SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİNDEKİ ÖLÜMLÜLÜK GÖSTERGELERİNE GÖRE TÜRKİYEDE BÖLGESEL EŞİTSİZLİKLER
Çalışmanın amacı, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerindeki ölümlülük göstergelerinde bölgesel eşitsizlikleri değerlendirmektir. Çalışma ekolojik tipte ve referans yılı 2017'dir. Çalışmada İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey-1 kullanılmıştır. Çalışmanın verisi TC Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017’den ve TUIK'den alınmıştır. Çalışmada ölümlerin dağılımı (anne, yenidoğan, bebek ve çocuk ölümlülüğü, trafik ölümleri, intihar ve dolaşım sistemi, iyi ve kötü huylu tümörler, solunum sistemi hastalıkları, endokrin, beslenme ve metabolizma hastalıkları, sinir sistemi ve duyu organı hastalıkları, dışsal yaralanma nedenleri ve zehirlenme ölüm oranları) Türkiye ve İBBS Düzey-1’de değerlendirilmiştir. Bölgesel eşitsizlikleri göstermek için risk farkı (RF), risk oranı (RO), topluma atfedilen risk (TAR) ve topluma atfedilen risk yüzdesi (TAR %) hesaplanmıştır. Bu çalışma Türkiye’de ölümlükte belirgin bölgesel eşitsizlikler olduğunu göstermiştir. Yenidoğan, bebek ve 5 yaş altı çocuk ölümlerinde en büyük risk Güneydoğu Anadolu bölgesindedir. Bölgesel eşitsizliklerin saptanması önemli fırsat sunacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Sürdürülebilir Kalkınma, Sağlıkta Eşitsizlik, Ölümlülük
___
- Irwin, A., & Scali, E. (2010). Action on the social determinants of health: learning from previous experiences, Social Determinants of Health Discussion Paper 1. WHO.
- Mackenbach, J., Stirbu, I., Roskam, A.J.R., Schaap, M.M., Menvielle, G., Leinsalu, M., & Kunst, A. E. (2008). Socioeconomic Inequalities in Health in 22 European Countries, New England Journal of Medicine, 358(12), 2468–2481.
- Plümper, T., Laroze, D., & Neumayer, E. (2018). Regional inequalities in premature mortality in Great Britain, PLoS ONE, 13(2), 1–16.
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (2018). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017. Ankara: Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü.
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). Hayati İstatistikler. Retrieved July 18, 2019, from http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1060
- UN News Centre. (2015). UN adopts new Global Goals, charting sustainable development for people and planet by 2030. United Nations Department of Economic and Social Affairs. Retrieved July 18, 2019, from http://www.un.org/en/development/desa/news/sustainable/un-adopts-new-global-goals.html#more-15178
- WHO. (2013). Handbook on Health Inequality Monitoring. luxembourg: WHO.
- WHO. (2019). Rio Political Declaration on Social Determinants of Health. Retrieved July 18, 2019, from https://www.who.int/sdhconference/declaration/en/
- WHO Regional Office for Europe. (2012). Addressing the social determinants of health: the urban dimension and the role of local government. (M. Grady & P. Goldblatt, Eds.). Copenhagen: WHO Regional Office for Europe to.
- WHO Regional Office for Europe. (2018). Belfast charter for healthy cities operationalizing the Copenhagen Consensus of Major: Healthier and Happier Cities for All.
- World Health Organization. (2013). Health 2020: A European Policy Framework and Strategy for the 21st Century. World Health Organization. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004
- ISSN: 2602-2494
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: S. S. Sanitas Magisterium Eğitim Kooperatifi