BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ VE SAVAŞ DÖNEMİNDE AŞILAMA UYGULAMALARI VE HEMŞİRELİK

Savaşlar insanların ve toplumların çok fazla kayıplar vermesine neden olan olaylardandır. Geçmiş dönemlerde askerler, askeri mücadelenin yanı sıra bulaşıcı hastalıklarla da savaşmak zorunda kalmışlardır. Özellikle Birinci Dünya Savaşı döneminde askerler çiçek, tifo, tifüs, kolera, dizanteri gibi bulaşıcı hastalıklarla da savaşmışlardır. Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için hijyen ve sanitasyon önlemlerinin yanında, o dönemin şartları doğrultusunda üretilmiş aşılama uygulamalarında da yararlanılmıştır. Aşılama uygulamaları ve askerlerin ön eğitimleri için tahaffuzhane kurulmuştur. Askerlerin yanı sıra aşılama uygulamaları o dönemlerde yaralı askerlere primer bakım verici hekim, hemşire ve hasta bakıcılara da uygulanmıştır. Halk da bulaşıcı hastalıklardan korumak için aşılama uygulamaları yapılmaya çalışılmıştır.  O dönemler aşı uygulamasına karşı ön yargılar oluşmuştur. Aşı üretiminde de çok fazla aşı üretimi yapılamamıştır ve aşılama uygulamaları istenilen oranlara ulaşamamıştır.
Anahtar Kelimeler:

Savaş, aşı

Vaccination Applications and Nursing Before and During The First World War

Wars are events that cause people and societies to lose too much. In the past, soldiers had to fight against infectious diseases as well as militants. Especially during the First World War, soldiers also fought against infectious diseases such as flowers, typhoid, typhus, cholera, dysentery. In addition to hygiene and sanitation measures to protect against infectious diseases, it was also used in vaccination applications produced in accordance with the conditions of that period. The vaccination station was established for vaccination and military training. In addition to the soldiers, vaccination applications were also applied to wounded soldiers at primary care physicians, nurses and carers at that time. In order to protect the public from infectious diseases, vaccination applications were tried to be done. That time prejudices against vaccination were formed and in vaccine production too much vaccine production was not achieved and vaccination applications did not reach the intended rates.

___

  • Akın L., Bağışıklanma, Güler Ç., Akın L., Editör. 2006, Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara. Haccettepe Yayınları. p. 978-991.
  • Kuşçu, F. and Tütüncü, E. E., Kitle Bağışıklığı ve Kızamık. Mediterr J Infect Microb Antimicrob 2015. 4(1): p.1-5.
  • Türk Z., Ö. Türk. Ö., Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çocukluk Çağı Bağışıklama Hizmetleri Maliyetleri, Uygulamaları. Journal of Clinical and Analytical Medicine 2014. p. 1-5.DOI:10.4328/JCAM.2394.
  • Akşit S. Aşılarla İlgili Genel Kurallar. Klinik Gelişim 2012 (25): p. 4-11.
  • Sönmez C., 2006 – 2015 Global İmmünizasyon Vizyon Ve Stratejisi. Epidemiyoloji Raporu 2006 5 (1,2,3).
  • Erdemir A. D., Tıp Tarihi. İstanbul, Nobel Kitapevleri 2014. p.123.
  • Özer S., I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nde Tifüs (Lekeli Humma) Salgını. Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu 2016. LXXX: p.219-260.
  • URL: Ankara Halk Sağlığı Müdürlüğü Halk Sağlığı Laboratuvarı Erişim 26. 01. 2017 http://www.ahsl.gov.tr/index.php/hakkimizda.html
  • Eskiocak M., Türkiyede Bağışıklama Hizmetleri. Toplum Ve Hekim 2012. 27(2): p.83-103.
  • URL: 2013 Sağlık Bakanlığının Bağışıklama Takvimi Erişim 26.01.2017 https://www.thsk.gov.tr/
  • Öztürk R., Türkiye Enfeksiyon Kontrolü İle İlgili Son Gelişmeler ANKEM Dergisi 2011.25(Ek 2): p. 9-16.
  • Temel M., Birinci Dünya Savaşı ve Mütareke Yıllarında Türkiye’deki Bulaşıcı ve Zührevi Hastalıklara Karşı Alınan Önlemler. İlmi Araştırmalar 6 1998 p. 227-245.
  • Çoşkun H., Çanakkale Savaşlarında Sağlık Hizmetleri. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2014.13(2): p. 93-98.
  • Koylu Z., Doğan N., Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Devletinde Sıtma Mücadelesi Ve Bu Amaçla Yapılan Yasal Düzenlemeler. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2010. 34(3): p.209-215.
  • Tantay A., Milli Mücadele Yıllarında İzmir’de Etkili Olan Başlıca Bulaşıcı Hastalıklar. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 2007(15): p. 39-54.
  • Torun S., Kırım Savaşında Hasta Bakım Ve Hemşirelik. Ankara, Akademisyen Kitapevi. 2014 p.65.
  • Eroğlu H., Dinç G., and Şimşek F., Osmanlı İmparatorluğunda Telkîh-İ Cüderî (Çiçek Aşısı). Millî Folklor 2014 26 (101): p.193-208.
  • Keskin A., and İlhan F., Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi’nde Salgın Hastalıklar Ve Salgın Hastalıklara Karşı Alınan Tedbirler. Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi 2013(21): p. 183-231.
  • Sönmez C. S., Çanakkale Cephesi’nde Sağlık Kuruluşları Ve Kızılay Arşiv Belgelerine Göre Hilâl-İ Ahmer Cemiyeti’nin Faaliyetleri. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı 2016(20): p. 173-192.
  • Esenkaya A., Marrtin V., Çanakkale Savaşları’nda Temizlik. turkiyetipakademisi.org/docs/.../canakkale_savaslarinda_temizlik.pdf. p.1-12. Erişim 26.01.2017.
  • Bebiş H., Özdemir S., Savaş, Terör ve Hemşirelik. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2013. 21(1): p.57-68.
  • Aydın N., Çanakkale Savaşları’nda Sıhhiye ve Tahliye Hizmetleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 2010 77 (26).
  • Bozkurt G, and Erdim L., Güvenli Bağışıklamada Ebe ve Hemşirelerin Sorumlulukları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004 8(3): p.119-126.