ORTA DERECELİ YÜKSEK RAKIMDA YAPILAN YEDİ GÜNLÜK KAMP SÜRECİNİN AMATÖR DAĞCILARDA OKSİDATİF STRES VE DİNAMİK AKCİĞER FONKSİYONLARI ÜZERİNE ETKİSİ
Bu çalışmanın amacı, orta yükseklikteki bir rakımda (2200m) yapılan 7 günlük dağctlık eğitimkampına katılan amatör dağcıların serbest radikal düzeylerinde ve dinamik akciğer fonksiyonlarındakideğişiklikleri değerlendirmekli.Çalışmaya yaşları 19- 58 arasında değişen 33 erkek ve yaşları 19 - 28 arasında değişen 18 bayantoplam 51 denek katıldı. Bu deneklerden tamamı spimmetrik ölçüm testlerine katılırken 9'u bayantoplam 34 denek serbest radikal analizleri için kan örneği vermeye gönüııü oldular. Pony spirometre(Cosmed, italya) ile zorlu vital kapasite (FVC), 1 saniyedeki ekspirasyon hacmi (FEV i), ekspirasyontepe akımı (PEF), FEVlIFVC % ve FVC'nin farklı dilimlerinde oluşan ortaLama zorlu ekspirasyonhava akımları [(Max25-75), Max-25, Max-50, Max-75)] ölçüldü. Serbest radikal analizleri için aLınankan ömeklerinde Superoksid dismutaz (SOD), Nitrik oksit (NO) ve malondialdeh (MDA) analizLeriyapıldı. Tüm ölçümler kampın l.ve 7. günü gerçekleştirildi. Sonuçlar erkek ve bayanlarda ayrı ayrı vebirlikte değerlendirildi. istatistiksel analiz için Paired- samples T testi kuııanıldı.Erkeklerin ve bayanların solunum fonksiyon testleri ayn ayrı değerlendirildiğinde elde edilendeğişikliklerin tümii istatistiksel bakımdan anlamsızdı. Her iki gurup birlikte değerlendirildiğindeFEV'deki artış istatistiki bakımdan anJamlıydl (P<0,05). Yapılan kan analizLeri sonucunda sadecemaJondialdeh'daki (MDA) artış ayrı ayrı ve tüm gurupta istatisiki olarak anlamlıydı (P<0,05). SonuçoLarak herhangi bir sebeple düşük rakımdan oıta dereceli yüksekliğe çıkan insanLarın serbest radikalüretimine bağlı zararlardan etkilenme riski artar.Anahtar Kelimeler: antioksidan, yüksek irtifa, oksidatif stres ABSTRACTTlıe aim of this study was to evaluate the changes in the leves of free radicals and dynamic functionsof Jung for the amateur mountaineers who joined a seven day educational, mountaineering camp thatwas held at an average altitude.Thirty-three men between 19-58 and eighteen women between 19-28 a, totalof 5i subjectsparticipated in the study. While all of these subjects participated in spirometric measurement test, atotal of 34 subjects, nine of whom were women, volunteered to give blood samples for free radicalanafyses.Forced vital capacity (FVC), the volume of expiration a second (FEV), peak expiration flow (PEF),FEV1IFVC% and average forced expiration flows at the diferrent stages ofFVC [( Max 25-75), Max25,Max-50, Max-75)] were measured with Pony sipirometer. In blood samples fort he free radicalanalyses, superoxid dismutaz (SOD), nitric oxid (NO) and malondialdeh (MDA) were performed. Allthe measurcments were conducdcd on thc first and seventlı days of the camp. The results wereevaluated seperate1y and collaborative1y. For statistical anaLysis, paired- samples T test was used.When both gmups were evaluated coJlaboralively the increase in FEV was statisticaııy meaningful(P<0,05). As a result of performed blood analyses, whcn both men and women were evaluatedsperately and collaboratively only the increase in malondialdeh (MDA) were statistically meaningfulin the whole group(P<O,05). As resul!, fort he peopJe who ascend from a low altitudc to an avarageone the risk of being affected by the damages related to free radical production increases.Keywords: antioxidant, high altitude, oxidative stess