Psöriatik Artritli Hastalarda Yaşam Kalitesi ile Hastalık Aktivitesi, Emosyonel Durum ve Psöriazis Şiddeti Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Giriş ve Amaç: Psöriatik artrit (PsA), eklemlerde kronik inflamasyon ile birlikte yaşam kalitesinde bozulmaya sebep olan romatolojik bir hastalıktır. Gerek PsA gerekse psöriazisli hastaların yaşam kalitesinin sağlıklı kontrollerden daha kötü olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada amacımız, PsA hastalarında yaşam kalitesine etki eden faktörleri değerlendirmek, yaşam kalitesi ile hastalık aktivitesi, emosyonel durum ve psöriazis şiddeti arasındaki korelasyonu araştırmaktı. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza PsA tanısı konulan 60 hasta dahil edildi. Hastaların demografik ve klinik özellikleri kaydedildi. Emosyonel durumu değerlendirmek için hastane anksiyete ve depresyon (HADS) ölçeği, kullanıldı. Yaşam kalitesi, PsA-QoL ile; disabilite ise sağlık değerlendirme anketi (HAQ) ile değerlendirildi. Hastalık aktivitesi (DAS-28) ve psöriazis alan şiddet indeksi (PASİ) belirlendi. Bulgular: PsA’li hastaların 35’i (% 58.3) kadın, 25’i (% 41.6) erkekti. Hastaların yaş ortalaması 47.86±12.53 idi. Ortalama PsA süresi 5.03±5.33 yıl, PsAQoL skoru ise 10.74±4.96 (0-19) idi. Ortalama HADS depresyon skoru 9.98±4.09 (0-18), anksiyete skoru ise 9.26±3.98 (1-19) idi. PsA-QoL ile vücut kitle indeksi (r = 0.3, p= 0.03); hastalık aktivitesi(r=0.5,p= 0.00); dizabilite (r= 0.4, p=0.00); ve HADS skoru (r=0.5, p=0.00) arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon saptandı. Yaş (r = -0.2, p= 0.17); cinsiyet (-0.07, 0.61), PsA süresi (r= 0.02, p=0.89) ve PASİ skoru (r=0.1,p= 0.31) ile PsA-QoL arasında anlamlı korelasyon saptanmadı. Sonuç: Bizim çalışmamızda PsA hastalarında yaşam kalitesini etkileyen faktörler arasında depresyon/anksiyete mevcudiyeti anlamlı bulunmuştur. Sonuç olarak, PsA’li hastaların takip ve tedavisini planlarken emosyonel durum da değerlendirilip gerekli psikiyatrik destek sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Psöriatik artrit, yaşam kalitesi, hastalık aktivitesi, depresyon, anksiyete

