Nuri Cenk COŞKUN, Mehmet Ali SUNGUR, Meryem AYDIN, Cahide İrem SOLMAZ, Elif Çağla TURHAN, Büşra DİZMAN, Feriştah ÇAPUT, İrem YILDIRIM

Batı Karadeniz Bölgesinde Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hasta ve Hasta Yakınlarının Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Amaç: Bu araştırma; toplumda Akılcı İlaç Kullanımı farkındalık düzeyinin belirlenmesi için planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı kesitsel tipte planlanmış olan bu araştırmaya Düzce ilinde 121’i erkek, 65’i kadın olmak üzere 186 kişi katılmış olup, yüz-yüze görüşmeler ile anket uygulanmıştır. İstatiksel verilerin değerlendirilmesinde Pearson ki-kare, Fisher kesin olasılık testi ve Fisher-Freeman-Halton testleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmamızda; katılımcıların %72’sinin ilaçsız tedaviyi tercih ettiği, %98,9’unun hekiminin tavsiyesi ile ilaç kullandığı, %83,3’ünün Akılcı İlaç Kullanımını hakkında daha önce bilgi sahibi olmadıklarını, %61,3’ünün evinde kullanılmayan ilaç olduğunu, %36,8’inin bitkisel ilaç kullandığını, %73,5’inin ilaçlarını çöpe atarak imha ettikleri bilgisine ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmamızda anlamlı olarak; kadınların erkeklere oranla daha fazla başkasına ilaç tavsiye ettikleri, 65 yaş üstü katılımcıların antibiyotiği ateş düşürücü olarak bildikleri ve üniversite mezunu katılımcıların diğer gruplara göre daha fazla Akılcı İlaç Kullanımı hakkında farkındalıklarının olduğunu tespit edilmiştir. Sonuç: Araştırma sonucunda Akılcı İlaç Kullanımı farkındalığı %3,8 gibi çok düşük bir oran olarak tespit edilmiştir. Bu sebeple halkı akılcı olmayan ilaç uygulamalarından ve yanlış ilaç bilgilerinden kurtarmak için Akılcı İlaç Kullanımı farkındalık çalışmalarının daha fazla güçlendirilerek tüm bölge halkına ulaştırılması gerektiği sonucu çıkarılabilir. Gelecekte yapılacak çalışmalarda Akılcı İlaç Kullanımı hakkında farkındalığın artırılması için neler yapılabileceği konusunun araştırılması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Akılcı ilaç kullanımı, anket, ilaç, farkındalık, bitkisel

Evaluation of Knowledge and Behavior of Patients and Their Relatives Regarding Rational Drug Use Applying to a University Hospital in the Western Black Sea Region

Aim: This research was planned to determine the level of awareness on Rational Drug Use in the community. Material and Methods: This study, which was planned in a descriptive cross-sectional, total of 186 people participated in Düzce, 121 of whom were men and 65 women, and a survey was applied with face-to-face interviews. In the statistical evaluation of data, Pearson chi-squared test, Fisher’s Exact test and Fisher-Freeman-Halton tests were applied. Results: In our research; 72% of the participants preferred drug-free treatment, 98.9% used drugs with the recommendation of their physician, 83.3% didn’t know about Rational Drug Use before, 61.3% used drugs that were not used at home, It was found that 36.8% of them used herbal medicines and 73.5% of them dispose of their medicines by throwing them away. In addition, significantly in our research; It was found that women recommended drugs to other people more than men, participants over the age of 65 knew antibiotics as an antipyretic, and university graduates were more aware of Rational Drug Use than other groups. Conclusion: As a result of the research, the awareness of Rational Drug Use was found to be very low, at 3.8%. For this reason, it can be concluded that Rational Drug Use awareness studies should be strengthened more and conveyed to the people of the region in order to save the public from irrational drug practices and wrong drug information. In future studies, it is aimed to investigate what can be done to raise awareness about Rational Drug Use.

Keywords:

Rational drug use, survey, medicine, awareness, herbal,

PDF

___

1. Pirmohamed M, James S, Meakin S, Green C, Scott AK, Walley TJ et al. Adverse drug reactions as cause of admission to hospital: prospective analysis of 18,820 patients. British Medical Journal. 2004;329(7456):15-19. doi:10.1136/bmj.329.7456.15
2. Promoting rational use of medicines: core components. WHO Policy Perspectives on Medicines. 2002:1-6.
3. Toplumun akılcı ilaç kullanımına bakışı. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü; 2011.
4. Lazarou J, Pomeranz BH, Corey PN. Incidence of Adverse Drug Reactions in Hospitalized Patients: A Meta-Analysis of Prospective Studies. Survey of Anesthesiolgy. 1999;43(1):53-54. doi:10.1097/00132586-199902000-00059
5. Ekenler Ş, Koçoğlu D. Bireylerin Akılcı İlaç Kullanımıyla İlgili Bilgi ve Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşire Fakültesi Dergisi. 2016;3(3):44-55.
6. Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık Ocağına Başvuru Öncesi İlaç Kullanımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2004;13(12):451-454.
7. Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur ÖA. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi. 2011;38(4):458-465. doi:10.5798/DICLEMEDJ.0921.2011.04.0066
8. Özçelikay G, Asil E, Köse K. Ankara üniversitesi öğrencilerinin doktora gitme ve doktora başvurmadan ilaç kullanma alışkanlıkları üzerinde bir çalışma. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2019;24(1):21-31. doi:10.1501/Eczfak_0000000445
9. Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekim Bülteni. 2005;4(5):223-237.
10. Pınar N, Karataş Y, Bozdemir N, Ünal İ. Adana İlindeki İnsanların İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013;12(6):639-650. doi:10.5455/pmb.1-1344333007
11. Hatipoglu S, Özyurt B. Rational use of medicine in some family health centers in Manisa. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(4):277. doi:10.5455/pmb.1-1441352977
12. Barutçu A, Tengilimoğlu D, Naldöken Ü. Vatandaşların Akılcı İlaç Kullanımı, Bilgi ve Tutum Değerlendirmesi: Ankara İli Metropol İlçeler Örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilim Fakültesi Dergisi. 2017;19(3):1062-1078.
13. Yılmaz M, Kırbıyıkoğlu Fİ, Ariç Z, Kurşun B. Bir diş hekimliği fakültesi hastanesine başvuran bireylerin akılcı ilaç kullanımlarının belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2014;2(1):39-47.
14. Pınar N. Adana ilindeki insanların ilaç kullanım alışkanlıkları (uzmanlık tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi; 2010.