(AZERBAYCAN CUMHURIYETİ’NİN SU KAYNAKLARINA YÖNELMİŞ ERMENİSTAN CUMHURIYETİ KAYNAKLI PROVOKASYONLAR VE TEHDİTLER)

Ekolojik sorumsuzluk ve ekolojik terörizm, ekoloji biliminde ve siyasette tartışma konusu olan kavramlardır. Ekolojik sorumsuzluk bir aktörün farklı çaplardaki ihmali sebebiyle ortaya çıkan çevresel zarar veya yıkımı kapsarken, ekolojik terörizm belirli amaçlar doğrultusunda bir aktör tarafından kasıtlı olarak bir ülkenin florasına ve faunalarına zarar verme ve doğal kaynaklarını imha etme eylemidir. 25 yıldan fazla bir süredir, Azerbaycan Cumhuriyeti Batı komşusu Ermenistan Cumhuriyeti’nin yarattığı ekolojik zarar ve yıkımdan mağdur olmaktadır. Günümüzde, Ermenistan’ın saldırganlığı aktif silahlı mücadele içeren sıcak savaştan soğuk savaş aşamasına geçerek farklı şekillerde yürütülmektedir. Ermenistan’ın Azerbaycan’a karşı yürüttüğü sorumsuz ve kavgacı politika; ideolojik, bilimsel, kültürel, manevi ve sosyal alanları kapsamış ve siber-suç öğeleri de barındırmaktadır. Ermenistan’ın topraklarından akan nehirlerin kimyasal, biyolojik ve radyoaktif atıklarla kirletilmesi Azerbaycan’da içme suyu kaynaklarına sürekli zarar vermektedir. Bu faktör, bölge halkının güvenli yaşama hakkını derinden ihlal etmektedir.

THREATS AND PROVOCATIONS ORIGINATING FROM THE REPUBLIC OF ARMENIA TOWARDS THE WATER RESOURCES OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN

Ecological irresponsibility and ecological terrorism areconcepts discussed both in terms of ecology and politics. While ecologicalirresponsibility entails negligence of varying magnitude on part of an actorthat results in environmental harm or destruction, ecological terrorisminvolves an actor deliberately damaging a country ‘ s flora and fauna anddestroying its natural resources for specific purposes. For more than 25years, the Republic of Azerbaijan has suffered from the ecological harmand destruction committed by its western neighbor, the Republic ofArmenia. At present, the aggression of Armenia against Azerbaijan iscarried out in different ways, morphing from a hot war involving activearmed struggle to a cold war phase. This irresponsible and belligerentpolicy pursued by Armenia against Azerbaijan has cybercrime aspects,and has implications in ideological, scientific, cultural, moral and social spheres. Polluting of the rivers, which form the sources of drinking water ofAzerbaijan, by chemical, biological, and radioactive waste has a continuouscharacter. This factor deeply violates the right of the regional population tolive securely.

___

  • “Inhabitants of frontier regions of Azerbaijan are deliberately deprived of water.” Parliamentary Assembly of the Council of Europe, Resolution 2085 (2016), January 26, 2016, https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref- XML2HTML-en.asp?fileid=22429&lang=en .
  • “Is Armenia’s Nuclear Plant the World’s Most Dangerous?” National Geographic, April 14, 2011, https://www.nationalgeographic.com/news/energy/2011/04/110412-most- dangerous-nuclear-plant-armenia/
  • “Metsamor Nükleer Santrali Iğdır İçin Son Derece Tehlikelidir.” Türksam, Haziran 29, 2006, http://turksam.org/metsamor-nukleer-santrali-igdir-icin- son-derece-tehlikelidir
  • “Russia ii. Iranian-Soviet relations (1917-1991).” IranicaOnline.org, July 20, 2009, http://www.iranicaonline.org/articles/russia-ii-iranian-soviet-relati- ons-1917-1991
  • “YUNESKO-nun ‘Ümumdünya mədəni və təbii irsin qorunması haqqında’ Konvensiyasına Azərbaycan Respublikasının qoşulması barədə - Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarı.” UNESCO.preslib.az, Dekabr 6, 1993, http://unesco.preslib.az/az/page/ZkBp5YPq2F
  • Azerbaijan National Academy of Sciences. “Country Study on Biodiversity of the Republic of Azerbaijan - First National Report to the Convention on Biological Diversity.” UN Convention on Biological Diversity website, Baku (2004): 27, 38, https://www.cbd.int/doc/world/az/az-nr-01-p1-en.pdf
  • Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalı nəticəsində itki və tələfatların qiymətləndirilməsi üzrə İşçi Qrupu. Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin məlumat materialları əsasında erməni silahlı təcavüzü və işğal nəticəsində ətraf mühit və təbii sərvətlərə vurulmuş zərərlərin qiymətləndirilməsi (hesabat). Bakı: Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, 2015. http://eco.gov.az/az/nazirlik/xeber?newsID=6574
  • Bəşirova, Gülnar. “Ermənistandan növbəti təhdid: Sərsəng su anbarı partladıla bilər.” Modern.az, Fevral 5, 2014, https://modern.az/az/news/51485
  • Maden, Tuğba Evrim. Weaponization of Water: The Case of Sarsang Reservoir. Ankara: Berikan Yayınevi, 2017.
  • Marković, Milica. “Inhabitants of frontier regions of Azerbaijan are deliberately deprived of water.” Parliamentary Assembly of the Council of Europe, Doc. 13931, December 12, 2015, https://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-DocDetails-en.asp?FileID= 22290&lang=en
  • Məmmədov, Q.Ş. ve M.Y. Xəlilov. Ekologiya, ətraf mühit və insan. Bakı: Elm, 2006. http://files.preslib.az/projects/azereco/az/eco_m2_3.pdf
  • Paşayev, E. ve F.H. Həsənov. “Azdövsutəslayihə” İnstitutunun Tarixi Və İnkişaf Yolu. Bakı: Şərq-Qərb, 2010. http://anl.az/el/p/pe_ait&iy.pdf
  • Qasımov, İ. “Qarabağ müharibəsi veteranı, II qrup Qarabağ əlili, yerli sakin. Sərsəng su anbarı.” Yeni Tərtər qəzeti, Noyabr 15, 2017.
  • Qurbanov, A. Hidroböhran, hidromünaqişələr və hidrostrategiya. Bakı: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi, 2013.
  • Rzayev, R. “The Occupied Sarsang Water Reservoir As A Means Of Hydro- Diversion And Hydro-Terror By Armenia Against Azerbaijan.” Global And Regional Hydropolitical Problems In The Context Of International Cooperation And Security, International Conference. Baku, 2014.
  • Sarıkaya, H. “How to Reduce the Water Shortage Problem in the Context of the Global Water Analysis.” Global And Regional Hydropolitical Problems In The Context Of International Cooperation And Security, International Conference. Baku, 2014.
  • Vəliyev, V. “Araz çayının ekoloji durumu həyəcan təbili çalır.” Azərbaycan Milli Kitabxanası, May 31, 2014, http://www.anl.az/down/meqale/zaman/2014/may/374173.htm
  • Велизаде, Р. Мецаморская АЭС-экологическая бомба для региона. Баку: Элм, 2017.