Dr. Besim Ömer [Akalın] Paşa tarafından İstanbul’da 1315-1322 tarihlerinde müstakil dört cilt halinde toplam 2.400 sayfa olarak yayınlanan Nevsâl-i Âfiyet isimli sağlık yıllıklarında 1903’te açılan Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ile ilgili birinci elden kaynak bilgiler verilmektedir. Paşa’nın aktardığı bu bilgilerin orijinalliği, inceleme ve gözleme dayanması ve mektebin ilk kurulduğu yıllara ait malumat ihtiva etmesi sebebiyledir. Sultan II. Abdülhamid (1876-1909) döneminde inşa edilen darülaceze, bakteriyolojihane, cüzamhâne, acezehane, doğumhane, telkihhane, teşrihhane, karantinahane, hastane, tıp ve baytar mektepleri gibi pek çok sağlık kurumunun yanı sıra, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ayrı bir önem arz eder. Paşa’nın ifadesiyle Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane “Avrupa üniversitelerindeki tabiplere üstünlük sağlayacak” bir müessese ve “tıbbımızın tekâmül devri”ne ulaştığı bir kurumdur. Besim Ömer Paşa, Nevsâl-i Âfiyet’inde mektebin tarihçesi, nâzırların kısa biyografisi, mimarî yapısı, idarî birimler, sağlık üniteleri ve pavyonlar, müfredat, doktorlar, ders veren yerli ve yabancı hocalar gibi pek çok konuya detaylı ve zaman zaman fotoğraflarla beraber yer vermiştir. Nevsâl-i Âfiyet ciltlerinin taranarak içerisinden Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ile ilgili kısımların tespit edildiği bu makaleyle söz konusu kurum üzerinde çalışacaklara kaynak erişimi sağlanmasının yanında halen restoresi devam eden mektebin bakım, onarım ve yenilenme çalışmalarına da katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Makale, bir hekim gözüyle Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’yi tasvir edecektir.

Nevsâl-i Âfiyet is first-hand source information about the School of Medicine which was opened in 1903. Nevsâl-i Âfiyet was published in four volumes, 2,400 pages, in 1315-1322 in Istanbul by Dr. Besim Omer [Akalin] Pasha. The originality of this information is based on the observations and investigations, and it is a special resource because it contains information about the years when the school was first established. Many medical institutions such as almshouse, bacteriology laboratories, treatment units for leprosy, places for caring poor people, maternity rooms, vaccination units, dissection units, dissection units, quarantine units, hospitals, medical and veterinary schools, were all built in the period of Sultan II. Abdülhamid (1876-1909). The School of Medicine has special importance among all those medical institutions. In the words of Pasha, “Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane is an institution that may gain superiority in terms of medical examinations compared to European universities and it is an institution to symbolize of “a period of reaching the perfection in medicine”. Besim Omer Pasha has included in Nevsâl-i Âfiyet many subjects with details and occasional photographs of the history of the school, a short biography of people in charge, architectural structure, administrative units, health units and pavilions, curricula, doctors, lecturers, including domestic and foreign teachers, including detailed and occasional photographs. This article, in which the volumes of Nevsâl-i Âfiyet are investigated and the parts of Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane are discussed, aims to provide access to resources to those who work on this institution. This article aims to provide knowledge for ongoing maintenance, repair and renovation works of the school building. The article will describe Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane from the perspective of a physician.