Avrupa Birliği ve Türkiye’de deniz tasımacılığı sektöründe rekabet hukuku uygulamaları

Avrupa Birliği rekabet hukuku kapsamında çesitli değisikliklere uğramıs olan deniz tasımacılığına iliskin kurallar son düzenlemeler sonucunda tamamen rekabet hukukunun konusu haline gelmis ve sektöre verilen önem doğrultusunda deniz tasımacılığına iliskin kılavuzlarla da rekabet hukuku düzenlemeleri daha da açıklığa kavusmustur. Bunun yanında Türkiye’nin deniz tasımacılığı sektöründe henüz hak ettiği yerde olmadığı bir gerçektir. Bunun bir sonucu olarak rekabet hukuku açısından da henüz Avrupa Birliği’nin sahip olduğu birikime henüz sahip olmamıstır. Buna rağmen, Avrupa Birliği’ndeki gelismelerin takip edildiği sinyallerini veren Rekabet Kurulu kararlarının olusmaya basladığı da gözlemlenmektedir. Bu kapsamda, AB’nin geçmisten günümüze atmıs olduğu adımları, gelisimlerini aktarma ve Türkiye’de ne asamada olunduğunu kıyasen gösterme amacıyla söz konusu makale hem Avrupa Birliği rekabet hukuku hem de Türk rekabet hukuku açısından geçmis ve halihazırdaki uygulamaları göstermektedir.

Competition law practices in maritime transportation in European Union and Turkey

Maritime transportation has been subject to various changes within the scope of European Union competition law and as a result of the latest amendments, it has completely become the subject of competition law and in line with the importance regarded for the sector, the competition law regulations have been clarified through the guidelines on sea transportation. Additionally, it is a fact that Turkey is not in a position that it deserves to be in the sea transportation sector. As a result, compared to European Union, there is no such knowledge in terms of competition law. Nevertheless, it is observed that there are various decisions of the Competition Board which signals the follow ups on the developments in the European Union. In this respect, in order to portray the steps taken by the European Union and the developments thereof, and comparatively show the state of Turkey, this article is focused on both the previous and current practices in terms of European Union competition law and Turkish competition law.

