Yaşlı kadın yoksulluğuna genel bir bakış

Yaşlılık, kadınlar için zaten var olan toplumsal sorunların daha da kendini gösterdiği ve ağırlaştığı bir dönemdir. Sosyal, kültürel ve geleneksel toplum yapısı kadınların doğumdan itibaren toplumsal yaşamlarını sınırlayarak ikincil konumda olmalarına, erkeklerle eşit hizmetlere, fırsatlara ve kaynaklara ulaşamamalarına neden olurken bu durum onları kabul edilebilir bir yaşam seviyesi sürdürebilmeleri için gerekli olan birçok temel gereksinimden yararlanamamasına neden olmaktadır. Bu süreç yaşlılıkta da devam etmektedir. Yoksulluk, hayatları boyunca birçok açıdan dezavantajlı olan kadınları yaşlılıkta daha da derinden etkilemektedir. Kadınlar bu süreçte hem yaşlı olmanın hem de kadın olmanın getirdiği birçok sosyal, kültürel, fiziksel ve ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum çifte dezavantaj yaratmaktadır. Kadınların aile ve toplumsal yapı içerisinde erkekler karşısındaki eşitsiz konumları onların işgücüne, eğitime ve diğer kaynaklara erişimini engellemekte, bu da yaşlılık döneminde kadını sosyal ve ekonomik anlamda güçsüz kılmaktadır. Bu derlemenin amacı, veriler ışığında yoksulluğun yaşlı kadınlar üzerindeki etkisini, önemini ve nedenlerini vurgulamaktır.

An overlook to older women’s poverty

Old age is a period in which social problems that already exist for women intensify and become heavier. Social, cultural, and traditional social structure restricts women’s social life from birth and subordinates them. It also prevents them from reaching equal services, opportunities, and resources as men and benefiting from many basic needs that are necessary for them to have an acceptable life level. This process continues in old age as well. Poverty affects women who have many disadvantages throughout their lives, more profoundly in old age. Women in this period face several social, cultural, physical, and economic problems caused by both being old and being a woman. This condition creates a double disadvantageousness. The unequal position of women against men within the family and social structure prevents them from reaching the labor force, education, and other resources and weakens them socially and economically in old age. In the light of this information, this review aims to emphasize the effect, importance, and causes of poverty on older women.

