1918-1921 YILLARINDA ZENGEZUR’DA YAŞANAN OLAYLAR VE ZENGEZUR’UN ERMENİSTAN’A VERİLMESİ
Kafkasya, tarih boyunca stratejik önemini korumuş bir coğrafyadır. Ekonomik ve siyasi çıkarlarla hareket eden pek çok devlet özellikle 18’inci yüzyıldan itibaren bu coğrafyaya ilgi duymaya başlamıştır. Takip eden yüzyıllarda söz konusu coğrafyada meydana gelen siyasi mücadeleler sonucunda Kafkasya çok sayıda yapısal değişim ve dönüşüme tanıklık etmiştir. 19’uncu ve 20’nci yüzyıllarda meydana gelen savaşlar ve göçler, siyasi, ekonomik, demografik ve sosyal alandaki değişimlerin önünü açmıştır. Çarlık Rusya yönetiminin ardından Sovyetler Birliği, Çarlık Rusya’nın Güney Kafkasya’ya yönelik politikalarını sürdürmeye devam etmiştir. Bu büyük güçlerin politikalarının yarattığı koşulların ortaya çıkardığı pek çok sonuç vardır. Bu sonuçlardan biri Zengezur’un Ermenistan’a verilmesidir. Radikal-milliyetçi Ermeni grupların Zengezur ve çevresindeki faaliyetleri, bölgenin Ermenistan’a verilme sürecini hızlandırmıştır. Bu çalışma, Zangezur ve çevresinde 1918-1920 yıllarında yaşanan gelişmeler ışığında Zangezur’un Ermenistan’a verilme sürecini gözden geçirmeyi amaçlamaktadır.
THE EVENTS IN ZANGEZUR FROM 1918 TO 1921 AND THE TRANSFER OF ZANGEZUR TO ARMENIA
The Caucasus is a geography that has preserved its strategicimportance throughout history. Many states, acting with economic andpolitical interests, have focused on this geography, especially from the 18thcentury onwards. In the following centuries, due to the region's politicalstruggle, the Caucasus witnessed many structural changes andtransformations. Wars and migrations in the 19th and 20th centuries in thisgeography paved the way for changes in the political, economic,demographic, and social fields. Following the Tsarist Russian rule, theSoviet Union continued the policies of Tsarist Russia towards the SouthCaucasus. The conditions created by the policies of these great powers hadmany consequences. One such consequence was that the transfer ofZangezur to Armenia. The activities of radical-nationalist Armenian groupsin and around the Zangezur accelerated the transferring of this region toArmenia. This study aims to review the process of the transfer of Zangezurto Armenia in light of the events in and around Zangezur in 1918-1920.
___
- Ağacan, Kamil. “Kaderdaş Devletler: Azerbaycan-Gürcistan İlişkileri”. Avrasya Dosyası Azerbaycan Özel 7, no. 1 (2001): 319-336.
- De Waal, Thomas. Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York University Press, 2003.
- E. Cornell, Svante. “Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance”. Middle Eastern Studies 34, no. 1 (1998): 51-72. http://dx.doi.org/10.1080/00263209808701209
- Gozalova, Nigar. “Massacre of the Azerbaijani Turkic Population (1918-1920) According to The Documents of The British Diplomats.” International Crimes and History, no. 18 (2017): 47-71.
- Karabayram, Fırat. Rusya Federasyonu’nun Güney Kafkasya Politikası. Ankara: Lalezar Kitabevi, 2007.
- Mustafa, Nazim. “Nahçıvan ile Azerbaycan’ı Birbirinden Ayırmak Üzere Tertiplenen Zengezur’un Ermenistan’a Katılma Süreci”. Center for Eurasian Studies (AVİM), Blog No: 2019/69, December 11, 2019, https://avim.org.tr/Blog/NAHCIVAN-ILE-AZERBAYCAN-I- BIRBIRINDEN-AYIRMAK-UZERE-TERTIPLENEN-ZENGEZUR-UN- ERMENISTAN-A-KATILMA-SURECI-11-12-2019
- Mustafayev, Beşir. “Arşiv Kaynaklarına Göre Zengezur Olayları (1905-1920)”. Journal of Qafqaz University-History, Law and Political Sciences, no. 33 (2012): 29-42.
- Mustafayeva, Ayten. The Facts of The Crimes Committed By Armenian Bandit and Terrorist Organizations on The Territory of Azerbaijan. Baku, 2011.
- Sarınay, Yusuf, ed. Azerbaycan Belgelerinde Ermeni Sorunu (1918-1920). Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2001.
- Selected Works of Garegin Nzhdeh. Translated by Eduard L. Danielyan. Canada: Nakhijevan Institute of Canada, 2011.
- Seferli, Hacı Mustafa. “Nahcivan’ın Abluka Durumu Zengezur’un Ermenistan’a Bağışlanması ile Başladı.” Yeni Türkiye, no. 60 (2014): 1-7.
- Swietochowski, Tadeusz. Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of A National Identity in A Muslim Community. Cambridge University Press, 2004.
- Swietochowski, Tadeusz and Brian C. Collins. Historical Dictionary of Azerbaijan. Scarecrow Press, 1999.
- Walsh, Pat. “When T. P. O’Connor Met General Andranik”. DrPatWalsh.com, July 29, 2018, https://drpatwalsh.com/2018/07/29/when-t-p-oconnor-met-general- andranik/
- Yıldızeli, F. Begüm. “Doğu Sorunu Perspektifinden William E. Gladstone ve Ermeniler”. In Türk Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019, edited by Alev Kılıç, 1-19. Ankara: Terazi Yayıncılık, 2020.
- Zakharov, Nikolay and Ian Law. Post-Soviet Racisms. United Kingdom: Springer, 2017.
- ISSN: 1303-5304
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2002
- Yayıncı: Terazi Yayıncılık Basım Dağıtım Danışmanlık Eğitim Organizasyon Matbaacılık Kırtasiye Tic. Ltd. Şti.
Sayıdaki Diğer Makaleler
SOVYETLER BİRLİĞİ’NDE UYGULANAN BEŞ YILLIK KALKINMA PLANLARININ ERMENİSTAN’DAKİ PROPAGANDASI
Caner ÇAKI, Ferit Arda ARICA, Tuğba BAYTİMUR
1918-1921 YILLARINDA ZENGEZUR’DA YAŞANAN OLAYLAR VE ZENGEZUR’UN ERMENİSTAN’A VERİLMESİ
AB’NİN ERMENİSTAN’DAKİ NORMATİF GÜÇ UYGULAMALARI: DÖNÜŞÜM MÜ, MÜSAMAHA MI?
ERMENİSTAN VE BAĞLANTILI AKTÖRLERİN AZERBAYCAN-GÜRCİSTAN İLİŞKİLERİNİ BOZMA ÇABALARI