Okullarda Görülen Sorun Davranışlar ve Okul Ruh Sağlığı Uygulamaları: Bir Gözden Geçirme

Çocuklukta görülen ruhsal bozuklukların birçoğu ilk bulgularını okul yıllarında vermektedir. Ülkemizde okulda görülen sorun davranışlar genellikle okul içi disiplin yöntemleriyle halledilmeye çalışılmakta ve bu davranışa neden olabilecek faktörler gözardı edilebilmektedir. Bu yaklaşım disiplinler arası yardımlaşmayı da engellemekte kolaylıkla tedavi edilebilecek bozukluklara bağlı bulgular çözümlenemeyecek okul sorunları haline gelebilmektedir. Bu gözden geçirmede okul döneminde görülebilecek sorun davranışların nörobiyolojik ve psikososyal nedenlerinin irdelenmesi, davranışla ilişikili olabilecek ruhsal bozuklukların gözden geçirilmesi, sorun davranışlara yönelik ülkemizdeki mevcut uygulamalar ve dünyadaki yaklaşım modellerinin tartışılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

sorun davranış, okul, psikiyatrik bozukluklar

Problem Behaviours Seen in Schools and School Health Practices: A Review

Most of the childhood psychiatric disorders give their first signs as problem behaviours during scholl years. In Turkey, problem behaviours are generally being handled with disciplinary procedures at school. But this approach leads to underestimation of etiology and prevens multidisciplinary treatment modalities thus symptoms which can be treated easily can turn to complicated school problems. The aim of this paper is.reviewing the problem behaviours during school years; neurobiologic and psychosocial causes of these behaviours; take a look at psychiatric disorders which can be related to them We also aimed et going through the current applications for handling problematic children at schools and discussing the multidisciplinary models in the mentioned in the literature.

Keywords:

