İmporte Sıtma Vakalarının Değerlendirilmesi: Ankara’da Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Deneyimi

Amaç: Sıtma, özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde yaygın olarak görülmeye devam eden önemli bir paraziter hastalıktır. Ülkemizde ise yerli sıtma vakaları görülmemekle birlikte, endemik bölgelere seyahat sonrası gelişen importe sıtma vakaları halen bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada; sıtmanın güncel durumunun gözden geçirilmesi ve importe sıtma vakalarının epidemiyolojik özellikleri ile klinik ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: 2010 ile 2018 yılları arasında yatırılarak takip edilen 22 sıtma vakası retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: İmporte sıtma vakalarının (22 hasta) biri hariç hepsi erkekti. Tüm hastaların iş nedeni ile Afrika ülkelerine seyahat öyküsü mevcuttu. Sadece bir hastada sıtma profilaksisi alma öyküsü vardı. Yedi hasta daha önce sıtma tedavisi görmüştü. En sık semptomlar ateş, miyalji ve baş ağrısıydı. Hastaların %81,82’sinde trombositopeni, %31,82’sinde anemi, %68,18’inde artmış aminotranferaz enzim düzeyi ve %72,72’sinde artmış laktat dehidrogenaz düzeyi saptandı. Sadece bir hastada C-reaktif protein düzeyinin normal, diğer hastalarda yüksek olduğu görüldü. Yüksek C-reaktif protein değerleri ile alanin aminotransferaz, aspartat aminotransferaz, laktat dehidrogenaz ve üre düzeyleri arasında pozitif yönde korelasyon saptanırken, trombosit ve hemoglobin düzeyleri arasında negatif yönde korelasyon saptandı. Sonuç: Sıtma ülkemizde önemini koruyan bir enfeksiyon hastalığıdır. Yüksek ateş nedeni ile hastaneye başvuran hastalara sıtmanın endemik olduğu bölgelere seyahat öyküsü sorgulanmalıdır. Endemik bölgelere seyahat öncesi, kemoprofilaksi ve korunma önlemleri hakkında bilgilendirme yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Sıtma, Plasmodium falciparum, seyehat ilişkili enfeksiyonlar

Evaluation of Imported Malaria Cases: Experience of A Training and Research Hospital in Ankara

Aim: Malaria is an important parasitic disease that continues to be prevalent especially in tropical and subtropical areas. Although domestic malaria cases are not seen in Turkey, imported malaria cases that develop after travel to endemic regions are still a problem. Review the current status of malaria and evaluate the epidemiological features, clinical and, laboratory findings of imported malaria cases were aimed in this study. Material and Methods: Malaria cases (n=22) were hospitalized between 2010 and 2018, evaluated retrospectively. Results: All except for one of the 22 imported malaria cases were male. All patients had a travel history to African countries for work. Only one patient had history of receiving malaria prophylaxis. Seven patients had previously been treated for malaria. The most common symptoms were fever, myalgia, and headache. Thrombocytopenia in 81.82%, anemia in 31.82%, elevated aminotransferase enzyme levels in 68.18%, and elevated lactate dehydrogenase level in 72.72% of the patients were found. C-reactive protein level was found to be normal in only one patient and high in the other patients. There was positive correlation between high C-reactive protein values and alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, lactate dehydrogenase, and urea levels, while negative correlation was found between platelets and hemoglobin levels. Conclusion: Malaria is an infectious disease that maintains its importance in our country. Travel history to areas where malaria is endemic should be questioned in patients who are admitted to the hospital with a high fever. Before traveling to endemic areas, information should be given about chemoprophylaxis and protection measures.

Keywords:

