Adölesan Sağlığı İçin Bir Tehlike: Menstruasyon Hijyeni ile İlgili Türkçe Web Sayfalarındaki Bilgiler Ne Kadar Güvenilir?

GİRİŞ ve AMAÇ: İnternette yer alan bilgilerin güvenilirliği adölesan dönemdeki kızlarda doğru hijyen alışkanlıkların gelişmesinde ve sağlığın ve sürdürülmesinde önemlidir. Bu nedenle bu çalışma Türkçe web sayfalarında yer alan menstruasyon hijyeni konusundaki bilgilerin güvenilirliğini incelemek amacıyla yürütülmüştür. YÖNTEM ve GEREÇLER: Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Veriler Ağustos-Eylül 2019 tarihleri arasında internet ortamında Türkçe web sayfaları taranarak toplanmıştır. Çalışma verilerinin toplanmasında Web Sayfası Tanıtıcı Özellikler Formu ve Menstruasyon Hijyen İlkeleri Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Belirlenmiş olan anahtar kelimeler ile ilk 10 tarama sayfasında yer alan ilk 100 web sitesi incelenmiştir. Web sayfalarında yer alan bilgiler “doğru bilgi”, “yanlış bilgi” ve “ilgisiz bilgi” şeklinde değerlendirilmiştir. BULGULAR: Araştırmada incelenen web sayfalarında yer alan bilgilerin %27.53’ünün doğru, %4.67’sinin yanlış ve %67.80’nin ise yetersiz olduğu belirlenmiştir. Menstruasyon hijyeni hakkındaki en fazla doğru bilgi adet döneminde hijyenik ped/bez/tampon kullanma, en fazla yanlış bilginin ise hijyenik ped/bez/tampon değiştirme sıklığı ile ilgilidir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Türkçe web sayfalarında menstruasyon hijyeni ile ilgili bilgiler yeterli ve güvenilir değildir. Bu nedenle sağlık personeli tarafından yapılan eğitimlerle genç kızların menstruasyon hijyeni hakkındaki yanlış ve eksikler bilgilerinin düzeltilmesi, adölesanlara ve ailelerine güvenli ve doğru sağlık bilgisine nasıl ulaşabileceği konusunda eğitimler düzenlenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Adölesan sağlığı, hijyen, internet, menstruasyon

