İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNDE BESLENME EĞİTİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Beslenme sağlığı etkileyen çevresel etmenlerin başında gelir. Bu nedenle yeterli ve dengeli beslenme herkes için, özellikle de çocuklar için gereklidir. Bu çalışmada; programlı bir beslenme eğitimi aracılığı ile öğrencilerin yeterli ve dengeli beslenme konusundaki temel bilgi düzeyleri ve davranışlarının istendik yönde geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma 2008-2010 yılları arasında yapılmıştır. Araştırmaya, 43’ü kız, 37’si erkek olmak üzere 80 öğrenci alınmıştır. Araştırma kapsamında iki grup oluşturulmuştur [grup I = öğrenciler ve velileri (n=40); grup II = sadece öğrenciler (n=40)]  ve iki gruba da anket formu uygulanarak, velilerin sosyo-demografik özellikleri ve bazı beslenme alışkanlıkları ile öğrencilerin beslenme bilgi düzeyleri ve alışkanlıkları saptanmış, antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Ardından iki gruba da iki ay süreyle beslenme eğitimi verilmiştir. Beslenme eğitiminin sonunda gruplara anket formu tekrar uygulanmış ve antropometrik ölçümleri tekrar ölçülmüştür. Bir ay sonra anket formu tekrar uygulanarak eğitimin kalıcılık durumu değerlendirilmiştir. Öğrencilerin eğitim öncesi toplam beslenme bilgi puanlarının ortalaması I. grupta 80.9±10.31, II. grupta 76.7±10.38 bulunmuştur. Eğitim sonrasında ise sırasıyla bu değerler I. grupta 89.9±5.55 ve II. grupta 85.0±6.48 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin eğitim öncesine göre eğitim sonrasında toplam beslenme bilgi puanlarının arttığı bulunmuştur. Çocukların yeterli ve dengeli beslenmeleri için kahvaltı yapma alışkanlığının kazandırılması, öğün atlamalarının engellenmesi ve beslenme bilgilerinin davranışa dönüştürülmesi için tüm okullarda belirli zaman dilimleri arasında “beslenme saatleri” düzenlenmeli ve bu zaman dilimlerinde çeşitli eğlenceli aktivitelerle öğrencilere ve velilere beslenme eğitimi verilmelidir. 

A RESEARCH ON NUTRITION EDUCATION IN PRIMARY SCHOOL STUDENTS

Nutrition is one of the most important environmental factors having impacts on health. Therefore, adequate and balanced nutrition is necessary for everybody, particularly for children. In this research it is aimed that students’ level of basic knowledge on adequate and balanced nutrition and their behaviors be improved and developed towards the desired direction by means of a programmed dietetics.     The research has been conducted between the years of 2008 and 2010. Total 80 students, 43 girls and 37 boys, have been questioned in the research. Two groups [ Group I = students and their parents (n=40); Group II = students only (n=40)] have been created within the scope of the research and having provided questionnaire form to the said two group, socio-demographic characteristics and certain nutrition habits of the parents and students’ level of nourishment knowledge (threpsology) and habits have been determined, and their anthropometric measurements have been made. And then, dietetics (nutrition training) has been provided to the two groups for a period of two months. At the end of the dietetics questionnaire form has been given to the groups again and their anthropometric measurements have been made again. One month later they were again requested to ask the questionnaire form and thus sustainability/permanency condition of the nutrition training has been evaluated.Average scores of total nourishment knowledge of students before the training have been found in the group-I as 80.9 ± 10.31, and in the group-II as 76.7±10.38. After the training however these values have been found respectively as 89.9±5.55 in Group-I and as 85.0±6.48 in the Group-II. It has been observed that post-training total nourishment knowledge scores of the students have been increased in reference to the scores found before the training.   For the purpose of providing to children the habit of having breakfast, preventing them to skip meals and conversion of their nutrition knowledge to behavior, “Feeding Times” within certain period of times should be arranged at all schools and dietetics (nourishment training) should be provided to students and parents within these period of times by means of various entertaining and amusing activities.     

___

  • Avan, M. (2006). Mardin İli Kızıltepe İlçesindeki Merkez İlköğretim Okullarında Okuyan 6. 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Avcı, K. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Besin Tamamlayıcılarını Kullanma Durumlarının Besin Tüketimlerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Aymankuy, Y., ve Sarıoğlan, M. (2007). Yiyecek-İçecek Felsefesi ve Beslenme Alışkanlığının Geliştirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi. I. Ulusal Gastronomi Sempozyumu. Antalya.
  • Dikmen, D. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Beslenme Davranışları ve Televizyon Reklamları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Filiz, S. (1998). Okulöncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden 4-6 Yaş Çocuklarının Beslenme Kavramlarının Geliştirilmesinde Öğrenme Evresi Yönteminin Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Finch, M., Sutherland R., Harrison, M., and Collins, C. (2006). Canteen Purchasing Practices of Year 1-6 Primary School Children and Association with SES and Weight Status. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 30 (3), 247-251.
  • Khan, M.A.(2006). Food Service Manager's Role in Providing Healthy Menus in Institutional Setting. V.Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara.
  • Küçükkömürler, S. (2002). Okul Çağı Döneminde Beslenme (7-12 yaş). M. Arlı, N. Şanlıer, M. Yaman, & S. Küçükkömürler içinde, Anne ve Çocuk Beslenmesi (s.181-188). Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Küzdere, Y. (2008). Çubuk İlçesi'nde İki İlköğretim Okulunda Okuyan Üçüncü Sınıf Öğrencileri Arasında Yeterli ve Dengeli Beslenme Konusunda Bir Müdahale Araştırması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Oktar, İ., ve Şanlıer, N.(1999). İlköğretim Okullarında Uygulanan Beslenme Programları ve Öğrencilerin Beslenme Davranışları İle İlgili Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Mesleki Eğitim Dergisi, 1(2), 55-66.
  • Önay, D. (2002). Ankara’da Farklı Sosyoekonomik Düzeylerdeki 14-15 Yaş Grubu Öğrencilerin Beslenme Durumu Ve Bunu Etkileyen Bazı Faktörler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Örmeci, A. Ö. (1987). Isparta İline Bağlı Senirkent İlçesi ve Köylerinde İlkokul Çocuklarının Beslenme Durumları Üzerinde Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Özdemir, Ö. (2006). Diyarbakır Merkez İlköğretim Okulları Öğrencilerinin Beslenme Davranışlarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Diyarbakır.
  • Turconi, G., Guarcello, M., Maccarini, L., Cignoli, F., Setti, S., Bazzano, R., et al. (2008). Eating Habits and Behaviors, Physical Activity, Nutritional and Food Safety Knowledge and Beliefs in an Adolescent Italian Population. Journal of the American College of Nutrition, 27 (1), 31-43.
  • Türkmenoğlu, G. (2007). 9-12 Yaş Grubu Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Uyar, M. F. (2006). Ankara’nın Çankaya İlçesindeki İlköğretim Okullarındaki Kantinlerin Hizmet Kalitesi Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ünsal, B. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yeme Davranışlarını Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Yiğit, Y. (2006). Düzce İli İsmet Paşa İlköğretim Okulu 6, 7, 8. Sınıflara Devam Eden Öğrencilerin Beslenme Bilgi Düzeyleri, Alışkanlıkları Ve Obezite Durumları Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.