Hannah Arendt’te düşünme etkinliği ve düşünsel yaşam eleştirisi

Bu çalışma Hannah Arendt’in yaşadığı trajedilerden hareketle ortak yaşam ideali peşinde koşmasının sonucu olarak düşünme etkinliğinin özerkleştirilmesine odaklanmıştır. Hannah Arendt, tüm felsefe tarihinin düşüncenin nesneleri hakkında pek çok şey söylediğini, ama düşünme süreci hakkında pek az şey söylediğini iddia eder. Bu bağlamda Sokrates’ten Heidegger’e kadar ortaya atılan düşünme etkinliklerini detaylı bir şekilde inceleyerek siyaset için düşünme çözümlemesi yapar. Bu doğrultuda makalede öncelikle Arendt açısından düşünmenin ne olduğu üzerinde durulacak, Kant’ın anlama yetisi ve akıl ayrımı ile Heidegger’in düşünmeye yüklediği anlamdan hareketle Arendt’te düşünme etkinliğinin izleri ortaya konacaktır. Makale hem Sokratesçi düşünme etkinliğinin hem de onun karşısında yer alan vita contemplativa kavramının anlamının belirginleştirilmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda çeşitli filozoflardan örnekler sunulacaktır. Arendt her ne kadar tek bir contemplativa’dan bahsetmiş olsa da biz bu makalede onun eserlerine bağlı kalarak onun aslında iki contemplativa biçiminden bahsettiğini ortaya koymaya çalışacağız. Arendt, düşünmeyi bir eylem olarak görmez, onu bir anlama etkinliği olarak tanımlar. Dolayısıyla o, düşünmeyi mantıksal ve matematiksel bir etkinlik olarak kabul etmez. Arendt, düşünmenin görünmez niteliğinin metafiziksel yanılgılara neden olacağından dolayı contemplativa’nın da kaçınılmaz olacağını belirtir. Bu çalışma, Sokratik düşünme biçiminin Arendt’e kadar geçen sürede unutulduğu ve Platon’un düşünme biçiminin hâkim olduğunu serimlemeye çalışmaktadır. Bu gayeye binaen çalışma, düşünme etkinliğinin metafiziksel unsurlardan arındırılarak özerk hale getirilmesine odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hannah Arendt, Heidegger, Sokrates, vita activa, vita contemplativa, sensus communis, yargı

Thinking activity and criticism of contemplativa way of life in Hannah Arendt

This study focuses on the autonomy of thinking activity as a result of Hannah Arendt's pursuit of the ideal of common life based on the tragedies she has experienced. Hannah Arendt claims that the entire history of philosophy says a lot about the objects of thought, but little about the thinking process. In this context, he analyzes thinking activities for politics by examining in detail the thinking activities from Socrates to Heidegger. In this direction, the article will first focus on what thinking is for Arendt, and the traces of thinking activity in Arendt will be revealed based on Kant's distinction between understanding and reason and Heidegger's meaning to thinking. The article aims to clarify the meaning of both the Socratic thinking activity and the concept of vita contemplativa, which is opposite to it. In this context, examples from various philosophers will be presented in our study. Although Arendt talked about a single contemplativa, in this article we will try to show that she actually talks about two forms of contemplativa by sticking to her works. Arendt does not see thinking as an action, but defines it as an activity of understanding. Therefore, she does not accept thinking as a logical and mathematical activity. Arendt states that contemplativa will also be inevitable because the invisible quality of thinking will cause metaphysical errors. This study tries to reveal that the Socratic way of thinking was forgotten until Arendt and that Plato's way of thinking was dominant. For this purpose, the study focuses on making the thinking activity autonomous by purifying it from metaphysical elements.

