Franz Kafka’nın “Vazgeç“ adlı parabolündeki adların biçimbilimsel açıdan çözümlenmesi

Bu çalışmada Franz Kafka‘nın "Vazgeç" adlı parabolündeki adlar biçimbilim açısından incelenmiştir. Biçimbilim, dili her yönüyle ele alan dilbilimin bir alt alanıdır. Biçimbilimde sözcükler anlamlı en küçük parçalarına kadar ayrılır ve sınıflandırılır. Söz konusu anlamlı en küçük parça, biçimbilimde biçimbirim olarak adlandırılır ve biçimbilimin önemli temel kavramlarından biridir. Bu bakımdan biçimbirim, bir dilin anlam ayırıcı en küçük parçası olan sesbirimden ayrılır. Sözcüklerin yapısını, sözcük yapım süreçlerini araştıran sözcük yapımı da biçimbilimin bir alanıdır. Sözcük yapımı, yeni sözcüklerin oluşumları ile ilgilenir ve onları betimler. Bu noktada sözcük yapımı, sözcüklerin çekimleri ve biçimleri ile ilgilenen çekimsel biçimbilimden ayrılır. Çekimsel biçimbilim sözcük üretimini ele almaz, sadece bir dildeki çekimlerle uğraşır. Ancak çekimsel biçimbilimin aksine sözcük yapımı ise, sözcük üretimi ile ilgilenir ve böylelikle de yeni sözcükler oluşur. Bu çalışmada öncelikle biçimbilim ile sözcük yapımı hakkında ve konu alanı ile ilgili kuramsal bilgiler detaylı olarak verilmiştir. Ayrıca biçimbilimde çok sık kullanılan terimler açıklanmıştır. Kuramsal bilgilerden sonra özellikle paraboldeki adlar seçilmiştir. Bu adlar anlam taşıyan en küçük parçalarına kadar ayrılmış ve sınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonucu olarak paraboldeki adların hangi biçimbilimsel özellikleri taşıdıkları, adlarda hangi biçimbilimsel araçların kullanıldığı tespit edilmiştir. Ek olarak parabolde bulunan sözcük yapım türleri de çözümlemeye göre açıklanmıştır. Bu çalışmada biçimbilimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Yapılan incelemeye göre de veriler değerlendirilmiştir.

A morphological analysis of the nouns in Franz Kafka’s parable titled "Give it up!"

This study morphologically examines the nouns in Franz Kafka’s parable entitled “Give It Up!”. Morphology is a subfield of linguistics, which deals with every aspect of language. Words in morphology are separated and classified to the smallest meaningful pieces. These smallest meaningful pieces are named morphemes in morphology and are one of the important, fundamental concepts of morphology. Morphemes in this regard are distinct from phonemes, which are a language’s smallest pieces that separate meaning. Word formation researches the structure of words and the processes of word formation and is a field of morphology. Word formation relates to the formation of new words and defines them. Word formation at this point is separated from inflectional morphology, which relates to the declensions and forms of words. However, contrary to inflectional morphology, word formation relates to word production, thus new words form. This study provides detailed, theoretical information about word formation and the subject area, primarily with morphology. The terms most frequently used in morphology are also explained. The nouns in the parable were chosen after the theoretical information. These nouns were separated into the smallest pieces that carry meaning and were classified. As a result of the study, it was determined which morphological characteristics the nouns in the parable carry and which morphological tools were used in the nouns. Additionally, the types of word formation found in the parable were explained based on the analysis. This study used the morphological analysis method. The data were evaluated based on the conducted research.

___

  • Eisenberg, P. (2013). Grundriss der Deutschen Grammatik Band 1: Das Wort. Stuttgart/Weimar: J.B.Metzler Verlag. Elsen, H. (2011). Grundzüge der Morphologie des Deutschen. Berlin/Boston: Walter de Gruyter Verlag. Fleischer, W., & Barz, I. (2012). Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache (4. Auflage). Berlin/Boston: Walter de Gruyter. Kafka, F. (2008). Sämtliche Werke (Erste Auflage). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. Lühr, R. (2000). Neuhochdeutsch, Eine Einführung in die Sprachwissenschaft (6. durchgesehene Auflage). München: Wilhelm Fink Verlag. Pelz, H. (1990). Linguistik für Anfänger (9. Auflage). Hamburg: Hoffman und Campe Verlag. Römer, C., & Matzke, B. (2003). Lexikologie des Deutschen- Eine Einführung. Tübingen: Gunter Narr Verlag. Selen, N. (1983). Phonologie Morphologie Syntax der Deutschen Sprache. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, No:329. Uzun, N. E. (2006). Biçimbilim, Temel Kavramlar. İstanbul: Papatya Yayıncılık.