___

  • ANTAPASSİS, A., E. ROSAEG ve L. ATHANASSIOU (2009), “Competition and Regulation in Shipping and Shipping Related Industries”, MUNARI F. “Liner Shipping, Antitrust and Repeal of Regulation No 4056/86: A New Are of Global Maritime Confrontation?”.
  • ATİYAS, I. (1999), “Doğal Tekellerin Regülasyonu ve Rekabet”, Persembe Konferansları, Rekabet Kurumu, Ankara.
  • BASBAKANLIK DENİZCİLİK MÜSTESARLIĞI DENİZ TİCARETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2010), “Küresel Ekonomik Krizin Deniz Ticaretine Yansımalarının Etkisel Analizi”, Ankara, http://www.denizcilik.gov.tr/dm/yayinlar/kriz.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • BELLAMY, C. ve G. CHILD (2001), “European Community Law of Competition”, 5. Baskı, Sweet & Maxwell.
  • BLANCO, L.O. (2007), “Shipping Conferences Under EC Antitrust Law: Criticism of a Legal Paradox”, Hart Publishing.
  • BLANCO, L.O. ve B. V. HOUTTE (1996), “EC Competition Law in The Transport Sector”, Oxford University Press.
  • BUTCHER, L. (2010), “Shipping: EU Policy”, House of Commons Kütüphanesi.
  • CHLŌMOUDĒS, K. ve A. PALLIS (2002), “European Union Port Policy: The Movement Towards A Long-Term Strategy”, Edward Elgar Publishing.
  • CLARKSON RESEARCH STUDIES (2004), “The tramp shipping market”, http://www.clarksons.net/archive/research/freestuff/tramp_shiopping_market_A pril_2004.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • ÇAKAL, R. (1996), “Doğal Tekellerde Özellestirme ve Regülasyon”, Devlet Planlama Teskilatı Uzmanlık Tezleri Yayın No: 2455, Ankara.
  • DPT (2007), “Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007 - 2013: Denizyolu Ulasımı”, Özel İhtisas Komisyonu Raporu Yayın No: DPT: 2725.
  • FEARNLEY CONSULTANTS AS, GLOBAL INSIGHT AND HOLMAN FENWICK & WILLAN (2007), Fearnley’s Report, “The Legal and Economic Analysis of Tramp Maritime Services”, http://ec.europa.eu/competition/sectors/transport/reports/tramp_report.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • GÜRKAYNAK, G. (2003), "Türk Rekabet Hukuku Uygulaması İçin “Hukuk ve İktisat” Perspektifinden “Amaç” Tartısması", Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
  • GÜRZUMAR, O.B. (2006), “Zorunlu Unsur Doktrinine Dayalı Sözlesme Yapma Yükümlülüğü”, Seçkin Yayınları.
  • GÜVEN, P. (2008), “Rekabet Hukukunda Sözlesme Yapma Zorunluluğu: Rekabet Kurulu Kararları Isığında Zorunlu Unsur Doktrinin İncelenmesi”, Rekabet Kurumu Persembe Konferansları.
  • HAARMEYER, D. ve P. YORKE (1993), “Port Privatization: An International Perspective”, reason.org/files/6a983123788632131171e022e6466a7a.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • HARALAMBİDES, H.E. (1996), “The Economics Of Bulk Shipping Pools”, Denizcilik Ekonomisi ve Lojistik Merkezi, Erasmus Rotterdam Üniversitesi, http://www.maritimeeconomics.com/system/files/downloads/papers/HH_Bulk% 20Shipping%20Pools.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • HJALMARSSON, J. ve A. LISTA (2005), “Shipping and Trade Law: EU Competition Law and Maritime Sector”, Cilt: 5, Sayı: 3, http://www.eulaw.soton.ac.uk/elpub/Article_%20Vol5%20No_3.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • JONES, A. ve B. SUFRIN (2007), “EC Competition Law”, 3. Baskı, Oxford University Press.
  • KARAMİTSOS, F. (2009), “EC Law and Maritime Transport: Preliminary Remarks, Competition and Regulation in Shipping and Shipping Related Industries”, Martinus Nijhoff Publishers.
  • KAYSERİLİOĞLU, E. (2004), “Deniz Tasımacılığı Sektörü Profili”, İstanbul Ticaret Odası Etüt ve Arastırma Subesi, İstanbul, www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-26.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • KOUKOS, N. (2009), “EC Competition Law in the Tramp Shipping Sector”, Oslo Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, http://www.duo.uio.no/publ/jus/2009/94352/trampxfinal-NikolaosxKoukos.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • KUTOĞLU, L. (2007), “Düzenli Hat Tasımacılığında Regülasyon ve Rekabet”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, 5. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara.
  • LANGEN, P.W. ve A. CHOULY (2004), “Deniz Limanlarında Hinterland Erisim Rejimi”, European Journal of Transport and Infrastructure Research, Cilt: 4, Sayı: 4, http://www.ejtir.tbm.tudelft.nl/issues/2004_04/pdf/2004_4_1.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • LIU, H. (2009), “Liner Conferences in Competition Law”, International Max Planck Research School for Maritime Affairs, Hamburg Üniversitesi.
  • MARQUEZ, T. (1998), “International Maritime Law: Shipping, Competition, and Dumping: The European Community's Liner Shipping Regulations”, Tulane Üniversitesi, Tulane Maritime Law Journal, Sayı: 139.
