Franz Kafka’nın “Vazgeç“ adlı parabolündeki adların biçimbilimsel açıdan çözümlenmesi
Bu çalışmada Franz Kafka‘nın "Vazgeç"
adlı parabolündeki adlar biçimbilim açısından incelenmiştir. Biçimbilim, dili her
yönüyle ele alan dilbilimin bir alt alanıdır. Biçimbilimde sözcükler anlamlı en
küçük parçalarına kadar ayrılır ve sınıflandırılır. Söz konusu anlamlı en küçük
parça, biçimbilimde biçimbirim olarak adlandırılır ve
biçimbilimin önemli temel kavramlarından biridir. Bu bakımdan biçimbirim, bir
dilin anlam ayırıcı en küçük parçası olan sesbirimden ayrılır. Sözcüklerin
yapısını, sözcük yapım süreçlerini araştıran sözcük yapımı da biçimbilimin bir
alanıdır. Sözcük yapımı, yeni sözcüklerin oluşumları ile ilgilenir ve onları
betimler. Bu noktada sözcük yapımı, sözcüklerin çekimleri ve biçimleri ile
ilgilenen çekimsel biçimbilimden ayrılır. Çekimsel biçimbilim sözcük üretimini
ele almaz, sadece bir dildeki çekimlerle uğraşır. Ancak çekimsel biçimbilimin
aksine sözcük yapımı ise, sözcük üretimi ile ilgilenir ve böylelikle de yeni
sözcükler oluşur. Bu çalışmada öncelikle biçimbilim ile sözcük yapımı hakkında
ve konu alanı ile ilgili kuramsal bilgiler detaylı olarak verilmiştir. Ayrıca
biçimbilimde çok sık kullanılan terimler açıklanmıştır. Kuramsal bilgilerden
sonra özellikle paraboldeki adlar seçilmiştir. Bu adlar anlam taşıyan en küçük
parçalarına kadar ayrılmış ve sınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonucu olarak
paraboldeki adların hangi biçimbilimsel özellikleri taşıdıkları, adlarda hangi
biçimbilimsel araçların kullanıldığı tespit edilmiştir. Ek olarak parabolde
bulunan sözcük yapım türleri de çözümlemeye göre açıklanmıştır. Bu çalışmada
biçimbilimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Yapılan incelemeye göre de veriler
değerlendirilmiştir.
A morphological analysis of the nouns in Franz Kafka’s parable titled "Give it up!"
This study morphologically examines the nouns in
Franz Kafka’s parable entitled “Give It Up!”. Morphology is a subfield of
linguistics, which deals with every aspect of language. Words in morphology are
separated and classified to the smallest meaningful pieces. These smallest
meaningful pieces are named morphemes in
morphology and are one of the important, fundamental concepts of morphology.
Morphemes in this regard are distinct from phonemes, which are a language’s
smallest pieces that separate meaning. Word formation researches the structure
of words and the processes of word formation and is a field of morphology. Word
formation relates to the formation of new words and defines them. Word
formation at this point is separated from inflectional morphology, which
relates to the declensions and forms of words. However, contrary to
inflectional morphology, word formation relates to word production, thus new
words form. This study provides detailed, theoretical information about word
formation and the subject area, primarily with morphology. The terms most
frequently used in morphology are also explained. The nouns in the parable were
chosen after the theoretical information. These nouns were separated into the
smallest pieces that carry meaning and were classified. As a result of the
study, it was determined which morphological characteristics the nouns in the
parable carry and which morphological tools were used in the nouns.
Additionally, the types of word formation found in the parable were explained
based on the analysis. This study used the morphological analysis method. The
data were evaluated based on the conducted research.
___
- Eisenberg, P. (2013). Grundriss der Deutschen Grammatik Band 1: Das Wort. Stuttgart/Weimar: J.B.Metzler Verlag.
Elsen, H. (2011). Grundzüge der Morphologie des Deutschen. Berlin/Boston: Walter de Gruyter Verlag.
Fleischer, W., & Barz, I. (2012). Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache (4. Auflage). Berlin/Boston: Walter de Gruyter.
Kafka, F. (2008). Sämtliche Werke (Erste Auflage). Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
Lühr, R. (2000). Neuhochdeutsch, Eine Einführung in die Sprachwissenschaft (6. durchgesehene Auflage). München: Wilhelm Fink Verlag.
Pelz, H. (1990). Linguistik für Anfänger (9. Auflage). Hamburg: Hoffman und Campe Verlag.
Römer, C., & Matzke, B. (2003). Lexikologie des Deutschen- Eine Einführung. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
Selen, N. (1983). Phonologie Morphologie Syntax der Deutschen Sprache. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, No:329.
Uzun, N. E. (2006). Biçimbilim, Temel Kavramlar. İstanbul: Papatya Yayıncılık.