___

  • 1. Büyükyörük N. Yaşlılık Sosyolojisi. Şahin DS, editör. Toplumsal Yapı ve Yaşlılık. Bursa: Ekin Yayınevi; 2020. s. 91-106.
  • 2. Kalınkara V. Nüfusun Yaşlanması ve Toplumsal Boyutları. Ceylan H, editör. Yaşlılık Sosyolojisi Ankara: Nobel Kitabevi; 2016. s. 21-40.
  • 3. Hablemitoğlu Ş. Yaşlanmanın Kadınlaşması. Ceylan H, editör. Yaşlılık Sosyolojisi. Ankara: Nobel Kitabevi; 2016. s. 119-38.
  • 4. Irmak HS and Artan T. Feminist gerontoloji bağlamında yaşlılığın kadınsallaşması. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2018;5(2):236-43.
  • 5. Tufan İ. Birinci Türkiye Yaşlılık Raporu. Antalya: GeroYay; 2007.
  • 6. İçli G. Sosyal Statü ve Rol Bağlamında Yaşlılık. Ceylan H, editör. Yaşlılık Sosyolojisi Ankara: Nobel Kitabevi; 2016. s. 41-59.
  • 7. Tufan İ. Türkiye’de Yaşlılığın Yapısal Değişimi. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları; 2014.
  • 8. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. World Population Ageing 2020 Highlights: Living arrangements of older persons. Working Paper No. ST/ESA/SER.A/451. New York.: United Nations Publication; 2020. Erişim: https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/undesa_pd-2020_world_population_ageing_highlights.pdf. Erişim tarihi: 08.01.2021.
  • 9. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Division. P. World Population Prospects: The 2017 Revision, Key Findings and Advance Tables. Working Paper No. ESA/P/WP/248. 2017. Erişim: https://population.un.org/wpp/publications/files/wpp2017_keyfindings.pdf. Erişim tarihi: 10.01.2021.
  • 10. Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Yaşlılar 2019. Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=IstatistiklerleYaslilar-2019-33712. Erişim tarihi: 11.02.2021.
  • 11. Organisation For Economic Co-Operation and Development. Old-age income poverty, in Pensions at a Glance 2019: OECD and G20 Indicators. . Paris: OECD Publishing; 2019.
  • 12. Karadeniz O, Durusoy Öztepe N. Türkiye’de yaşlı yoksulluğu. Çalısma ve Toplum. 2013;38(3):77-102.
  • 13. Marshall G. Sosyoloji Sözlüğü. İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları; 1999.
  • 14. Erdoğan G. Türkiye’de ve Dünyada Yoksulluk Ölçümleri Üzerine Değerlendirmeler. Aktan CC, editör. Yoksullukla Mücadele Stratejileri. Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını; 2002.
  • 15.Temiz HE. Dünyada kronik yoksulluk ve önleme stratejileri. Çalışma ve Toplum Dergisi. 2008;17(2):61-100.
  • 16.Ünlütürk Ulutaş Ç. Yoksulluğun kadınlaşması ve görünmeyen emek. Çalışma ve Toplum. 2009;2(21):25-40.
  • 17.Uçar C. Kadın yoksulluğu ile mücadelede sosyal politika araçları ve etkinlikleri. [Uzmanlık Tezi]. Ankara: T.C. Başbakanlık; 2011.
  • 18.Ginn J. Gender, pensions and the lifecourse: how pensions need to adapt to changing family forms: Policy Press; 2003.
  • 19.Moghadam Valentine M. The ‘Feminization Of Poverty’And Women’s Human Rights. UNESCO: Paris; 2005.
  • 20.Aragon J MM. Global Women’s Issues: Women in the World Today, Extended Version. : United States Department of State; 2018.
  • 21.Çamur Duyan G. Yoksulluğun kadınlaşması: Altındağ örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2010;21(21):19-29.
  • 22. Türkiye İstatistik Kurumu. Hayat Tabloları, 2017-2019. 2020. Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayat-Tablolari-2017-2019-33711. Erişim tarihi: 21.02.2021.
  • 23.Buz S. Toplumsal cinsiyet ve yoksulluk odağında yaşlılık olgusu. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E Dergisi. 2015;1304:1-10.
  • 24.Arun Ö, Kandemir Arun B. Türkiye’de yaşlı kadının en büyük sorunu: Dulluk. Gaziantep University Journal of Social Sciences. 2011;10(4).
  • 25.Daly M, Rake K. Gender and the Welfare State: Care, Work and Welfare in Europe and the USA (Cambridge: Polity). MARIETTA MORRISSEY. 2003;108.
  • 26.Christ A, Gronniger T. Older Women and Poverty. 2018.
  • 27.Smeeding TM, Sandstrom S. Poverty and income maintenance in old age: A cross-national view of low income older women. LIS Working Paper Series; 2005.
  • 28. Buz S, Beydilli E. Ankara örneğinde yalnız yaşayan yaşlı kadınların gereksinimleri. Journal of International Social Research. 2015;8(37).
  • 29.Dağ A. Toplumsal cinsiyet bağlamında yaşlılık ve sosyal dışlanma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2016;4(28):480-500.
  • 30.Hacıhasanoğlu R, ve, Yıldırım A. Erzincan Huzurevinde yaşayan yaşlılarda depresyon ve etkileyen faktörler. Türk Geriatri Dergisi. 2009;12(1):25-30.
  • 31.Dişçigil G, Gemalmaz A, Başak O, Gürel FS, Tekin N. Birinci basamakta geriatrik yaş grubunda depresyon. Turkish Journal of Geriatrics. 2005;8(3):129-33.
  • 32.Buz S. Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2015;14(53):268-78.
  • 33.Fodor E. A different type of gender gap: how women and men experience poverty. East European Politics and Societies. 2006;20(1):14-39.
  • 34. Arpacı F. Türkiye Emekli Profili. Ankara: Türkiye Emekliler Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları; 2012.
  • 35.Alptekin D. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Örüntüsünde Kadının Yoksulluğu ve Yoksunlukları. Topçuoğlu A, Aksan G, Alptekin D, editörler. Yoksulluk ve Kadın. İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 2014. s. 15-34.