Kitle İletişim Araçları ve Tıp Etiği
Günümüzde dördüncü kuvvet olarak kabul edilen medya (kitle iletişim araçları), kısa vadede toplumların yönetimi ve yönlendirilmesinde, uzun vadede toplumların gelişmesi ile yasama, yürütme ve yargı güçlerinin kullanılma biçimlerinin şekillendirilmesinde önemli bir kuvvettir. Amacı bilgi/haber vermek olan bu araçların tıp alanında söz sahibi olmaları kaçınılmazdır. Tıp, hastalık, semptomlar, tanı ve tedavi yöntemleri çerçevesinde çok geniş ve sürekli yenilenen bir bilgi birikimine sahiptir. Böyle bir alanda verilecek olan bilginin içeriğinin yanlı ve yanlış olması kabul edilemez. Doğru ve güvenilir sağlık haberciliği, verilecek olan bilginin kalitesine, düzenli bir denetleme mekanizmasına ve yeterli uzmanlaşmaya bağlıdır. Bu konuda sağlık kurumlarına ve çalışanlarına, üniversitelere, meslek derneklerine de önemli görevler düşmektedir. Bu makalede, tıbbın kitle iletişim araçları arasında insanlar üzerinde en çok etkiye neden olan gazete, radyo, televizyon ve internetteki yeri tıp etiği açısından değerlendirilmekte ve sorunlara karşı öneriler sunulmaya çalışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Kitle iletişim araçları; tıp; tıp etiği
-
Mass media, regarded as the 4th power, is an important power on management and direction of societies in short-termand development of the society and executive, legislative and judicial branches in long term. It is unavoidable for massmedia to be involved in health/medicine with the aim of informing/notifying. Health/medicine (diseases, symptoms,and diagnostic and treatment methods) has enormous and continuously renewed information. So, misinforming andbiased informing is unacceptable. Therefore, accurate and reliable health journalism depends on the quality ofinformation, regular control mechanism and specialization. Health care institutions and employees, universities,professional associations have an important role on this matter. In this paper, the place of medicine in newspapers, radio,TV and internet which are the most effective agents of mass media is assessed and some suggestions are offered.
Keywords:
Mass media; medicine; medical ethics.,
___
- Güler Ç. Kitle İletişim Araçları ve Sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni 2006; 25(1): 1-4.
- Çaplı B. Medya ve Etik. Ankara: İmge Kitabevi, 2002. s.21
- Belsey A, Chadwick R. Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar. Nurçay Türkoğlu (çev), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1998. s.16-7.
- Şapolyo EB. Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü ile Basın. Ankara: Güven Matbaası, 1971. s.5.
- Byem.gov.tr [Internet]. http://www.byegm.gov.tr/htmls/bir_bakista_turkiye/tur kce/index.htm. Erişim Tarihi: 12.7.2013.
- Bilgel N. İnternet ve Tıp. Bursa: Güneş&Nobel Kitabevi, 1997, s.2-3, 36-41.
- İrvan S, Duran R, İlkiz F. Medya ve Etik. Sevda Alankuş (der.) Medya, Etik ve Hukuk. İstanbul: Ser Matbaası, 2003. s.61-90.
- Sütlaş M. Medya İçin Sağlık, Sağlık İçin Medya. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, İstanbul: Şefik Matbaası, 200 s.101-27. Özdemir GY, Özdemir MA. Medya ve Sağlık: Patolojik Bir İlişki? Toplum ve Hekim, 2006; 21(1): 32-8.
- Yıldız H. Medya ve Sağlık: Türk Basınında Sağlık İçerikli Haberlerin Bilgilendirme Potansiyeli [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
- Kavlak OÜ, Saydam BK, Demir Ü. Gazetelerde Üreme Sağlığı. Sağlık ve Toplum. 2000; 10(2): 62-5.
- Emanuel EJ. What Cannot be Said on Television about Health Care. JAMA. 2007; 297(19): 2131-3.
- Rosner F. Medicine on the Internet: Jewish Perspectives. The Mount Sinai Journal of Medicine. 2002; 69(4): 267-74.
- Özkaya BI. Tıp Etiği ve Medya Etiği Açısından Medyanın Sorumlulukları. Erdemir AD, Uzel İ, Öncel Ö, Oğuz Y, Aksoy Ş, Şahinoğlu S ve ark, editörler. Uluslararası Katılımlı 3. Ulusal Tıp Etiği Kongresi; 2528 Haziran 2003, Bursa. Bursa: Özhan Matb.; 2003. C.2 s.881Vural MA. Medya ve Tıp Etiği: Medyanın Sağlıksızlaşması ve Sağlığın Medyatikleşmesi. Erdemir AD, Uzel İ, Öncel Ö, Oğuz Y, Aksoy Ş, Şahinoğlu S ve ark, editörler. Uluslararası Katılımlı 3. Ulusal Tıp Etiği Kongresi; 25-28 Haziran 2003, Bursa. Bursa: Özhan Matb.; 2003. C.2 s.890-8.
- Taşdemir O. Medya ve Hekim İlişkileri. Türk Göğüs KDC Dergisi. 1996; 4(4): 85-90.
- İşak BK. Hürriyet Gazetesi’nde Sağlık Haberciliği Konusunda Bir İçerik Analizi. [Yüksek Lisans Tezi] Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basın ve Yayın Anabilim Dalı, 2008. s. 25.
- Yirmibeşoğlu E, Öztürk AS, Erkal HŞ, Egchan İ. Kanser Hastalarının Bilgi Arayışında İnternet Kullanımı. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005; 12(2): 125-8.
- Şahinoğlu S, Baykara ZG. Bir Gazetenin Sağlık Haberlerinin Sağlık/Hastalık Kavramı Çerçevesinde İncelenmesi. Lokman Hekim Journal. 2011; 1(2): 11-5. Sevil HT. Televizyonda Sağlık Programları. Sağlık Dergisi. 1979; 53(7-9): 57-65.
- Oğuz NY. Vurun Medyaya. Hekimden Hekime. 1997; Nisan-Haziran: 10-1.
- Güner Ö, Esatoğlu EA. İnternette Sağlık Bilgilerine Ulaşımda Etik Sorunlar. Tıp Etiği ve Medya Etiği Açısından Medyanın Sorumlulukları. Erdemir AD, Uzel İ, Öncel Ö, Oğuz Y, Aksoy Ş, Şahinoğlu S ve ark, editörler. Uluslararası Katılımlı 3. Ulusal Tıp Etiği Kongresi; 25-28 Haziran 2003, Bursa. Bursa: Özhan Matb.; 2003. C.2 s.899-909.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2022
- Yayıncı: Düzce Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Psiko-Sosyal Boyutun Tip 1 Diyabete Etkileri: Bir Olgu
Gülşen AYTAR YILMAZ, İlknur ASLANOĞLU, Yasin YILDIZ, Dilek YİĞİT
Şengül CANGÜR, Gülşen CİVAN, Seval ÇOBAN, Mazhar KOÇ, Hakan KARAKOÇ, Sezai BUDAK, Emre İPEKÇİ, Handan ANKARALI
Birinci Tür Hata’nın Kontrolünde Yanlış Bulgu Oranı (False Discovery Rate) Yaklaşımı
Nurhan DOĞAN, İsmet DOĞAN, Şengül CANGÜR