Geçici Sevk Ve İskân Kanunu Sonrası Osmanlı Hükümetinin Osmanlı Ordusunda Görevli Ermeni Asker Ve Ailelerine Yönelik Uyguladığı Politikalar
Bu makale, Geçici Sevk ve İskân Kanunu ile Osmanlı Ordusunda görevli Ermeni askerlerin katledildikleri yönündeki ithamlardan ve Osmanlı Devleti tarafından Ermeni asker ve onların ailelerinin sevk edilmeyeceği hakkında alınan kararnamenin mevcudiyetinden doğan çelişkili durumu değerlendirmeyi hedeflemektedir.
1915 Olayları hem Türklerin hem de Ermenilerin gündeminde olan konular arasındadır. Ermeniler 1915 Olayları ile ilgili Türklere/Türkiye’ye sürekli soykırım suçu isnat etmektedir. Ermenilerin bu sorunu gündemde tutma çabasının arkasında, soykırım suçlamalarının Türkler tarafından kabul görmemesi yatmaktadır. Oysaki bu kabul etmeme Ermenilerin iddia ettiği gibi “gerçeğin inkârından” değil, Ermenilerin dönemin olaylarını, dönemin koşullarına göre değerlendirilmesi gerekliliğini görmezden gelmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu minvalde Hermeneutik bir bakış açısıyla tarihi metinlerin dönemin koşullarına göre yorumlanması, tarih yazıcılığının temel ilkelerinden biridir. Tarihi yanılsamaların önüne geçecek olan bu yaklaşım tarih ilminin bir bilim dalı olarak temellenmesinin koşullarından biri sayılmaktadır. 1915 Olayları çerçevesinde Türkiye’ye karşı soykırım suçu isnat eden Ermenistan/Ermeniler Birinci Dünya Savaşı’nda Ermeni kökenli erkeklerin askere alındıktan sonra katledildiklerini iddia etmektedir. Oysaki Osmanlı Devleti, Geçici Sevk ve İskân Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden iki ay sonra Ermeni asker ve onların ailelerinin sevk edilmemesi hakkında karar almıştır.
Anahtar Kelimeler:
1915 Olayları, Geçici Sevk ve İskân Kanunu, Amale Taburları, Ermeni Askerler
The Ottoman Government’s Policies Concerning The Armenian Soldiers In The Ottoman Army And Their Families In The Wake Of The Provisional Law Of Relocation And Resettlement
This article aims to evaluate the conflicting situation that arises from the allegations regarding the killing of Armenian soldiers in the Ottoman Army with the enactment of the Provisional Law of Relocation and Resettlement and the existence of a decree issued by the Ottoman State pertaining to not subjecting Armenian soldiers and their families to relocation.
The Events of 1915 is among the topical issues of both the Turkish and Armenian people’s agenda. Armenians persistently attribute the crime of genocide to Turkey and the Turkish people. What lies behind the effort to keep this problem in the agenda is the Turkish people’s rejection of these accusations of genocide. This rejection does not stem from the “denial of the truth” as alleged by the Armenians, but from the fact that Armenians ignore the necessity of scrutinizing the events of the period according to the prevailing circumstances of that period. In connection to this, the Hermeneutic evaluation of historical documents according to the circumstances of a given period is one of the fundamental principles in historiography. This approach, which prevents false notions of past periods, is accepted as one of the prerequisites for the field of history in becoming a scientific discipline. Within the framework of the Events of 1915, Armenia/Armenians, attributing the crime of genocide to Turkey, claim that men of Armenian descent were killed after having been enlisted during the First World War. However, the Ottoman State, two months after the implementation of the Provisional Law of Relocation and Resettlement, had issued orders to not relocate soldiers of Armenian descent and their families.
Keywords:
Events of 1915, Provisional Law of Relocation and Resettlement, Labor Battalions, Armenian Soldiers,
___
- ATASE, BDH-2288-14- 1-111; BDH-1806-341- 1-9; BDH-2288- 14-1-36 [...]
- BOA, DH-EUM-2.ŞB-26-39-12; DH-EUM-2.ŞB-26-39-6; DH-EUM-2.ŞB-26-39-17 [...]