Malaria, plasmodium falciparum, travel-releated infections,

PDF

___

World Health Organization. World malaria report 2018 [Internet]. [Cited: 2021 April 15]. Available from:https://www.who.int/malaria/publications/world-malaria-report-2018/report/en/
World Health Organization. Accelerating Progress on HIV, tuberculosis, malaria, hepatitis, and neglected tropical diseases [Internet]. [Cited: 2021 April 15]. Available from: https://www.who.int/about/structure/organigram/htm/progress-hiv-tb-malaria-ntd/en/
World Health Organization. World malaria report 2020 [Internet]. [Cited: 2021 April 15]. Available from:https://www.who.int/publications/i/item/9789240015791
T.C. Sağlık Bakanlığı. Sıtma Vaka Yönetim Rehberi [Internet]. [Cited: 2020 December 10]. Available from:https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/zoonotik-vektorel-hastaliklar-db/zoonotik-hastaliklar/4-Sitma/6_Rehbler/Stma_Vaka_Ynetim_Rehberi_2019.pdf
Özbilgin A, Topluoglu S, Es S, Islek E, Mollahaliloglu S, Erkoc Y. Malaria in Turkey: successful control and strategies for achieving elimination. Acta Tropica. 2011; 120(1-2): 15-23.
World Health Organization. Eliminating malaria: case study 5. The long road to malaria elimination in Turkey [Internet]. [Cited: 2020 December 10]. Available from: https://www.who.int/malaria/publications/atoz/9789241506403/en/
Mert A, Tabak F, Özaras R, Öztürk R, Aktuğlu Y. Sıtma: Otuzüç olgunun değerlendirilmesi. Flora. 2001; 6(2): 118-25.
Çelikbaş AK, Ergönül Ö, Baykam N, Eren Ş, Güven T, Dokuzoğuz B. Türkiye’de sıtma ve 14 yıllık klinik deneyimimiz. Mikrobiyol Bul. 2006; 40: 237-43.
T.C. Ministry of Health. Health Statistics Yearbook 2019 [Internet]. [Cited: 2020 April 15]. Available from:https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40566,health-statistics-yearbook-2019pdf.pdf?
T.C. Ministry of Health. Health Statistics Yearbook 2014 [Internet]. [Cited: 2020 December 10]. Available from: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/5119,yilliktrpdf.pdf?0
Tünger Ö, Çakmak A, Özbilgin A,Tunalı V, Çetin ÇB. Türkiye’de import sıtma: plasmodium falciparum / plasmodium vivax miks enfeksiyonunda tanının tedavideki önemi. Türkiye Parazitol Derg. 2018; 42(2): 164- 7.
Özmen BÇ, Sönmezer MÇ, Tortop S, Ünalan T, Bölek H, Altıntop SE, ve ark. Sıtmada profilaksi ve erken tanı için farkındalığın önemi: Türkiye’de yurt dışı kaynaklı iki sıtma olgusu. Mikrobiyol Bul. 2019; 53(4): 472-9.
Çulha G, Zeyrek FY, Önlen Y, Doni NY. Hatay’da yurt dışı kaynaklı sıtma olgularının moleküler yöntem kullanarak değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul. 2018; 52(2): 206-13.
Bozkurt I, Karslioglu M, Esen S. Seyahat ilişkili sıtma olgularının klinik ve laboratuar özelliklerinin değerlendirilmesi; bir üniversite hastanesi deneyimi. MJIMA. 2018; 7: 26.
Tartar AS, Akbulut A. Fırat Üniversitesi Hastanesinde takip edilen P. falciparum sıtmalı olguların epidemiyolojik, klinik ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi: Altı yıllık retrospektif analiz. Türkiye Parazitol Derg. 2018; 42(1): 1.
Tatem AJ, Jia P, Ordanovich D, Falkner M, Huang Z, Howes R, et al. The geography of imported malaria to non-endemic countries: a meta-analysis of nationally reported statistics. The Lancet Infect Dis. 2017; 17(1): 98-107.
Checkley AM, Smith A, Smith V, Blaze M, Bradley D, Chiodini D, et al. Risk factors for mortality from imported falciparum malaria in the United Kingdom over 20 years: an observational study. BMJ. 2012; 344: e2116.
Kendjo E, Thellier M, Noel H, Jauréguiberry S, Septfons A, Mouri O, et al. Mortality from malaria in France, 2005 to 2014. Euro Surveill. 2020; 25(36): 1900579.
Herrador Z, Fernández-Martinez B, Quesada-Cubo V, Dia-Garcia O, Cano R, Benito A, et al. Imported cases of malaria in Spain: observational study using nationally reported statistics and surveillance data, 2002–2015. Malaria journal. 2019; 18(1): 230.
D’Abramo A, Lepore L, Iannetta M, Gebremeskel Tekle S, Corpolongo A, Scorzolini L, et al. Imported severe malaria and risk factors for intensive care: A single-center retrospective analysis. PloS one. 2019; 14(11): e0225135.
Acar O, Akbaba B, Altunsu TA, Yılancıoğlu Y. Şark çıbanı, kırım kongo kanamalı ateşi, batı nil virüsü ve sııtmanın Adana ilindeki epidemiyolojisi. Ankara Med J. 2018; (4): 479‐91.
Keskin BH, Tunca B, İnce N, Öztürk CE, Gökçe Ö, Dönmez B. Düzce ilinde son bir ıılda görülen yurtdışı kaynaklı dört sıtma olgusu. DÜ Sağlık Bil Enst Derg. 2020; 10(2): 235-40.
Zhang T, Xu X, Jiang J, Zhang T, Yu C, Tian C, et al. Risk factors of severe imported malaria in Anhui province, China. Acta Tropica. 2019; 197: 104934.
Centers for Disease Control and Prevention. Malaria Treatment [Internet]. [Cited: 2020 December 10]. Available from: https://www.cdc.gov/malaria/diagnosis_treatment/treatment.html.
Ülçay A, Karaahmetoğlu G, Turhan V, Erdem H, Acar A, Öncül O ve ark. Falsiparum sıtmalı bir vakada oral artemisin-lümefantrin tedavi başarısızlığının yönetimi. Türkiye Parazitol Derg. 2014; 38(1): 61-7.
Ozdemir B, Onguru P, Taspinar E, Bodur H. Hemolysis and acute kidney injury following intravenous artesunate therapy in severe falciparum malaria: A case report. Southeast Asian J. Trop Med Public Health. 2019; 50(3): 428-32.