PDF

___

Referans 1. Xiao Y, Zhang X, Luo D, et al. The efficacy of psychological interventions on psoriasis treatment: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Psychol Res Behav Manag. 2019; 12: 97-106.
Referans 2. Carlin CS, Feldman SR, Krueger JG, Menter A, Krueger GG. A 50 % reduction in the Psoriasis Area and Severity Index (PASI 50) is a clinically significant endpoint in the assessment of psoriasis. J Am Acad Dermatol. 2004; 50(6): 859-66.
Referans 3.Ritchlin CT, Colbert RA, Gladman DD. Psoriatic Arthritis. N Engl J Med. 2017; 376 (10): 957-970.
Referans 4. Raychaudhuri SP, Wilken R, Sukhov AC, Raychaudhuri SK, Maverakis E. Management of psoriatic arthritis: Early diagnosis, monitoring of disease severity and cutting edge therapies. J Autoimmun. 2017; 76: 21-37.
Referans 5. Veale DJ, Fearon U. What makes psoriatic and rheumatoid arthritis so different? RMD Open. 2015;1(1):e000025. doi:10.1136/rmdopen-2014-000025
Referans 6. Xuan THT, Thi VB, Ngoc AT, et al. Quality of Life in Psoriasis Vietnamese Patients Treated with Metformin in Combination with Methotrexate. Open Access Maced J Med Sci. 2019; 7(2): 302-3. doi: 10.3889/oamjms.2019.066.
Referans 7. Tan X, Feldman SR, Balkrishnan R. Quality of life issues and measurement in patients with psoriasis. Psoriasis Targets Ther. 2012; 2: 13–23.
Referans 8. V. V. Karamata, A. M. Gandhi, P. P. Patel, A. Sutaria, M. K. Desai. A study of the use of drugs in patients suffering from psoriasis and their impact on quality of life. Indian J Pharmacol. 2017; 49(1): 84–8.
Referans 9. S P McKenna, L C Doward, D Whalley, A Tennant, P Emery, D J Veale. Development of the PsAQoL: a quality of life instrument specific to psoriatic arthritis. Ann Rheum Dis. 2004; 63(2): 162-9.
Referans 10. Roubille C, Richer V, Starnino T, et al. Evidence-based Recommendations for the Management of Comorbidities in Rheumatoid Arthritis, Psoriasis, and Psoriatic Arthritis: Expert Opinion of the Canadian Dermatology-Rheumatology Comorbidity Initiative. J Rheumatol. 2015; 42(10): 1767-80.
Referans 11. Usha Sambamoorthi, Drishti Shah, Xiaohui Zhao. Healthcare burden of depression in adults with arthritis. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res. 2017; 17(1): 53-65. doi:10.1080/14737167.2017.1281744.
Referans 12. Taylor W, Gladman DD, Helliwell P, Marchesoni A, Mease P, Mielants H; and CASPAR Study Group. Classification criteria for psoriatic arthritis: Development of new criteria from a large international study. Arthritis Rheum. 2006; 54: 2665–73.
Referans 13. Hamuryudan V: (ed). Romatoid Artrit. MD Yayıncılık, Ankara, 2002.
Referans 14. Vrijhoet HJ, Diederiks JP, Speeuwenberg C, Van der Linden S. Applying low disease activity criteria using the DAS28 to assess stability in patients with rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2003; 62: 419-22.
Referans 15. Garrett S, Jenkinson T, Kennedy LG, Whitelock H, Gaisford P, Calin A. A new approach to defining disease status in ankylosing spondylitis: the Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index.J Rheumatol. 1994; 21(12): 2286-91.
Referans 16. Bahmer F. The size of lesions, or point counting as a step toward the solution of the PASI problem. Arch Dermatol. 1989; 125(9): 1282-83.
Referans 17. Van de Kerkhof PC. On the limitations of the psoriasis area and severity index (PASI). Br J Dermatol. 1992; 126(2): 205.
Referans 18. Fries J, Spitz P, Kraines R, Holman H. Measurement of patient outcome in arthritis. Arthritis and Rheumatism. 1980; 23(2): 137-45.
Referans 19. Husni ME, Merola JF, Davin S. The psychosocial burden of psoriatic arthritis. Semin Arthritis Rheum. 2017; 47(3): 351-360.
Referans 20. Chimenti MS, Fonti GL, Conigliaro P, et al. Evaluation of alexithymia in patients affected by rheumatoid arthritis and psoriatic arthritis: A cross-sectional study. Medicine (Baltimore). 2019; 98(4): e13955. doi: 10.1097/MD.0000000000013955.
Referans 21. Łakuta P, Marcinkiewicz K, Bergler-Czop B, Brzezińska-Wcisło L, Słomian A. Associations between site of skin lesions and depression, social anxiety, body-related emotions and feelings of stigmatization in psoriasis patients. Postepy Dermatol Alergol. 2018; 35(1): 60-66.
Referans 22. Lakuta P, Marcinkiewiczc K, Bergler-Czop B, Brzezińska-Wcisłod L. Body Image. The relationship between psoriasis and depression: A multiple mediation model. 2016; 19: 126-32. doi.org/10.1016/j.bodyim.2016.08.004.
Referans 23. Dommasch ED, Li T, Okereke OI, Li Y, Qureshi AA, Cho E. Risk of depression in women with psoriasis: a cohort study. Br J Dermatol. 2015; 173(4): 975-80.
Referans 24. Wu CY, Chang YT, Juan CK, et al. Depression and Insomnia in Patients With Psoriasis and Psoriatic Arthritis Taking Tumor Necrosis Factor Antagonists. Medicine (Baltimore). 2016; 95(22): e3816. doi: 10.1097/MD.0000000000003816.
Referans 25. Fleming P, Roubille C, Richer V, et al. Effect of biologics on depressive symptoms in patients with psoriasis: a systematic review. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2015; 29(6):1063-70.
Referans 26. Michelsen B, Kristianslund EK, Sexton J, et al. Do depression and anxiety reduce the likelihood of remission in rheumatoid arthritis and psoriatic arthritis? Data from the prospective multicentre NOR-DMARD study. Ann Rheum Dis. 2017; 76(11): 1906-910.