sailors to revolt in 1749 and seize Malta is examined through the work. Although this example was unsuccessful, it is understood that the Ottoman Empire implemented a "conquest strategy by organizing the prisoners”. The study brings up a strategy and event implemented by the Turks, which will inspire the understanding of strategy of the modern period, and also opens a literary work about the Turks, which is almost unknown, to discussion.
Keywords:
Malta, Mustafa Pasha, Muslim prisoners, Turkish prisoners, rebellion,
___
- Acciard, M. (1755). Journal etranger, September.
- Amaria, R. (2023, Marzu 20). Sett ta’ tpinġijiet se juru t-torturi li ngħataw l-ilsiera Misilmin li rvellaw fl-1749. TVMNEWS. https://tvmnews.mt/news/sett-ta-tpingijiet-se-juru-t-torturi-li-nghataw-l-ilsiera-misilmin-li-rvellaw-fl-1749/
- Avcı, N. (2011). Osmanlıların Rodos Şövalyeleri ile ilk temasları ve Kanuni’nin adayı fethi, İslami Araştırmalar Dergisi, C. 13, s. 2, s. 210, İstanbul.
- Brogini, A. (2013). Une activité sous contrôle: l’esclavage à Malte à l’époque moderne, Cahiers De la Méditerranée, 87, 49-61. https://journals.openedition.org/cdlm/7155
- Cassola, A. (2000). The literature of Malta: An example of unity in diversity. Malta Minima Publishers.
- Complot du bacha. (2023, 12 May). In Wikipedia. https://fr.wikipedia.org/wiki/Complot_du_bacha
- Gugliuzzo, E. (2013). Être esclave à Malte à l'époque moderne. Cahiers de la Méditerranée, 87, 63-76. https://journals.openedition.org/cdlm/7161
- Hammer, J.V. (1986). Büyük Osmanlı Tarihi. Cilt 1, Üçdal Neşriyat.
- Hammer, J.V. (1986). Büyük Osmanlı Tarihi. Cilt 3, Üçdal Neşriyat.
- Ġann piet franġisk de Soldanis. (2023, 4 April). In Wikipedia. https://mt.wikipedia.org/wiki/%C4%A0ann_Piet_Fran%C4%A1isk_De_Soldanis
- Konfoffa tal-ilsiera kontra l-Ordni ta' San Ġwann (1749). (2023, 12 May). In Wikipedia. https://mt.wikipedia.org/wiki/Konfoffa_tal-ilsiera_kontra_l Ordni_ta%27_San_%C4%A0wann_(1749)
- Marshall, D. R. (1971). a social and historical commentary on ‘the dialogues’ of de Soldanis. Journal of Maltese Studies, 6, 1-33.
- Mouros. (2023, 12 May). In Wikipedia. https://pt.wikipedia.org/wiki/Mouros
- Pasquale, C. (2006). Une littérature d'institution: la production française de l’Ordre de Malte au Xviiie Siècle. dans Roger Marchal, L’écrivain et ses institutions, Librairie Droz, p. 226.
- Sciberras, S. (1775). Maltese history – E. the Decline of the order of St John in the 18th century. St. Benedict College. Archived from the original (PDF) on 12 May 2023.
- Smitmer, F.P. (1781). Catalogo Della Biblioteca Del Sagro Militar Ordine Di S. Giovanni Gerosolimitano Oggi Detto Di Malta Compilato Da Fra Francesco Paolo De Smitmer Commendatore dello stesso Ordine. e Canonico della Chiesa Metropolitana di Vienna in Austria, p. 55.
- Testa, C. (1989). The life and times of Grand Master Pinto, 1741-1773. Midsea Books.
- Thake, R. (2013a). Patriotism, Deception and Censorship, Retrieved March 26, 2023, www.academia.edu/3337652/Patriotism_Deception_and_Censorship
- Thake, R. (2013b). Censoring nationalism in eighteenth-century Malta: Agius de Soldanis and Acciard’s Mustafà Bassà di Rodi. Retrieved March 26, 2023, https://www.academia.edu/3337655/Censoring_nationalism_in_eighteenth_century_Malta_Agius%20_de_Soldanis_and_Acciard_s_Mustaf%C3%A0_Bass%C3%A0_di_Rodi
- Viguier, A.P. (1749). Relation of the conspiracy woven by the Bacha of Rhodes against the Island of Malthe. Bullot, p. 335.
- Yücetürk Kurtulmuş, G. (2021). Malta edebiyatı üzerine: Tarihsel bir bakış. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 801-818. https://doi.org/10.29000/rumelide.897883
- Başlangıç: 2022
- Yayıncı: Sakarya Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yunus Emre'ye Disiplinlerarasından Bakmak
Küreselleşmenin Kamu Hizmetine Yansıması ve Türk Kamu Yönetimine Etkisi
Mehmet Akif ÖZER, Serpil YILDIRIM
Osmanlı İmparatorluğu’nun Türk ve Müslüman Denizci Esirler Sayesinde Malta’yı Ele Geçirme Stratejisi
II. Dünya Savaşı Sonrası Türk-Sovyet İlişkilerinin Gerilmesi ve Anti-Komünizm (1945-1950)