Keywords:

sensus communis, vita activa vita contemplativa, judgment, Hannah Arendt, Heidegger, Sokrates,

PDF

___

Arendt, H. (1971). Thinking and Moral Considerations: A Lecture. Social Research, 38(3), 417-446.
Arendt, H. (1978). The Life of the Mind. San Diego: A Harvest Book, Harcourt, Inc.
Arendt, H. (2019). Kant’ın Siyaset Felsefesi Üzerine Dersler. (D. Sezer ve İ. Ilgar, Çev.). İstanbul: İletişim Yay.
Arendt, H. (1998). The Human Condition (2nd ed.). Chicago: University of Chicago Press.
Arendt, H. (2016). İnsanlık Durumu. (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yay.
Arendt, H. (2020). Martin Heidegger Seksen Yaşında. (Y. Örnek, Çev.)Mektuptaki Felsefe. İstanbul: Ayrıntı Yay.
Arendt, H. (2022). Karanlık Zamanlarda İnsanlar. (I. İsmail, Çev.). İstanbul: İletişim Yay.
Arendt, H. (2018a). Zihnin Yaşamı. (İ. Ilgar, Çev.). İstanbul: İletişim Yay.
Arendt, H. (2018b). Sorumluluk ve Yargı. (M. Serin, Çev.). İstanbul: Sel Yay.
Arendt, H. (2014). Formasyon, Sürgün, Totalitarizm: Anlama Denemeleri. (İ. Yıldız, Çev.). Ankara: Dipnot Yay.
Barash, J. A. (2002). Heidegger, Arendt ve Anımsamanın Politikası. Ö. Sözer ve S. Yazıcıoğlu (Ed.), Metafizik ve Politika: Martin Heidegger ve Hannah Arendt içinde (ss. 49-78). Boğaziçi Ün. Yay.
Benhabib, S. (2000). The Reluctant Modernism of Hannah Arendt. Rowman & Littlefield Publishers.
Bernstein, R. J. (2006). Arendt on Thinking. D. Villa (Ed.), Cambridge Companions Online, Hannah Arendt içinde (s. 277-292). Cambridge University Press.
Borren, M. (2013). ‘A Sense of the World’: Hannah Arendt’s Hermeneutic Phenomenology of Common Sense. International Journal of Philosophical Studies, 21(2), 225-255. doi:10.1080/09672559.2012.743156
Canovan, M. (1992). Hannah Arendt: A Reinterpretation of Her Political Thought. Cambridge University Press.
Heidegger, M. (2019). Düşünmek Ne Demektir? (İ. Turan, Çev.). İstanbul: Dergâh Yay.
Heidegger, M. (2020). Varlık ve Zaman. (K. Ökten, Çev.). Alfa Yay.
Jaspers, K. (1997). Felsefe Nedir? çev. İ.Z. Eyuboğlu, İstanbul, Say. Yay.
Jonas, H. (1977). Acting, Knowing, Thinking: Gleanings from Hannah Arendt’s Philosophical Work. Social Research, 44(1), 25-43.
Kohn, J. (1990). Thinking/Acting. Social Research, 57(1), 105-134.
Marcuse, H. (2010). “Heidegger ve Siyaset”, Söyleşi, Heidegger: Varlığın Çobanı içinde, Cogito, Ed. Şeyda Öztürk. (B. Çoban, Çev.) (C. 1-64). YKY.
Minnich, E. K. (2002). Thinking with Hannah Arendt: An Introduction. International Journal of Philosophical Studies, 10(2), 123-130. doi:10.1080/09672550210121423
Örnek, Y. (2020). Mektuptaki Felsefe. İstanbul: Ayrıntı Yay.
Steinberger, P. J. (1990). Hannah Arendt on Judgment. American Journal of Political Science, 34(3), 803-821. doi:10.2307/2111399
Taminiaux, J. (2009). “Arendt’in Heidegger’in Politik Görüşüne Yönelik Yapısökümü” Doğumunun 100.Yılında Hannah Arendt. YKY.
Villa, D. (1999). Politics, philosophy, terror: Essays on the thought of Hannah Arendt (Princeton University Press.). Princeton, New Jersey.
Young Bruehl, Elizabeth. (1982). Reflections on Hannah Arendt’s the Life of the Mind. Political Theory, 10(2), 277-305. doi:10.1177/0090591782010002008