  • ODEKE, A. ve H. KARAN (2002), “Deniz Tasıma Sektöründe Rekabet Hukuku”, Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı, 2. Cilt.
  • OECD (2002) “Report on Regulatory Issues in International Maritime Transport”, http://www.oecd.org/dataoecd/0/63/2065436.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • ONAT, Z.M. (2005), “Dünya Limanlarında Rekabet Ve Düzenleme; Marmara Bölgesi Konteyner Terminallerinin Değerlendirilmesi”, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • ÖLMEZ, S.H. (2003), “Rekabet Hukukunda Zorunlu Unsur Doktrini ve Uygulaması”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, 2. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara.
  • PACKARD, W.V. (1989), “Shipping Pools”, Lloyd's of London Press, London.
  • POZDNAKOVA, A. (2010), “New liner consortia block exemption: a legislative commentary”, European Competition Law Review, Cilt: 31, Sayı: 10, s.415-420.
  • REKABET KURUMU (2012), Rekabet Raporu, Rekabet Kurumu, Ankara, http://www.rekabet.gov.tr/dosyalar/images/file/Basim-yayin/rapor.pdf, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • RITTER, L. ve W.D. BRAUN (2005), “European Competition Law: A Practitioners Guide”, 3. Baskı, Aspen Publishers.
  • SESLİ, E. (2008), “Liman Özellestirmeleri Sürecinde ve Sonrasında Rekabet”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri, 6. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara.
  • STATAMİOU, C ve P. NECOCLEOUS (2009), “The New Era of EC Competition Law in the Shipping Industry”, International Company and Commercial Law Review, Sayı:1.
  • TEKDEMİR, Y. (2003), “AT Rekabet Hukukunda Anlasma Yapmayı Reddetme Sorunu ve Zorunlu Unsur Doktrini: Anlasma Yapma Yükümlülüğü veya Sözlesme Serbestisinin Sınırları”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, 1. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara.
  • TUNFORS, H. (2001), “Düzenli Hat Konferansları”, Lund Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, http://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=1562676&fi leOId=1566038, Erisim Tarihi: 17.06.2012.
  • WHISH, R. (2008), “Competition Law”, 6. Baskı, Oxford University Press.
  • REKABET KURULU KARARLARI
  • 17.7.2000 tarih ve 00-26/292-162 sayılı Biryay-I Kararı
  • 21.12.2000 tarih ve 00-50/533-295 sayılı Eti Holding Kararı
  • 19.1.2001 tarih ve 11-04/ 55-20 sayılı Ro-Ro Đsletmeleri Kararı
  • 14.12.2001 tarih ve 00-49/529-291 sayılı Biryay-II Kararı
  • 9.1.2003 tarih ve 03-03/25-7 sayılı Türkiye Denizcilik İsletmeleri A.S. Kararı
  • 24.3.2005 tarih ve 05-18/201-65 sayılı Europe Mediterranian Kararı
  • 6.5.2005 tarih ve 05-31/376-M sayılı Mersin, İzmir, İskenderun, Derince, Bandırma ve Samsun Limanlarının Özellestirmesine İliskin Görüs
  • 15.9.2005 tarih ve 05-58/855-231 sayılı Mersin Limanı Kararı
  • 20.10.2005 tarih ve 05-70/967-261 sayılı İskenderun Limanı Kararı
  • 24.1.2006 tarih ve 06-03/51-11 sayılı Türkiye Denizcilik İsletmeleri A.S. Kararı
  • 2.11.2006 tarih ve 06-79/1032-298 sayılı Gelibolu Denizcilik Kararı
  • 5.6.2007 tarih ve 07-47/507-182 sayılı İzmir Limanı Kararı
  • 12.6.2008 tarih ve 08-39/514-189 sayılı Samsun Limanı Kararı
  • 03.7.2008 tarih ve 08-43/594-226 sayılı Bandırma Kararı
  • 31.7.2008 tarih ve 08-49/697-273 sayılı Ro-Ro İsletmeleri Kararı
  • 3.11.2009 tarih ve 09-51/1245-314 sayılı Bodrum Feribot Kararı
  • 23.9.2010 tarih ve 10-60/1256-470 sayılı Çanakkale Boğazı Kararı
  • 25.11.2010 tarih ve 10-73/1518-580 sayılı Mersin Uluslararası Liman İsletmeciliği Kararı 2.12.2010 tarih ve 10-75/1538-592 sayılı İskenderun Limanı Kararı
  • 03.8.2011 tarih ve 11-44/995-341 sayılı Samsunport Kararı
  • AB KOMİSYONU KARARLARI
  • Miller International Schallplatten GmbH v Commission Kararı [1978] ECR 131. (19/77)
  • VBVB (43/82) ve VVVB (63/82) v Commission Birlesmis Davalar [1984]
  • Telemarketing v.CLT and I PB [1986] 311/84, 1985 E.C.R. 3261
  • B&I v. Sealink Avrupa Komisyonu Kararı IV/34,174, [1992] 5 CMLR 255
  • CEWAL [1992] 93/82/EC
  • British Midland/Aer Lingus [1992] OJ L96/34, [1993] 4 CMLR 596
  • Port of Rodby [1994] OJ L55/52, [1994] 5 CMLR 457
  • TAA, OJ 1994 L376/1
  • Sea Containers Ltd/Stena Sealink [1994] OJ L15/8, [1995] 4 CMLR 84
  • Sea Containers v. Stena Sealink, OJ L 015, 18.01.1994
  • Morlaix (Port of Roscoff) [1995] 5 CMLR 457
  • John Dere Ltd v Commission [1998] ECR 1-3111, C-7/95 P
  • Magill TV Guide v. ITP, BBC, RTE, [1998] 89/205/EEC
  • Maesk/ECT OJ C 045, 18. 2000
  • Said, [2000] OJ C 045
  • Hutchison/RCPM/ECT [2001] COMP/JV.55
  • Sea-Invest/EMO-EKOM [2006] COMP/M.3848
  • Asnex-Equifax v Asociacion de Usuarios de Servicios Bacarios Kararı [2006] ECR I-11125