Mahmut DAŞCI, Binali ÇOMAKLI

Yaylacılık ve Tarımsal Açıdan Önemi

Yaylacılık, hayvan sürüleriyle beraber devamlı ikamet edilen yerden yılın belirli dönemlerinde, özellikle sıcak yaz aylarında yayla yerine göç etmek suretiyle gerçekleştirilen bir tarımsal faaliyettir. Türklerde geleneksel bir hayvancılık şekli olan yaylacılık yüksek kesimlerdeki meralardan faydalanmanın en iyi yoludur. Yayla alanlarından daha verimli faydalanmak için yayla yollarının, hayvansal ürün üretim ve pazarlama faaliyetleri ile yaylada ihtiyaç duyulan yapı elemanlarının iyi bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yayla, Yaylacılık, Yayla merası, Göçebe hayvancılık

PDF

___

Akar, H., 1999. Yayla Turizmi. Türktarım, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Dergisi, 127, 32-33.
Aşk, M. K., 1987. Yaylak ve Mer’a Islahı. İzmir.35 s.
Bakır, Ö., 1985. Çayır-Mera Islahı, Prensip ve Uygulamalar. Ankara Üniv. Zir. Yay. No: 947, Ders Kitabı: 272, Ankara, 226 s.
Chang, C. 1993. Pastoral Transhumance in the Southern Balkans as a Social Ideology: Ethnoarcheological Research in Northern Greece. American Anthropologist, New Series, 95 (3): 687-703
Chang, C. and Tourtellotte, A. 1993. Ethnoarchaeological Survey of Pastoral Transhumance Sites in the Grevena Region, Greece. Journal of Field Archaeology, 20 (3): 249-264
Çomaklı, B. ve Ö. Menteşe, 1999. Mer’a Islahını Gerektiren Nedenler. T.C. Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Mer’a Islahı Eğitim- Uygulama Semineri, Erzurum, 1-9.
Daşcı, M., 2002. Şekerli Beldesi (Narman-Erzurum) Yayla Vejetasyonunun Mevcut Durumu. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bit. Anabilim Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
Erkovan, H.I., Koç, A., Serin, Y., 2003. Some Vegetation Properties of Bayburt (Turkey) Province Rangeland. Grasland Science in Europe, Vol: 8, 26-28 May 2003, Pleven, Bulgaria, 617-619.
Farooquee, N. A. and K. S. Rao, 2000. Conservation and Utilization of Indigenous Cattle and Livestock among the Transhumant Pastoralists of Kumaun Himalaya (India). Journal of Environmental Systems. 27 (4) 317 – 329.
Geddes, D. S. 1983. Neolithic Transhumance in the Mediterranean Pyrenees. World Archaeology, 15 (1): 51-66
Gökkuş, A. ve Koç A., 1991. Alpin Mer'alar: Vejetasyon Yapısı ve Önemi. Tarımda Kaynak Der., 2, 43-47. .
Gökkuş, A. ve A. Koç, 2001. Mera ve Çayır Yönetimi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 228. Erzurum. 329 s.
Gruner, L., C. Sauvé., C. Boulard and M. Calamel, 2006. Analysis of the relationship between land use and the parasitism of sheep during their transhumance. Anim. Res. 55: 177-188.
Güçlü, K., Kaplan, K., 1996. Erzurum’da Yayla Turizmi. Çayır-Mera Yembitkileri Kongresi. 17-19 Haziran Erzurum. 208-210.
Kadıoğlu, S., 2003. Cihanlı Köyü (Tortum) Yaylası Mera Vejetasyonunun Mevcut Durumu. Atatürk Üniv. Fen Bil. Emst. Tarla Bit. Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
Koç, A., 1995. Topografya ile Toprak Nem ve Sıcaklığının Mer'a Bitki Örtülerinin Bazı Özelliklerine Etkileri. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
Koç, A. ve Gökkuş, A., 1996. Palandöken Dağında Kayak Pisti Olarak Kullanılan ve Nispeten Korunan Mer’a ile Otlatılan Mer’anın Bitki Örtülerinin Karşılaştırılması. Türkiye 3. Çayır- Mer’a ve Yembitk. Kong., 17-19 Haziran, 1996, Erzurum, s.162-170.
Koç, A., Güven, M. Çomaklı, B. Menteşe, Ö. ve Bakoğlu, A., 2003a. Azot ve Fosforla Gübrelemenin Doğu Anadolu Yüksek Rakımlı Meralarının Ot Verimi ve Botanik Kompozisyonuna Etkileri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kong., 13-17 Ekim, Diyarbakır, 276-280.
Koç, A., B. Çomaklı, ve T. Oztaş, 2003b. Variations in Properties of the Vegetation between Topographic Positions of High Altitude Rangelands of Turkey. Grasland Science in Europe, 26-28 May 2003, Pleven, Bulgaria, 8: 613-616.
Koç, A, H. İ. Erkovan and Y. Serin, 2006. Changes in Vegetation and Soil Properties under Semi-Nomadic Animal Raising Areas in Highlands of Turkey, Bangladesh J. Botany. (In press).
Matley, I. M., 1968. Transhumance in Bosnia and Herzegovina. Geographical Review, 58 (2): 231-261
Matley, I. M. 1970. Traditional Pastoral Life In Romania. The Professional Geographer, 22 (6): 311-316.
Miller, D. J. 1999. Nomads of the Tibetan Plateau Rangelands in We s t e r n C h i n a — P a rt Three: Pastoral Development and Future Challenges. Rangelands, 21 (2): 17-20.
Ögel, B., 1991. Türk Kültür tarihine Giriş (Cilt I). Kültür Bakanlığı Yay. 638, Kültür Eserleri Dizisi: 46, 495 s.
Önay, M. N., 2000. Töremiz Dilimiz. Türk Yurdu. 20 (159): 14-25.
Santur, M. ve A. Durdu, 1999. Yazıgölü Yaylası, Türktarım, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Dergisi, 127, 26- 31.
Smith, P. E. L. 1995. Transhumance among European Settlers in Atlantic Canada. The Geographical Journal, 161 (1): 79-86.
Stenning, D. J. 1957. Transhumance, Migratory Drift, Migration; Patterns of Pastoral Fulani Nomadism. J. Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, 87 (1): 57-73
Stewart, N. R., Belote, J. and Belote, L., 1976. Transhumance in the Central Andes. Annals of the Association of American Geographers, 66 (3): 377-397
Sözer, A. N.,1972. Kuzey Doğu Anadoluda Yaylacılık, İş Matbaacılık ve Tic., Ankara, 68 s.
Tosun, F. ve M. Altın, 1981. Çayır-Mera-Yayla Kültürü ve Bunlardan Faydalanma Yöntemleri. Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. No:1 Ders Kitapları Serisi No:1, Samsun.
Tuna, O., 1999. Yayla ve Yaylacılık, Türktarım, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Dergisi, 127, 8-14.
Yılmaz, H., 1997. Yayla Turizmi Örneğinde Doğal ve Kültürel Değerlerinin Rekreasyonel Turizm Yönünden Planlaması. 7. Ulusal Bölge Bilimi Kongresi, Bildiriler Kitabı, 297-303.