Oğuzhan UZUN, Talat AYTAN, Yusuf GÜNAYDIN

Hayat Boyu Öğrenme Yabancılara Türkçe Öğretim Kurs Programlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi

Yabancılara Türkçe öğretimi, dil becerilerinin öğretiminin yanında hedef dilin kültürüne ait ögelerin aktarımı açısından oldukça önemli bir alandır. Bu alanda planlı ve programlı hareket edilerek öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde hizmet veren Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından bu anlayışla Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve Metni temel alınarak Yabancılara Türkçe Öğretimi Kurs Programları hazırlanmıştır. İlgili programda dört temel dil becerisinin yanında dil bilgisi ile birlikte Türk kültür ögelerini çeşitli etkinliklerle yabancı dil öğrenicilerine öğretmek amacı güdülmektedir. Bu nedenle çalışmada ilgili programların dil becerileri ve kültür aktarımının ele alınış biçimleri incelenerek elde edilen verilerin sunulması amaçlanmıştır. Çalışmada doküman analizi kullanılmıştır. Doküman analizi sonucunda ortaya çıkan veriler, çalışmanın bulgular kısmında sunulmuştur. Araştırma problemleri doğrultusunda ortaya çıkan bulgulara göre 1, 2 ve 3. seviyeye ait kurs programlarında yer alan konu başlıkları ve kazanımlar içerisinde konuşma ve dil bilgisi becerilerine ağırlık verildiği görülmektedir. Bununla birlikte dinleme becerisine daha az yer verilmiştir. Kültür aktarımı açısından incelendiğinde ise Türk kültürünü yansıtma gücü bulunan kazanımlar tespit edilmiş ve çalışmanın bulgular kısmında sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Yabancılara Türkçe öğretimi, dil becerileri, kültür aktarımı

Evaluation of Turkish Language Teaching for Foreigners Course Programs of General Directorate of Lifelong Learning in terms of various variables

Teaching Turkish to foreigners is a very important field in terms of transferring the elements of the culture of the target language as well as teaching language skills. It is necessary to carry out educational activities in this field by acting in a planned and programmed manner. With this understanding, the General Directorate of Lifelong Learning, serving under the Ministry of National Education, prepared Turkish Teaching for Foreigners Course Programs based on the Common European Framework of Reference for Languages in teaching Turkish as a foreign language. In the related program, it is aimed to teach Turkish cultural elements to foreign language learners with various activities along with four basic language skills. For this reason, it is aimed to present the data obtained by examining the language skills and the handling of cultural transfer elements of the related programs. Document analysis was used in the study. The data resulting from the document analysis are presented in the findings section of the study. According to the findings of the research problems, it is seen that speaking and grammar skills are emphasized among the topics and acquisitions in the course programs of the 1st, 2nd and 3rd levels. However, less attention has been paid to listening skill. When analyzed in terms of the transfer of cultural elements, gains that reflect Turkish culture were determined and presented in the findings section of the study.

Keywords:

Teaching Turkish to foreigners, language skills, cultural transfer,

PDF

___

Akcaoğlu, C. (2019). Kültürel aktarım aracı olarak somut olmayan kültürel miras. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Doktora Programı 1. Öğrenci Sempozyumu.
Arslan, M., Gürdal, A. (2012). Yabancılara Görsel Ve İşitsel Araçlarla Türkçe Kelime Öğretim Yöntemi, Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt: 20, No: 1, s.255-270.
Banguoglu, T. (1986). Türkçenin grameri. Türk tarih kurumu basımevi.
Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (1), 19-30.
Bayraktar, N. (2003). Yabancılara Türkçe Öğretiminin Tarihsel Gelişimi. Dil Dergisi, (119), 58-71.
Benhür M H (2002) Türkçenin yabancılara öğretiminde tartışılmayan ana kavramlar. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Caner, M., Direkçi, B., Kurt, B.(2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımına İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi 5(2), 76-92.
Common European Framework of Reference for Languages learning, teaching, assessment. (2001). Cambridge: Cambridge University Press.
Çelik, H. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültürel İhtiyaç Analizi. Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Anabilim Dalı Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Doktora Programı, Doktora Tezi.
Çiftçi, E. (2019). Türkçenin İkinci Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan “Yabancı Uyruklu Öğrenciler için Türkçe” Kitabında Kültür Aktarımı. XI. Uluslararası Dünya Dili Sempozyumu, 16-18 Ekim 2019, Samsun.
Demirel Ö (1999) İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi (MEB Yayınları)
Demirel, Ö. (2011). Öğretim İlke Ve Yöntemleri: Öğretme Sanatı. Pegem Akademi.
Demirkan, M., Başkan, N. S. (2016). Türkçenin Entegrasyon Dili Olarak Öğretilmesine Dair Bulgular. Yabancılara Türkçe Öğretimi Üzerine Araştırmalar Sempozyumu, 20-21.
Dilaçar, A. (1968). Dil, diller ve dilcilik. Türk Tarih Kurumu Basımevı.
Dursun, B.(2017). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Film Kullanımının Öğrencilerin Anlama Becerisine Etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.
Elbir, B., Aka, N., F. (2015). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımına Yönelik Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(12), 371-386.
Ergin, M. (2000). Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak.
Gökalp, Z. (1975). Türkçülüğün Esasları, İstanbul: Sebil Matbaacılık.
Güvenç, B. (1974). İnsan ve Kültür. Ankara: Elips Kitap......................
Hasırcı, S. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretimine Yönelik Ders Kitaplarındaki Konuşma Etkinliklerinin Dil Öğrenme Stratejileri Açısından İncelenmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 314-333.
Hengirmen, M. (1993). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi. Dil Dergisi, 10, 5-9.
Türkiye`ye Giriş Yapan Yabancı ve Vatandaşlar http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=320 (01.09.2020 tarihinde erişildi.)
İşçi, C. (2012). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan “Yeni Hitit” Ders Kitabının Dört Temel Dil Becerisi ve Kültür Açısından İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Kafesoğlu, İ. (2019). Türk Millî Kültürü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Kalenderoğlu, İ. (2015). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Temel Düzey (A1, A2)Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 4(12).
Kaplan, M. (2010). Kültür ve dil (26. baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kramsch, C. (1993). Context And Culture İn Language Teaching. Oxford University Press.
Kutlu, A. (2014). Yabancıla Türkçe Öğretiminde Kültürün Araç Olarak Kullanımı: Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Seviyesi). K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 697-710.
Ladousse G. P. (2002). Speaking Personally: quizzes and questionnaries for fluency practice (Klett Ernsth/Schullbuch).
Mattiussi, G., R. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dinleme Becerisinin Geliştirilmesine Yönelik Görsel-İşitsel Materyal Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı Türkçe Eğitimi Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
MEB (2006). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6-8. Sınıflar).
MEB (2019). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
Meriç, C.(1986). Kültürden İrfana, İstanbul, İnsan Yayınları...............................
Mesut, G. Ü. N., Yalçın, Ç., Pişkin, B. S. (2019). Temel Seviye Yabancılara Türkçe Öğretimi Kitaplarında Yer Alan Dil Bilgisi Konularının ve Etkinliklerinin Karşılaştırılması ve Analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(4), 2089-2101.
Ökten, E., C., Kavanoz, S.(2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimini Hedefleyen Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı. Turkish Studies, 9 (3), 845-862.
Özdemir, C. (2013). Dil-Kültür İlişkisi: Folklor Ürünlerinin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yeri ve İşlevi. Millî Folklor, 25 (97).
Saat, H., Er, M., Üstten, U., A. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Karikatürün A2 Seviyesinde Dil Bilgisi Öğrenme Becerilerine Katkısı Üzerine Bir Uygulama: Hȃl Ekleri Örneği. ZfWT, 10 (3), 200-217
Sever, S. (2007). “Türkçe Öğretiminde Karikatürün Kullanılması-I”. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 11, 18–23.
Seymen, H., Tok, M. (2015). İleri Düzey Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Zorlandıkları Kültürel Dil Unsurlarının Tespiti ve Sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(3), 1188-1212.
Syria Regional Refugee Response: Inter-agency Information Sharing Portal. The United Nations Refugee Agency. Erişim Adresi: http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=224. (13.09.2018)
Şimşek, R., & Aktaş, T. (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Temel Dil Becerileri Bağlamında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi).
Topkaya, R. (2016). Dilin Aynasında Kültür: Humboldt Felsefesinde Dil–Kültür İlişkisi. Viraverita E-Dergi, (4), 59-71.
Türkiye Maarif Vakfı (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Dersi Öğretim Programı.
Vargelen, H. (2013). Kültürlerarası iletişimsel yeterlilik bağlamında yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yabancılara Türkçe Öğretimi 1, 2 ve 3. Seviye Kur Programı (2016). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Millî Eğitim Bakanlığı.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.