Türkçe Öğretmenlerinin Yazınsal Metinleri Anlamaya Yönelik Etkinlikler ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi

Bu çalışmanın konusu, Türkçe öğretmenlerinin Türkçe ders kitaplarında yer alan yazınsal metinleri anlamaya yönelik etkinlikler ile ilgili görüşlerini incelemektir. Çalışmanın konusu bağlamında, Türkçe öğretmenlerinin metni anlamaya yönelik etkinliklere ilişkin görüşlerini, hâlihazırda uygulanan metni anlama çalışmalarına alternatif yaklaşım önerilerini belirlemek ve bu görüşler doğrultusunda bir değerlendirme yapmak amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışmanın araştırma grubu, Erzurum il merkezinde bulunan ortaokullarda görev yapan Türkçe öğretmenleri arasından uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışmanın verileri ise beş açık uçlu soru ile oluşturulan “Yarı Yapılandırılmış Öğretmen Görüşme Formu” ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda Türkçe öğretmenlerinin, yazınsal metinleri çözümlemeye yönelik etkinliklerin önemli olduğunu düşündükleri ancak hâlihazırda uygulanan metin çözümleme çalışmalarını yetersiz ve eksik buldukları görülmüştür. Öğretmenlerin bu çalışmalara alternatif olarak öğrencilerin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirecek, gerçek hayatla bağlantılı çalışmalara yöneldikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe eğitimi, yazınsal metin, öğretmen görüşleri

Investigation of Turkish Teachers' Views on the Activities Related to Understanding of Literary Texts

The aim of this study is to determine the Turkish teachers’ opinions related to the activities to comprehend the text, to suggest alternative approaches to the comprehension studies and to make an evaluation in line with these opinions. Qualitative research design has been used in the study. The research group of the study has been adjusted by the convenience sampling method among Turkish teachers working in secondary schools in Erzurum city center. The data of the study have been collected by “Semi-Structured Teacher Interview Form” formed by five open-ended questions. As a result of the study, it has been understood that Turkish teachers thought that activities aimed at analyzing literary texts were important but they found the text analysis studies inadequate and incomplete. As an alternative to these studies, it has been concluded that the students are oriented towards real life related studies which will develop their critical and creative thinking skills.

Keywords:

Turkish language education, literary texts, Turkish teachers’ opinions,

PDF

___

Arıcı, A. F. (2005). İlköğretim okullarında dilbilgisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (12), 52-60. Aydın, Ö. (1999). Orta okullarda dilbilgisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Dil Dergisi, 81, 23-29. Aykaç, N. (2007). İlköğretim programında yer alan etkinliklerin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 19-35. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. (19. Basım). Ankara: Pegem Akademi. Chen, Y. (2006). Using children’s literature for reading and writing stories. Asian EFL Journal, 8(4), 210-232. https://www.asian-efl-journal.com/December_2006_EBook.pdf#page=210 adresinden edinilmiştir. Dilidüzgün, Ş. (2008). Türkçe öğretiminde metindilbilimsel bağlamda uygulamalı bir yaklaşım. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Dilidüzgün, Ş. (2010). Türkçe derslerinde metin etkinliklerinin okuma-anlama kazanımlarını gerçekleştirme yeterliği- bir öykü örneği. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-30. http://dergipark.gov.tr/iuhayefd/issue/8794/109901 adresinden edinilmiştir. Epçaçan, C. & Okçu, V. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 40(187), 39-51. Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde çok uyaranlı bir öğrenme ortamı oluşturmak için seçkin edebî ürünlerden yararlanma. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, (27), 341-369. http://dergipark.gov.tr/tubar/issue/16968/177238 adresinden edinilmiştir. Göçer, A. & Tabak, G. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe öğrenci çalışma kitaplarının görsel okuma etkinlikleri bağlamında incelenmesi. İlköğretim Online, 11 (3), 790-799. Günay, D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları. Güneş, F. (2013). Türkçede metin öğretimi yerine metinle öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 603-637. Güven, A. Z. (2011). İlköğretim II. kademe Türkçe dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 121-133. İpşiroğlu, Z. (2002). Türkçe yazın öğretimi nasıl çağdaşlaşacak?. Nasıl Bir Edebiyat Eğitimi içinde (ss. 79-88). İstanbul: Özgür Matbaacılık. Karasakaloğlu, N. & Bulut, B. (2012). Kurmaca metinlerin eleştirel okuma becerisini geliştirme aracı olarak kullanılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 95-109. http://dergipark.gov.tr/deubefd/issue/25117/265208 adresinden edinilmiştir. Kılıç, M. & Akçay, A. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının görüşleri çerçevesinde dilbilgisi eğitimi. Sakarya University Journal of Education, 1 (1), 1-7. Kolaç, E., Demir, T. & Karadağ, R. (2012). Öğretmen adaylarının dil eğitiminde çocuk edebiyatı metinlerinin kullanımına yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 161 (161), 195-213. Öztokat. T. N. (2005). Yazınsal metin çözümlemesinde kuramsal yaklaşımlar. İstanbul: Multilingual Yayınları. Palamut, İ. (2008). Hikâye okumanın ilköğretim öğrencilerinin yaratıcılık düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Ramani, V. (2014). Short stories: an effective medium to improve language skills. International Journal of English: Literature, Language & Skills, 3(1), 214-220. http://www.ijells.com/volume-3-special-issue-1/ adresinden edinilmiştir. Rifat, M. (1978). Dilbilim ve göstergebilim açısından yazınsal söylem. Dilbilim, (III), 101-104. Sever, S. (2007). Çocuk ve edebiyat. (3. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık. Shazu, R. I. (2014). Use of literatüre in language teaching and learning: a critical assessment. Journal of Education and Practice, 5(7), 39-35. http://iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/view/11592 adresinden edinilmiştir. Susar Kırmızı, F. & Akkaya, N. (2009). Türkçe öğretimi programında yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (25), 42-54. Şahin, A. (2008). İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (3), 133-146. Şahinli, A. (2008). Hikâye okumanın okuduğunu anlamaya ve Türkçe dersine yönelik tutuma etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Yaylı, D. & Solak M. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında ve öğretmen kılavuz kitaplarında yer alan yazma etkinliklerine dair öğretmen görüşleri. Turkish Studies, 9 (6), 1139-1151. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.