THE ADVANCED STAGE OF RUSSIA-ARMENIA MILITARY COOPERATION: THE JOINT MILITARY FORCE

After the collapse of the Soviet Union, the military and political power of Russia in many regions deteriorated significantly. The emergence of newly independent republics induced Russia to redetermine its regional policies. In this context, Russia developed new policies with regards to the Caucasia region. As South Caucasian republics, Azerbaijan, Georgia, and Armenia’s relations with Russia are different from one another. While Georgie exhibited a stern stance against Russia (especially during M. Saakashvili’s term), Azerbaijan was forced to follow a relatively balanced policy. At the same time, both republics paid a heavy price during their independence struggle and lost their territorial integrity. Armenia, however, prepared a safe environment for itself under Russia’s patronage, and furthermore was used as a tool for the establishment of Russia’s hegemony in the Caucasia region. Today, the relations between Russia and Armenia are attempted to be presented as if they are relations between two sovereign states. However, Russia’s coercive policy on Armenia is intensifying day by day. As some Armenian researchers highlight, the Joint Military Force (or Joint Group of Forces) that is being recently formed between the two countries gravely harms Armenia’s status as a sovereign state. The government of Armenia, however, evaluates this development as Russia’s assurance towards Armenia. This article seeks to evaluate the legal status and military potential of the Joint Military Force, as well as the reactions, criticisms, and support expressed in the public opinion of Armenia towards this Force. Since the forming of the Joint Military Force is part of Russia’s military hegemony policy and its support given to Armenia, the article seeks to consider this process from a comprehensive perspective and also looks into the contents of the previously signed agreements.

(RUSYA-ERMENİSTAN ASKERİ İŞBİRLİĞİNDE İLERİ AŞAMA: BİRLEŞİK ORDU GRUBU)

Sovyetler Birliği’nin dağılması ardından Rusya’nın birçok bölgedeki askeri ve siyasi gücü ciddi şekilde gerilemiştir. Yeni bağımsız cumhuriyetlerin meydana çıkması Rusya’nın bölge politikalarını yeniden belirlemesine neden olmuştur. Bu bağlamda Rusya Kafkaslar bölgesine yönelik yeni politikalar gelişmiştir. Güney Kafkasya cumhuriyetleri olarak Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan’ın Rusya ile ilişkileri birbirinden farklıdır. Gürcistan (özellikle M. Saakaşvili döneminde) Rusya’ya karşı sert bir tutum sergilerken, Azerbaycan görece dengeli politika izlemek zorunda kalmıştır. Aynı zamanda her iki cumhuriyet de bağımsızlık mücadelesi sürecinde çok ağır bedel ödemiş ve toprak bütünlüklerini kaybetmişlerdir. Ermenistan ise Rusya’nın himayesi altında kendisine güvenli bir ortam hazırlamış, ayrıca Rusya’nın Kafkas bölgesindeki hegemonya tesisinde bir araç olarak kullanılmıştır. Bugün Rusya ve Ermenistan arasındaki ilişkiler sözde iki egemen devlet arasındaki ilişkiler olarak sunulmaya çalışılmaktadır. Oysa Rusya’nın Ermenistan üzerindeki baskı politikası her geçen gün artmaktadır. Bazı Ermeni araştırmacıların da vurguladıkları gibi, son dönemde iki ülke arasında oluşturulan Birleşik Ordu Grubu (veya Ortak Askeri Birlik) Ermenistan’ın egemen devlet statüsünü ciddi şekilde zedelemektedir. Ermenistan yönetimi ise bu gelişmeyi Rusya’nın Ermenistan’a yönelik bir güvencesi olarak değerlendirmektedir. Bu makalede, Birleşik Ordu Grubunun hukuki statüsü, askeri potansiyeli, ayrıca Ermenistan kamuoyunda dile getirilen tepki, eleştiri ve destek nitelikli açıklamaların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Makale; Birleşik Ordu Grubunun oluşturulması Rusya’nın askeri hegemonya politikası ve Ermenistan’a verdiği desteğin bir parçası olduğu için bu süreci bütüncül bir bakış açısıyla ele almakta, bundan önce imzalanmış sözleşmelerin içeriğini göz atmaktadır.

___

“Ermənistandakı Rusiya bazasında 12 min hərbçi var.” Musavat.com, August 26, 2010, http://musavat.com/news/gundem/ermenistandaki-rusiyabazasinda- 12-min-herbci-var_83610.html

“Russian Military Presence in the Eastern Partnership Countries.” Workshop. Belgium: Policy Department, Directorate-General for External Policies, European Union, June 2016.