problem behaviour, school, psychiatric disorder,

PDF

___

Development of School-Age Children, Child and Adolescent Psychiatry: A Comprehensive Textbook Fourth Edition. Editor Lewis, M. Baltimore: Lippincott Williams and Wilkins, 267-279.
Carr EG, Durand VM. Reducing Behaviour Problems Through Functional Communicational Training. Journal of Applied Behaviour Analysis, 1985; 18:111-126.
Sağlam M, Vural L, Adıgüzel A. Yeni İlköğretim Programının Uygulanması Sürecinde Önceki Programa Göre İstenmeyen Öğrenci Davranışlarının Görülme Sıklığı. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği ABD. 2007.
Kaplan H, Sadock B. Klinik Psikiyatri, Çev. E. Abay. İstanbul: Nobel Kitabevi. 2004
Canat S. Adolesanlarda Davranış Bozukluğu, Aysel Ekşi, editör. Ben Hasta Değilim. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 1999. s:159-168.
TBMM Araştırma Komisyonu Raporu (2007). Türkiye Büyük Millet Meclisi çocuklarda ve gençlerde artan şiddet eğilimi ile okullarda meydana gelen olayların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. Ankara: Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Charles CM. Building Classroom Discipline: From Models to Practice. (4. Baskı) London: Longman. 1992
Yüksel A, Ergün M. Sınıfta İstenmeyen Öğrenci Davranışları ve Çözüm Yolları Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi. www.egitim. aku.edu.tr/davranis.doc.
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. Uyumsuz Çocuklar. Ankara, 2011. http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/ kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/uyumsuzcocuklar.pdf (14.01.2013).
Türnüklü A, Zoraloğlu Y, Gemici Y. İlköğretim okullarında okul yönetimine yansıyan disiplin sorunları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Cilt 7, Sayı 27, 2001.
Berber S. (Aktaran) Sosyo-Ekonomik Faktörlerin ve Ana-Baba Tutumlarının Okul Başarısına Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). (1990). Ankara: Gazi Üniversitesi Toplumsal Bilimler Enstitüsü.
Tabak N. (2007). İlköğretim 1. Kademede Davranış Sorunları Olan Çocukların Anne-Baba Tutumları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon: Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Akt: Tabak, 2007:72).
Yavuzer H. Çocuk ve Suç. 1. Baskı. İstanbul: Remzi Kitapevi; 1996.
O'Keefe M. Adolescents' exposure to community and school violence: Prevalence and behavioral correlates. J.Adolesc. Health. 1997; 20:368-76.
Puskar K, Ren D, Bernardo LM, Haley T, Stark KH. Anger correlated with psychosocial variables in rural youth 2008;31(2):71-87.
Gudlaugsdottir GR, Vilhjalmsson R, Kristjansdottir G, Jacobsen R, Meyrowitsch D. Violent behaviour among adolescents in Iceland: A national survey. Int J Epidemiol. 2004; 33:1046-51.
Gibbons DC. (1970). Delinquent behavior. Englewood Cliffs, New Jersey Prentice-Hall Inc.
Vetter HC, Silverman JJ. Criminology and crime. An introduction. New York: Harper and Row. 1986.
Siegel LJ, Senna JJ. Juvenile Delinquency: Theory, Practice and Law, West Publishing Co., Minnesota. 1981.
Mednick SA, Gabrielli WF, Hutchings B. Genetic influences in criminal convictions: Evidence from adoption cohort. Science. 1984;224, 891-894.
Fishbein DH. Biologic Perspectives in criminology. Criminology. 1990;28 (1), 27-72.
Rowe DC, Osgood DW. Heredity and sociological theories of delinquency: A reconsideration. American Sociological Review. 1984;49 (Aug.) 526- 540.
Coccaro EF, Kavoussi RJ, Cooper TB, Hauger RL. Central serotonin activity and aggression: inverse relationship with prolactin response to D-fenfluramine, but not CSF 5-HIAA concentration, in human subjects. Am J Psychiatry. 1997;154:1430-1435.
Virkkunen M, Rawlings R, Tokola R. CSF biochemistries, glucose metabolism, diurnal activity rhythms in alcoholic, violent offenders, fire setters, and healty volunters. Arch Gen Psychiatry. 1994;51:20-27.
Tamam L, Eroğlu MZ, Paltacı Ö. Aralıklı Patlayıcı Bozukluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2011;3(3):387-425.
Coccaro EF, Danehy M. Intermittent explosive disorder. In: Hollander E, Stein DJ (eds.), Clinical Manual of Impulse Control Disorders American Psychiatric Publishers, Arlington; 2006. s:19-37.
Coccaro EF, Kavoussi RJ, Hauger RL, Cooper TB, Ferris CF. Cerebrospinal fluid vasopressin levels: correlates with aggression and serotonin function in personality disordered subjects. Arch Gen Psychiatry. 1998;55:708-714.
Lyons WE, Mamounas LA, Ricaurte GA, Coppola V, Reid SW, Bora SH et all. Brain-derived neurotrophic factor-deficient mice develop aggressiveness and hyperphagia in conjunction with brain serotonergic abnormalities. Proc Natl Acad Sci USA. 1999;21:15239-15244.
Delville Y, Mansour KM, Ferris CF. Serotonin blocks vasopressinfacilitated offensive aggression: interactions within the ventrolateral hypothalamus of golden hamsters. Physiol Behav. 1996;59:813-816.
Manuck SB, Flory JD, Ferrell RE, Dent KM, Mann JJ, Muldoon MF. Aggression and anger-related traits associated with a polymorphism of the tryptophan hydroxylase gene. Biol Psychiatry. 1999;45(5):603-614.
Manuck SB, Flory JD, Ferrell RE, Mann JJ, Muldoon MF. A regulatory polymorphism of the monoamine oxidase-A gene may be associated with variability in aggression, impulsivity, and central nervous system serotonergic responsivity. Psychiatry Res.2000; 95(1):9-23.
Roberts R, Attkisson C, Rosenblatt A. Prevalence of psychopathology among children and adolescents. Am J Psychiatry. 1998;155:715-726.
Erol N, Şimsek Z, Münir KM. “Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı”, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Epidemiyolojisi. Çetin FÇ, Pehlivantürk B,Α011 Ünal F, Uslu R, İseri E, Türkbay T, Coşkun A, Miral S, Motavallı N, editör. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derneği Yayınları, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2008, s:782-800.
Aunola K, Stattin H, Nurmi JE. Adolescents’ Achievement Strategies, School Adjustment, and Externalizing and Internalizing Problem Behaviors. Journal of Youth and Adolescence. 2000;Vol. 29, No. 3.
Ercan ES. Davranım Bozukluğu. Çetin FÇ, Pehlivantürk B, Ünal F, Uslu R, İşeri E, Türkbay T, Coşkun A, Miral S, Motavallı N, editör. “Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derneği Yayınları, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2008, s:312-316.
Tuğlu C, Şahin ÖÖ. Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu: Nörobiyoloji, Tanı Sorunları ve Klinik Özellikler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches In Psychıatry. 2010;2(1):75-116.
Işık E, Taner YI. Çocuk, Ergen ve Erişkinlerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2009.
Ercan ES, Aydın C. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Aysel Ekşi, editör. Ben Hasta Değilim. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 1999. s:270-284.
Schröder A, Altherr P. ADS in der Schule. Handreichungen für Lehrerinnen und Lehrer. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. 2006.
Özdoğan B. (2001). Altı-On iki Yaslarındaki Çocukların Egitim ve Okul Basarıları. Egitim ve Bilim, 26, 3-7. url:http://egitimvebilim.ted.org.tr/index. php/EB.
Lauth GW, Naumann K. ADHS in der Schule. Weinheim: Beltz. 2009
Ercan ES. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Doğan Kitap; 2010.
American Psychiatric Asssociation. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 4th edition. Washington D.C, American Psychiatric Association, 1994.
Wilson SJ, Lipsey MW. School-Based Interventions for Aggressive and Disruptive Behavior Update of a Meta-Analysis. Am J Prev Med. 2007;33(2 Suppl).
Yörükoğlu A. Çocuk Ruh Sağlığı. Özgür Yayınları. 2002.
Ültanır E. Türkiye’de Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Mesleki ve Psikolojik Danışman Eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2005;1(1):102-111.
Adana F, Arslantaş H. Ergenlikte Öfke ve Öfkenin Yönetiminde Okul Hemşiresinin Rolü. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi.2011;12(1):57-62.