Ayşe Feray ÖZBAL, Tolga ESKİ, Arıkan EKTİRİCİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Araştırmanın amacı Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları ve Spor Bilimleri Fakültelerinin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesidir. Çalışmaya 6 farklı üniversiteden 204 kadın 299 erkek olmak üzere toplam 503 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Çapri ve ark. (2011) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF) kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklemler t-testi, tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) ve Cronbach Alpha iç tutarlılık analizi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucu, tükenmişlik ölçeği alt boyutlarından duyarsızlaşma alt boyutunda yaş grupları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<,05). Üniversite değişkenine göre ise tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında anlamlı farklılık olduğu görülmektedir (p<,05). Sınıf değişkenine göre yapılan analiz sonucunda tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutlarında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<,05). Cinsiyet değişkenine yönelik yapılan ilişkisiz örneklemler t-testi ile aile gelir düzeyi, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine yönelik yapılan ANOVA sonuçlarına göre gruplar arasında anlamlı farklılığa rastlanmamıştır (p>,05). Sonuç olarak Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri yaşa, üniversiteye, sınıf düzeyine göre farklılık gösterebilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Beden Eğitimi, Tükenmişlik, Cinsiyet, Spor, Öğretmenlik

EVALUATION OF BURNOUT LEVELS OF PHYSICAL EDUCATION TEACHER EDUCATION STUDENTS

The purpose of the study was to investigate the burnout levels of physical education teacher education department students from various universities in terms of different variables. A total of 503 students, 204 female and 299 male students from 6 different universities participated in the study. Masclach Burnout Inventory-Student Form which was developed by Schaufeli et al. (2002) and adapted to Turkish culture by Çapri et al. (2011) was used a the data collection tool. Descriptive statistics, independent samples t-test, one way ANOVA and Cronbach Alpha internal consistency analysis were used for the analysis of the data. Statistically significant difference was found between age groups in the depersonalization subscale (p<,05). Significant differences was found in emotional exhaustion and depersonalization subscale in terms of university variable (p<,05). And according to grade level, significant difference was found in emotional exhaustion and depersonalization subscales (p<,05). There were no significant differences in terms of gender, family income level, mother and father education levels (p>,05). As a result, burnout levels of physical education teacher education programme students may vary according to age, university and grade level.

Keywords:

Physical Education, Burnout, Gender, Sports, Teaching,

PDF

___

Afyon, Y.A. & Işıkdemir, E., (2013). Futbol Antrenörlerinin İletişim Becerileri, Tükenmişlik Düzeyleri ve Yaşam Tatminleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Journal of Human Sciences, 10 (1):1705-1716.
Aksu, A. & Baysal, A., (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinde Tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41:7-21.
Balkıs, M., Duru, E., Buluş, M. & Duru, S., (2011). Tükenmişliğin Öğretmen Adayları Arasındaki Yaygınlığı, Demografik Değişkenler ve Akademik Başarı ile İlişkisi. Pamukkale University Journal of Education, 29 (I):151-165.
Baş, G., (2012). İlköğretim Öğlencilerinde Tükenmişlik: Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirme. Journal of European Education, 2(2):2146-2674.
Beşiktaş, M.Y., (2016). Doping Kullanan Erkek Vücut Geliştirme Sporcularının Yarışma Sonrası Tükenmişlik Durumlarının Ölçülmesi. İ.Ü. Spor Bilimleri Dergisi, 6 (3):1303-1414.
Budak, G. & Sürgevil, O., (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama. D.E.Ü.İİBF Dergisi, 20 (2):95-108.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F., (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
Cemaloğlu, N. & Şahin, D., (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2):465-484.
Çapri, B., Gündüz, B., & Gökçakan, Z., (2011). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci formu (MTE-ÖFt)’nun Türkçe’ye Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1): 134-147.
Çavuş, M.F., Gök, T. & Kurtay, F., (2007). Tükenmişlik: Meslek Yüksekokulu Akademik Personeli Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2):97-108.
Grayson, J.L. & Alvarez H.K. (2007). School Climate Factors Relating to Teacher Burnout: A Mediator Model. Teaching and Teacher Education, 24:1349-1363.
Kocaekşi, S., (2016). The Evaluation of Burnout Levels of Sports Sciences Faculty Students. Educational Research and Reviews, 11(4):120-124.
Malinauskas, R., Malinauskiene, V. & Dumciene, A., (2010). Burnout and Perceived Stress among University Coaches in Lithuania. Journal of Occupational Health, 52:302-305.
Özdamar, K., (2004). Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Schaufeli, W. B., Martinez, I. M., Pinto, A. M., Salanova, M. & Bakker, A. B., (2002). Burnout and Engagement in University Students: A Cross-National Study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33(5):464-481.
Sevencan, F., Uzun, N., Yücel, H.E., Şener, A., Yılmaz, A.E. & Üner, S., (2011). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem VI Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Hacettepe Tıp Dergisi, 42:42-48.
Taycan, O., Kutlu, L., Çimen, S. & Aydın, N., (2006). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Depresyon ve Tükenmişlik Düzeyinin Sosyodemografik Özelliklerle İlişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 7:100-108.
Tuğrul, B. & Çelik, E., (2002). Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenlerinde Tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (12):1-11.