“Supply of Russian armaments to Armenia is carried out in accordance with schedule.” Armenpress, May 23, 2017, https://armenpress.am/eng/news/891900/.html

“What Does the Russian-Armenian Joint Military Force Mean for Security in the South Caucasus?” Georgian Institute of Politics (GIP), December 1, 2016, http://gip.ge/what-does-the-russian-armenian-joint-military-forcemean- for-security-in-the-south-caucasus/

“В Армению поставляется огромное количество нового оружия – эксперт.” GeoClub.info, November 16, 2016, http://geoclub.info/varmeniyu- postavlyaetsya-ogromnoe-kolichestvo-novogo-oruzhiya-ekspert/

“В Гюмри пришли за российским солдатом.” Kommersant.ru, January 15, 2015, http://www.kommersant.ru/Doc/2646031

“Валерий Пермяков приговорен к пожизненному заключению.” Sputnik, August 23, 2016, https://ru.armeniasputnik.am/armenia/20160823/4711964.html

“Вашадзе: продление сроков пребывания российской военной базы в Армении опасно для региона.” Aze.az, September 07, 2010, http://www.aze.az/news_vashadze_prodlenie_srokov_41264.html

“Военно-техническое сотрудничество между Россией и Арменией. Досье.” Tass, December 2, 2013, http://tass.ru/info/803760

“Госдума РФ одобрила протокол о продлении срока размещения российской военной базы в Армении.” Yerkramas.org, June 18, 2011, http://www.yerkramas.org/article/17667/gosduma-rf-odobrila-protokol-oprodlenii- sroka-razmeshheniya-rossijskoj-voennoj-bazy-v-armenii

“Грузия заблокировала российскую базу в Гюмри.” Army-News-ru, April 22, 2011, http://army-news.ru/2011/04/gruziya-zablokirovala-rossijskuyu-bazu/

“Декларация о Независимости Армении.” Republic of Armenia, August 23, 1990, http://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=2602&lang=rus (Declaration of Independence of the Republic of Armenia)

“Договор Между Российской Федерацией и Республикой Армения о Российской Военной Базе На Территории Республики Армения.” ФЗ ОТ 26.05.1997 N 85-ФЗ. Russian Federation and Republic of Armenia, November 2007. (Treaty between the Russian Federation and the Republic of Armenia regarding Russia’s military base in territory of the Republic of Armenia)

“Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной безопасности между Российской Федерацией и Республикой Армения. Дипломатический вестник.” 1992. № 2-3. С. 19. Russian Federation and Republic of Armenia. (Treaty of Friendship, Cooperation, and Mutual Security between the Russian Federation and the Republic of Armenia)

“Договоры и Соглашения между РФ и РА.” Rus-Arm.org, August 12, 2010, http://rus-arm.org/dogovory-i-soglasheniia-mezhdu-rf-i-ra/napravleniiarossiisko- armianskogo-sotrudnichestva/dogovory-i-soglasheniia-mezhdu-rf -i-ra

“Какое вооружение продемонстрировали Путину на военной базе в Армении: военные топ-новости недели.” REGNUM, December 8, 2013, https://regnum.ru/news/polit/1742378.html

“Личный состав российской военной базы в Армении готов выполнять задачи по предназначению.” Yerkramas.org, June 22, 2011, http://www.yerkramas.org/article/17787/lichnyj-sostav-rossijskoj-voennojbazy- v-armenii-gotov-vypolnyat-zadachi-po-prednaznacheniyu

“Медведев подписал указ ‘О военно-административном делении РФ’.” Ria.ru, September 21, 2010, http://ria.ru/politics/20100921/277669145.html

“МО РФ: Россия будет передавать ВС Армении вооружение на безвозмездной основе”. Panorama.am, June 22, 2011, http://panorama.am/ru/politics/2011/06/22/andrey-gusev/

“Парламент Армении одобрил создание объединенной системы ПВО с Россией.” Interfax.ru, June 30, 2016, http://www.interfax.ru/world/516175

“Пермякова приговорили к 10 годам тюрьмы.” Sknews.ru, August 13, 2015, http://www.sknews.ru/rubriki/transcaucasus/69293-permakova-prigovorilik- 10-godam-turmy.html

“Поставки российского оружия в Армению начались.” Interfax.ru, June 29, 2016, http://www.interfax.ru/russia/515955

“Протокол N 1. К Договору между Российской Федерацией и Республикой Армения о Российской военной базе на территории Республики Армения.” LawRussia.ru, November 2007, http://www.lawrussia.ru/texts/legal_673/doc673a332x809.htm (1st Protocol added to the Treaty between the Russian Federation and the Republic of Armenia regarding Russia’s military base on the territory of the Republic of Armenia)

“Протокол N 2. К Договору между Российской Федерацией и Республикой Армения о Российской военной базе на территории Республики Армения.” LawRussia.ru, November 2007, http://www.lawrussia.ru/texts/legal_673/doc673a332x809.htm (2nd Protocol added to the Treaty between the Russian Federation and the Republic of Armenia regarding Russia’s military base on the territory of the Republic of Armenia)

“Протокол N 3. К Договору между Российской Федерацией и Республикой Армения о Российской военной базе на территории Республики Армения.” LawRussia.ru, November 2007, http://www.lawrussia.ru/texts/legal_673/doc673a332x809.htm (3rd Protocol added to the Treaty between the Russian Federation and the Republic of Armenia regarding Russia’s military base on the territory of the Republic of Armenia)

