Nazmi SARITAŞ, İrfan ÖZKARAFAKI, Osman PEPE, Serdar BÜYÜKİPEKCİ

ÜNİVERSİTELİ ERKEK ÖĞRENCİLERİN VÜCUT YAĞ YÜZDELERİNİN ÜÇ FARKLI YÖNTEMLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada erkek üniversite öğrencilerinin vücut yağ yüzdelerinin üç farklı yöntemle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya; Erciyes Üniversitesi’nin değişik bölümlerinde öğrenim gören, Kredi ve Yurtlar Kurumu Müdürlüğü erkek öğrenci yurdunda ikamet eden 20–25 yaş arası ve rastgele seçilen sağlıklı 405 erkek öğrenci gönüllü olarak katılmıştır.Gönüllülerin yaş, boy, vücut ağırlığı, deri kıvrımı kalınlığı ve çevre ölçümlerine göre vücut yağ yüzdeleri hesaplandı. Ayrıca biyoelektrik impedans cihazı ile vücut yağ yüzdeleri ölçüldü.Verilerin analizinde tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi uygulandı. Anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edildi. Çalışmaya katılan gönüllülerin yaş, boy ve vücut ağırlığı ortalamaları sırasıyla 22.21±1.80 yıl, 175.94±6.04cm, 71.76±10.13 kg olarak tespit edildi. Vücut yağ yüzdeleri istatistiksel olarak karşılaştırıldığında üç yöntem arasında ileri düzeyde fark olduğu tespit edildi (p<0.001). Biyoelektrik impedans analizi, skinfold deri kıvrım kalınlığı ve çevre ölçümlerine göre vücut yağ yüzdeleri karşılaştırıldığında, beden eğitimi ve diğer okullar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05). Sonuç olarak, Deri kıvrım kalınlık yöntemine göre hem ölçümcülerden hem de vücut yağını tespit etmede kullanılan farklı formüllerin olmasından dolayı farklı sonuçlar elde edilebilmektedir. Fiziksel olarak aktif bir yaşamın vücut yağ yüzdelerini azalttığı, kas kitlesini artırdığını söyleyebiliriz. Biyoelektrik impedans analizinin ölçüm kurallarına dikkat etmek suretiyle hem pratik hem de sağlıklı sonuç vereceği kanaatindeyiz

Anahtar Kelimeler:

Vücut yağ yüzdesi, biyoelektrik impedans analizi, deri kıvrım kalınlığı, çevre ölçümü, üniversite öğrencileri

Evaluatıon of Body Fat Percentage of Male University Students According to Three Different Method

In the present study, it was aimed to evaluate the body fat percentage of male university students according to three different methods. This study was conducted on 405 male healthy students aged 20-25 years who were attending different faculties of Erciyes University and, also lived in male dormitories of General Directorate of Credit and Dormitories Agency. Body weight, height, body fat percentage by skinfold, circumference and bioelectrical impedance analysis methods were measured. For statistical analysis, repeated measures analysis of variance was performed. Significance level was accepted as 0.05. Mean ages, body weight and height were found as 22.21±1.80 (years), 175.94±6.04 (cm), and 71.76±10.13 (kg), respectively. When the body fat percentage was compared according to three different methods, significant difference were found (p<0.001). When the body fat percentage was compared according to three different methods, significant difference was found among the faculties (p<0.05). Consequently, body fat percentage could yield different results depending on the researcher or different measurement formulas. It was known that physically active lifestyle could decrease body fat percentage and increase muscle mass. It was thought that bioelectrical impedance analysis measurements could give both practical and accurate results by paying attention to measurement rules

Keywords:

Body fat percentage, bioelectrical impedance analysis, skinfold, circumference, university students,