PDF

___

Referans1. Harvey S, Memon A, Khan R, Yasin F. Parent’s use of the Internet in the search for healthcare information and subsequent impact on the doctor–patient relationship. Irish Journal of Medical Science (1971-). 2017; 186(4):821-26.
Referans2. Boon-itt, S. Quality of health websites and their influence on perceived usefulness, trust and intention to use: an analysis from Thailand. Journal of Innovation and Entrepreneurship. 2019; 8(1):4.
Referans3. Morahan-Martin JM. How internet users find, evaluate, and use online health information: a cross-cultural review. CyberPsychology & Behavior. 2004; 7(5):497-510.
Referans4. Lagoe C, Atkin D. Health anxiety in the digital age: An exploration of psychological determinants of online health information seeking. Computers in Human Behavior. 2015; 52:484-91.
Referans5. TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım araştırması, 2018. Available from: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30574
Referans6. TÜİK, İstatistiklerle gençlik, 2019. Available from: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028
Referans7. TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım araştırması, 2016. Available from: http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779
Referans8. Kılıç T. e-Sağlık, iyi uygulama örneği; Hollanda. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(3):203-17.
Referans9. Türkoğlu HS, Doğan BÖ. Sosyal medya üzerinden okurun değişimi ve bilgi güvenirliği. Erciyes İletişim Dergisi. 2018; 5(4):371-85.
Referans10. Skinner H, Biscope S, Poland B, Goldberg E. How adolescents use technology for health information: implications for health professionals from focus group studies. Journal of medical Internet research. 2003; 5(4):e32.
Referans11. Tartaç Y, Özkan S. Lise Öğrencilerinin menstruasyon hijyen konusunda bilgi/tutumları ve eğitimin etkinliğini değerlendirme. Gazi Medical Journal. 2011; 22(2):27-32.
Referans12. Sinop Gedik A, Şahin S. Ergenlere verilen menstruasyon hijyeni eğitiminin etkisinin belirlenmesi. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2017; 2(2):66-75.
Referans13. Ambresin AE, Bennett K, Patton GC, Sanci LA, Sawyer, SM. Assessment of youth-friendly health care: a systematic review of indicators drawn from young people’s perspectives. Journal of Adolescent Health. 2013; 52(6):670-81.
Referans14. Beji NK. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. Second Edition. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri Tic. Ltd. Şti.; 2017.
Referans15. Chandra-Mouli V, Patel SV. Mapping the knowledge and understanding of menarche, menstrual hygiene and menstrual health among adolescent girls in low-and middle-income countries. Reproductive health. 2017; 14(30):1-16.
Referans16. Maniar A, Mehta S. Menstrual hygiene practices: myths and taboo. International Journal of Research in Social Sciences. 2017; 7(12):93-101.
Referans17. Dündar T, Özsoy S. Menstrual Hijyen ve Görme Engelliler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2018; 15(3):192-94
Referans18. Arıkan D, Tortumluoğlu G, Özyazıcıoğlu N. Öğrencilere verilen planlı eğitimin menstruasyon hijyen davranışlarına etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2004; 1:1-15.
Referans19. Das P, Baker KK, Dutta A, Swain T, Sahoo S, Das BS, et al. Menstrual hygiene practices, WASH access and the risk of urogenital infection in women from Odisha, India. PloS one. 2015; 10(6):e0130777.
Referans20. Tözün M, Sözmen MK. Halk Sağlığı Bakışı ile Sağlık Okuryazarlığı. Smyrna Tıp Dergisi 2014: 48-54.
Referans21. Verhoeks C, Teunissen D, Steenbergenand A, Lagro-Janssen A. Women’s Expectations and Experiences Regarding e-Health Treatment: A Systematic Review. Health Informatics Journal 2019; 25(3):771-87.
Referans22. Çınar S, Ay A, Boztepe H. Çocuk sağlığı ve sağlık okuryazarlığı. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2018; 14(2):25-39.
Referans23. Sim NZ, Kitteringham L, Spitz L, Pierro A, Kiely E, Drake D, et al. Information on the World Wide Web: how useful is it for parents?. J Pediatr Surg. 2007; 42:305-12.
Referans24. UNICEF, Guidance on Menstrual Health and Hygiene, 2019. Available from: https://www.unicef.org/wash/files/UNICEF-Guidance-menstrual-health-hygiene-2019.pdf
Referans25. UNICEF, Guide to menstrual hygiene materials, 2019. Available from: https://www.unicef.org/wash/files/UNICEF-Guide-menstrual-hygiene-materials-2019.pdf
Referans26. Bilgiç D, Yüksel P, Gülhan H, Şirin F, Uygun H. Üniversitede yurtta kalan kız öğrencilerin genital hijyen davranışları ve sağlık sonuçları. ACU Sağlık Bil Derg. 2019; 10(3):478-85.
Referans27. van Eijk AM, Sivakami M, Thakkar MB, Bauman A, Laserson KF, Coates S, Phillips-Howard PA. Menstrual hygiene management among adolescent girls in India: a systematic review and meta-analysis. BMJ open. 2016; 6(3):e010290.
Referans28. Turan T, Ceylan SS. 11-14 yaş grubu ilköğretim öğrencilerinin menstruasyona yönelik bilgileri ve uygulamaları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2007; 2(6):41-53.
Referans29. Can A, Sönmez E, Özer F, Ayva G, Bacı H, Kaya H, ve ark. Sağlık arama davranışı olarak internet kullanımını inceleyen bir araştırma. Cumhuriyet Medical Journal. 2014; 36(4):486-94.
Referans30. Turan T, Erdoğan Ç. Bebeklerin uyku güvenliği konusunda internet verilerinin güvenilirliği. Güncel Pediatri. 2018; 16(2):127-36.
Referans31. Eysenbach G, Powell J, Kuss O, Sa ER. Empirical studies assessing the quality of health information for consumers on the World Wide Web: a systematic review. Journal of the American Medical Association. 2002; 287(20:2691-700.
Referans32. Stoyanov SR, Hides L, Kavanagh DJ, Zelenko O, Tjondronegoro D, Mani M. Mobile app rating scale: a new tool for assessing the quality of health mobile apps. JMIR mHealth and uHealth. 2015; 3(1):124-45.
Referans33. Beaunoyer E, Arsenault M, Lomanowska AM, Guitton MJ. Understanding online health information: evaluation, tools, and strategies. Patient Education and Counseling. 2017; 100(2):183-89.
Referans34. Ackley BJ, Ladwig GB, Swan BA, Tucker SJ. Perineal Care. Evidence Based Nursing Care Guidelines Medical Surgical Interventions. First Edition. St. Louis, MO: Mosby Elsevier; 2008. p. 609-12.
Referans35. Gölbaşı Z, Doğaner G, Erbaş N. 6-8. sınıf adolesan kızlara akran eğitimi yöntemiyle uygulanan menstruasyon sağlığı eğitiminin bilgi ve davranışlar üzerindeki etkisi. TAF Prev Med Bull. 2012; 11(2):191-98.
Referans36. Topuz Ş, Duman NB, Güneş A. Sağlık Bilimleri Fakültesi birinci sınıftaki kız öğrencilerin genital hijyen uygulamaları. Turkish Journal of Clinics and Laboratory. 2015; 6(3):85-90.
Referans37. Özdemir S, Ortabağ T, Tosun B, Özdemir Ö, Bebiş H. Hemşirelik yüksek okulu öğrencilerinin genital hijyen hakkındaki bilgi düzeylerinin ve davranışlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg. 2012; 54:120-8.
Referans38. Yılmaz Y, Kahraman S. Şanlıurfa’da adölesan dönemde kızların genital bölge ve hijyeni ile ilgili bilgi, uygulamaları ve etkileyen faktörler. Journal of Human Sciences. 2019; 16(3):823-32.