“Протокол N 4. К Договору между Российской Федерацией и Республикой Армения о Российской военной базе на территории Республики Армения.” 11 ноября 2003 года. LawRussia.ru, November 11, 2003, http://www.lawrussia.ru/texts/legal_668/doc668a570x571.htm (4th Protocol added to the Treaty between the Russian Federation and the Republic of Armenia regarding Russia’s military base on the territory of the Republic of Armenia)

“Протокол N 5 между Российской Федерацией и Республикой Армения о внесении изменений в Договор между Российской Федерацией и Республикой Армения о Российской военной базе на территории Республики Армения от 16 марта 1995 г.” Zaki.ru, August 20, 2010, http://zaki.ru/pagesnew.php?id=58430 (5th Protocol added to the Treaty between the Russian Federation and the Republic of Armenia regarding Russia’s military base on the territory of the Republic of Armenia)

“Путин одобрил создание объединенной группировки войск России и Армении.” Interfax.ru, November 14, 2016, http://www.interfax.ru/russia/536849

“Распоряжение Президента Российской Федерации От 12.11.2016 № 359- Рп ‘О Подписании Соглашения Между Российской Федерацией и Республикой Армения Об Объединенной Группировке Войск (Сил) Вооруженных Сил Республики Армения и Вооруженных Сил Российской Федерации.’” Russian Federation, November 14, 2016. http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201611140002

“Южный военный округ.” Ministry of Defense of the Russian Federation, accessed: September 20, 2017, http://structure.mil.ru/structure/okruga/south/history.htm

Asker, Ali. “Tehlikeli Anlaşma: Rusya Türkiye’yi Sıvazlıyor, Azerbaycan’a Aba Altından Sopa Gösteriyor.” 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, August 7, 2010, http://www.21yyte.org/arastirma/ermenistan/2010/08/07/5172/tehlikelianlasma- rusya-turkiyeyi-sivazliyor-azerbaycana-aba-altindan-sopa-gosteriyor

Cabbarlı, Hatem. “Güney Kafkas Jeopolitiği ve Güvenlik Sorunları: Dağlık Karabağ Örneğinde.” Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı: 53 (2017): 51-69.

Cabbarlı, Hatem. “Bağımsızlık Sonrası Ermenistan-Rusya İlişkileri.” Ankara Çalışması. Ankara: ASAM, 2004.

Cafersoy, Nazim. “‘4 Gün Savaşı’ ve Bölgesel Dengeler.” Deutsche Welle, April 6, 2016, http://www.dw.com/tr/4-gün-savaşı-ve-bölgesel-dengeler/a- 19168839

Danielyan, Emil. “Why Armenia’s Military Alliance With Russia Is Not At Risk, November 7, 2015.” RFE/RL, November 7, 2015, https://www.rferl.org/a/caucasus-report-armenian-russia-military-alliance /27351046.html

Божьева, Ольга. “Эксперт объяснил создание единой военной группировки России и Армении.” MK.ru, November 14, 2016, http://www.mk.ru/politics/2016/11/14/ekspert-obyasnil-sozdanie-edinoyvoennoy- gruppirovki-rossii-i-armenii.html

Ерёмина, Дарья. “Армения передала России осужденного за семикратное убийство солдата.” Deutche Welle, May 18, 2017, http://www.dw.com/ru /армения- передала-россии-осужденного-за-семикратное-убийство- солдата/a-38894451

Джорбенадзе, Ирина. “Америка и Россия могут сделать Закавказье «местом для драки».” Rosbalt.ru, October 20, 2016, http://www.rosbalt.ru/world/2016/10/20/1560360.html

Кравченко, Владимир. “Зонтик для российского форпоста.” ZN,UA, August 13, 2010, https://zn.ua/POLITICS/zontik_dlya_rossiyskogo_forposta.html

Никольский, Алексей. “Гришкин Д. «Искандеры» доехали до Армении.” Vedomosti.ru, September 9, 2016, http://www.vedomosti.ru/politics/articles/2016/09/19/657501-iskanderidoehali- armenii

Петросян, Тигран. “Минобороны Армении сообщило о перевооружении объединенной группировки войск с Россией.” Kavkaz-uzel.eu, November 16, 2016, http://www.kavkaz-uzel.eu/articles/292706/

Тесемникова, Екатерина. “Как обеспечивается баланс сил в Закавказье.” Vestikavkaza, June 14, 2014, http://www.vestikavkaza.ru/articles/Kakobespechivaetsya- balans-sil-v-Zakavkaze.html

Третьяков, А.С. “Вооруженные силы РФ в республике Армения: некоторые правовые аспекты пребывания.” Журнал Право и безопасность, Номер 1-2 (6-7), June 2003, http://dpr.ru/pravo/pravo_5_19.htm Review