Zuhal BİŞKİN, Abdullah İNCİ, Alparslan YILDIRIM, Önder DÜZLÜ

KAYSERİ’NİN FELAHİYE YÖRESİNDE YAYGINLIK GÖSTEREN SİVRİSİNEK (DIPTERA: CULICIDAE) TÜRLERİ

Bu çalışma, Kayseri’nin Felahiye ilçesinde yaygınlık gösteren sivrisinek türlerinin belirlenmesi ve çeşitli ekolojik özelliklerin araştırılması amacıyla planlanmıştır. Bu amaçla, Haziran-Ağustos 2008 ayları arasında toplam 11 noktadan sivrisinek örneklemesi yapılmıştır. Örneklerin toplanmasında karbondioksitli (Kurubuz hazneli) CDC ışık tuzakları kullanılmıştır. Yakalanan sivrisinekler laboratuara getirilmiş, uygun teknikle öldürülerek ilgili teşhis anahtarlarına göre tür teşhisleri yapılmıştır. Toplanan 305 adet sivrisineğin 4’ünün erkek 301’inin dişi; 98’inin (% 32,1) Aedes vexans, 207’sinin belirlenmiştir. Her iki türün de Ağustos ayında en yüksek sayıda olduğu belirlenmiş, bunu Temmuz ve Haziran ayları izlemiştir. Sivrisinek sayısı ile rakım arasında negatif yönlü, barometrik basınçla ise pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma ile Kayseri’nin Felahiye yöresinde yaygınlık gösteren sivrisinek türlerinin Cx. pipiens ve Ae. vexans olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Sivrisinek, prevalans, ekoloji, Kayseri

The Prevalence of Mosquito (Diptera: Culicidae) Species Around Felahiye District of Kayseri

This study was designed to determine the mosquito species prevalent around Felahiye district of Kayseri and to investigate several ecological factors. For this purpose, mosquitoes were sampled from a total of 11 points between June-August 2008. CO2 CDC light and chemically attracting traps were used to collect mosquito samples. Collected samples were transferred to laboratory, identifications were done according to the related identification keys. Of 305 mosquitoes collected, 4 male and 301 female; 98 (32.1%) of them belonged to Aedes vexans and 207 (67.9%) to Culex pipiens. Both mosquito species were the most numerous in August followed by July and June, respectively. The correlation between the member of mosquitoes was negative and altitude while it was positive between the number of mosquito and barometric pressure. As a result, Cx. pipiens and Ae. vexans were determined as the prevalent mosquito species around Felahiye district of Kayseri

Keywords:

Mosquito, prevalence, ecology, Kayseri,

PDF

___

Merdivenci (Yurdumuzda varlığı bilinen sivrisineklerin biyo-morfolojisi, biyo-ekolojisi, yayılışı ve sağlık önemleri). İstanbul Üniversitesi Cer- rahpaşa Tıp Fak Yayınları, İstanbul 1984; Yayın No:3215. Sivrisinekleri 2.
Ramsdale CD, Alten B, Çağlar SS, et al. A revised, annotated checklist of the mosquitoes (diptera: culicidae) of Turkey. European Mosquito Bulletin 2001; 9:18-28. 3.
Yıldırım A, İça A, Atalay Ö ve ark. Kayseri yöresi köpeklerinde Dirofilaria immitis’in membran filtrasyon-asit fosfataz histokimya sal boyama, antijen ELİSA ve PCR yöntemle ri ile araştırılması, XV. Ulusal Parazitoloji Kongresi, Kayseri ve Ürgüp 2007; ss 140- 141. 4.
Cranston PS, Ramsdale CD, Snow KR, et al. Keys to the adults, male hypopygia, fourth ınstar larvae and pupae of the British mos quitoes (culicidae). Ambleside: Scientific Publication No: 48, Freshwater Biological Association 1987. 5.
Samanidou-Voyadjoglou A, Harbach RE. Keys to the adult female mosquitoes (culicidae) of Greece. European Mosquito Bulletin 2001; 10:13-20. 6.
Schaffner E, Angel G, Geoffroy B, et al. The mosquitoes of Europe (CD-Rom). Montpel lier, France, Instut de Resherche Pour le Developpement 2001. 7.
Doğan F, Tokgöz M. İzmir bölgesi anofel sivrisinek faunası ve malathiona karşı hassa siyet durumları. Ege Üniv Tıp Fak Derg
; 19:713-732. 8. Alten B, Boşgelmez A. Muğla ili, Ortaca ve Dalaman (diptera: culicidae) türlerinin biyo-ekolojisi üzerine araştırmalar I. Turkish J Zool 1996; 20:27-51. bulunan Culex 9. Şahin İ. Antalya ve çevresindeki sivrisinekler (diptera: culicidae) ve filariose vektörü olarak önemleri üzerinde araştırmalar. II. Sivrisinek faunasını belirlemek amacıyla yapılan çalışmalar. Doğa Bil Derg 1984; 8:385-396.
Mimioğlu M, Aktan F, Kasap M ve ark. Çu- kurova ve çevresinde sivrisinek ve malaria üzerine araştırmalar. TÜBİTAK TBAG Proje 1981.
Kasap H, Kasap M, Mimioğlu MM ve ark. Çukurova ve çevresinde sivrisinek ve malaria üzerine araştırmalar. Doğa Bil Derg 1981; 5:141-150.
Eren H, Yağcı Ş, Tanyüksel M. Ankara yöre- sinde bulunan sivrisinek (diptera: culicidae) türleri. Türk Hij Den Biyol Derg 1996; 53:25 -29.
Şimşek FM. Şanlıurfa İli Sınırları İçerisinde Bulunan Culicidae) ve Sıtma Vektörlerinin Biyo- Ekolojisi Üzerine Araştırmalar, Doktora tezi, Hacettepe Üniv Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2004. Türleri (Diptera:
Öter K. İstanbul’da Görülen Sivrisinek Türle- rinin Tespiti, Doktora Tezi, İstanbul Üniv Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2007; ss:146.
Eisen L, Bolling BG, Blair BJ, et al. Mosquito species richness, composition, and abundan- ce along habitat- climate- elevation gradients in the northern Colorado Front Range. J Med Entomol 2008; 45:800-811.
Fenoff RS. A Survey of Wyoming Mosquitoes for Vectors of Dog Heatworm, Master of Sci- ence in Entomology, University of Wyoming Laramie, Wyoming 2007.
Kessler S, Guerin PM. Responses of Anophe- les gambiae, Anopheles stephensi, Aedes ae- gypti (Diptera:Culicidae) to cool and humid refugi- um conditions. J Vector Ecol 2008; 33:145- 149. mosquitoes
Paz S, Albersheim I. Influence of warming tendency on Culex pipiens population abun- dance and on the probability of West Nile fewer outbreaks (Israeli Caue Study: 2001- 2005). Ecohealth 2008; 5: 40-48.
Harbach RE, Kitching IJ. Phylogeny and classification of the Culicidae (Diptera). Syst Entomol 1998; 23:327-370.