PDF

___

Çolakoğlu FF. Şenel Ö. Sekiz haftalık aerobik egzersiz programının sedanter orta yaşlı bayan- ların vücut kompozisyonu ve kan lipidleri üze- rindeki etkileri. Spormetre, Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2003; 1: 56-61
Şanlıer N. Gençlerde biyokimyasal bulgular, antropometrik ölçümler, vücut bileşimi, beslen- me ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendi- rilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005; 25: 47-73.
Şanlı E. Öğretmenlerde Fiziksel Aktivite Düzeyi - Yaş, Cinsiyet ve Beden Kitle İndeksi İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara 2008.
Livingstone B. Epidemiology of childhood obesity in Europe. Eur J Pediatr 2000; 159:14- 34.
Kokino S, Özdemir F, Zateri C. Obezite ve fizik- leri tıp yöntemleri. Trakya Üniversitesi Tıp Fa- kültesi Dergisi 2006; 23:47-54.
Bodur S, Anamur Uğuz M. 11-15 yaş çocuklar- da vücut yağ yüzdesinin beden kütle indeksi ve biyoelektriksel impedans analizi ile değerlendi- rilmesi. Genel Tıp Dergisi 2007; 17: 21-27.
Zorba E, İrez Babayiğit G, Saygın Ö, İrez G, Karacabey K. 65–85 yaş arasındaki yaşlılarda 10 haftalık antrenman programının bazı fiziksel uygunluk parametrelerine etkisinin araştırılma- sı. F.Ü. Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2004; 18: 229-234.
Tamer K. Sporda Fizksel-Fizyolojik Performan- sın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Bağırgan Yayımevi. Ankara 2000.
Zorba E. Ziyagil MA. Vücut Kompozisyonu ve Ölçüm Metodları. Erek Ofset. Trabzon 1995.
Kaya H. Özçelik O. Vücut bileşimlerinin değer- lendirilmesinde vücut kitle indeksi ve biyoelekt- rik impedans analiz metodlarının etkinliğinin yaş ve cinsiyete göre karşılaştırılması. F.Ü. Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2009; 23: 1-5.
Bowden RG. Lanning BA. Doyle EI. et al. Comparison of body composition measures to dual-energy x-ray absorptiometry. Journal of Exercise Physiology 2005;8:1-9.
Sınırkavak G. Dal U. Çetinkaya Ö. Elit Sporcu- larda Vücut Kompozisyonu İle Maksimal Oksi- jen Kapasitesi Arasındaki İlişki. C. Ü. Tıp Fa- kültesi Dergisi 2004; 26 :171-176.
Karakaş S. Taşer F. Yıldız Y. Köse H. Tıp Fa- kültesi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinde biyoelektriksel impedans analiz (BIA) yöntemi ile vücut kompozisyonlarının karşılaştırılması. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 6: 5-9.
Eker H. Ağaoğlu YS. Albay F. Niğde Üniversi- tesindeki 20-25 yaş arası futbol oynayan, futbo- lu bırakan ve düzenli spor yapmayan öğrencile- rin solunum ve antropometrik parametrelerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2003; 1: 89-97.
Zorba E. Vücut Yapısı Ölçüm Teknikleri ve Şişmanlıkla Başa Çıkma. Morpa Kültür Yayın- ları. İstanbul 2006.
Kaya O. Fırat Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu uygulamalı dersleri ve spor- tif çalışmalarının öğrencilerin aerobik kapasi- telerine etkileri. Doğu Anadolu Bölgesi Araş- tırmaları 2007;5:83-85.
Kaya H. Özçelik O. Tıp öğrencilerinde bir yıl- da vücut kompozisyonlarında meydana gelen değişimlerin belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi 2005; 10: 164-168.
Orhan S. Pulur A. Erol AE. İp ve ağırlıklı ip çalışmalarının basketbolcularda bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisi. F.Ü. Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2008; 22: 205-210.
Toraman F. Yaman H. Şahin G. Ayçem N. Mu- ratlı S. 9 haftalık bir antrenman programının yaşlıların beden bileşimleri üzerine etkisi. Turk J. Geriatr 2002; 5: 91-96.
Gökdemir K. Koç H. Yüksel O. Aerobik antren- man programının üniversite öğrencilerinin bazı solunum ve dolaşım parametreleri ile vü- cut yağ oranı üzerine etkisi. Egzersiz 2007; 1: 44-49.
Yüksel O. Koç H. Özdilek Ç. Gökdemir K. Sü- rekli ve interval antrenman programlarının üniversite öğrencilerinin aerobik ve anaerobik gücüne etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi 2007; 16:133-139.
Güney E. Özgen AG. Saraç F. Yılmaz C. Kaba- lak T. Biyoelektrik impedans yöntemi ile obezite tanısında kullanılan diğer yöntemlerin karşılaştırılması. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 4: 15-18.
Utter AC. Nieman DC. Ward AN. Butterworth DE. Use of the leg to leg bioelectrical impedance method in assessing body- composition change in obese women. Am J Clin Nutr 1999; 69: 603-607.
Houtkooper LB. Lohman TG. Going SB. Howell WH. Why bioelectrical impedance analysis should be used for estimating adiposity. Am J Clin Nutr 1996; 64: 436-448.
Bandini LG. Vu DM. Must A. Dietz WH. Body fatness and bioelectrical impedance in non- obese pre-menarcheal girls: comparison to anthropometry and evaluation of predictive equations. European Journal of Clinical Nutrition 1997; 51: 673-677.
Ellis. KJ. Selected body composition methods can be used in field studies. The Journal of Nutrition 2001; 131: 1589-1595.
Üçok K. Mollaoğlu H. Akgün L. Genç A. İki farklı yöntemle ölçülen istirahat metabolizma hızlarının karşılaştırılması. Genel Tıp Dergisi 2008; 18:117-120.
Çalışkan D. Yetişkinlerde Biyoelektirik Empe- dans Analizi Ölçümleri ve Farklı Denklemlerle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Hacette- pe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. An- kara 2007.