- Baytar Müfettişliği Umumiliği. Deve Dişleri. İstanbul: Matbaa-i Askeriye, 1332 (1916).
- Ermeniler Tarafından Yapılan Katliamın Belgeleri 1914-1919. Cilt II. Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Nu. 49, 2001.
- Ermeni Komitelerinin Amaçları ve İhtilal Hareketleri. Ankara: ATASE, 2003.
- Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri 1914-1918. Cilt I. Ankara: Genel Kurmay Askeri Tarih Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları (ATASE), 2005.
- Osmanlı Belgelerinde Ermeniler (1915–1920). Ankara: Devlet Arşivleri Yayınları, 1995.
- Aktar, Ayhan. “I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusunda Ermeni Askerler.” Toplumsal Tarih 225 (Mart 2015): 30-39.
- Beyoğlu, Süleyman. “Ermeniler Amale Taburlarında.” Yeni Türkiye Dergisi Ermeni Meselesi Özel Sayısı 60 (2014): 1-17.
- Çaykıran, Güzin. “Osmanlı Ordusunda Hizmet Eden Ermeni Asker ve Ailelerinin Sevk Edilmeyeceğine Dair Mukarrerat.” Yeni Türkiye Dergisi Ermeni Özel Sayısı 4:64 (Eylül 2014): 2990-2997.
- Gürün, Kamuran. The Armenian File. Ankara: Bilgi, 2012.
- Kondayan, Ohannes Aram. Sandıktaki Hatıralar. Çev. Karin Karakaşlı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2013.
- Մելքոյան, Աշոտ. Հայոց Պատմություն. Երեվան: Հայագիտակ, 1998.
- Özdemir, Zekeriya. “Birinci Dünya Savaşı’nda Amale Taburları.” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, 1994.
- Özlem, Doğan. Tarih Felsefesi. İstanbul: Notos Kitap, 2016.
- Պողոսյան, Ս., Ասրյան, Ա., Ստեփանյան, Խ., Հովհաննիսյան, Է., Հայոց Պատմություն. Երեվան: Աբովյանի անվան Հայկական պետական, 2009.
- Svazlıyan, Verjine. Ermeni Soykırımı ve Toplumsal Hafıza. Çeviren Emine Demir. İstanbul: Belge Yayınları, 2005.
- Tacar, Pulat. “Ermenilerin Soykırımı Savını Yadsıyanları Cezalandırmak veya Türkiye’den Tazminat Almak Amacı İle Yaptıkları Yargı Mücadeleleri.” Ermeni Araştırmaları 50 (Haziran, 2015): 395-470.
- Tural, Mehmet Akif. “İkinci Dünya Savası Sırasında ve Bitişinde Türkiye’nin Ekonomisi.” Prof. Dr. Abdurrahman Güzel Armağanı. Ankara: Akçağ, 153-184.
- Zeytinoğlu, Ömer. “İkinci Dünya Savaşı Sırasında ABD’de Yaşayan Japon Asıllıların Enterne Edilmesi.” Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM), Blog No: 2014/17, 11 Haziran 2014, https://avim.org.tr/Blog/IKINCI-DUNYA-SAVASI-SIRASINDA-ABD-DE-YASAYAN-JAPON-ASILLILARIN-ENTERNE-EDILMESI
- ISSN: 1303-5304
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2002
- Yayıncı: Terazi Yayıncılık Basım Dağıtım Danışmanlık Eğitim Organizasyon Matbaacılık Kırtasiye Tic. Ltd. Şti.
Sayıdaki Diğer Makaleler
THE RELATIVITY OF SELF-DETERMINATION CONCEPTIONS REGARDING THE NAGORNO-KARABAKH CONFLICT
Dağlık Karabağ Uyuşmazlığında Self-Determinasyon Tezlerinin Göreceliği
TO KILL A SULTAN - A TRANSNATIONAL HISTORY OF THE ATTEMPT ON ABDÜLHAMİD II (1905)
Ahmet Can ÖKTEM, Güzin ÇAYKIRAN
Bir Sultanı Öldürmek - II. Abdülhamitʼe Suikast Girşiminin Uluslararası Tarihi (1905)