KARACA-KANDEMİR UMUT ÖLÇEĞİ (KKUÖ)

Bu çalışma kültürümüze özgü bir umut ölçeği geliştirmek için gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, 2014-2015 öğretim yılında Erzincan Üniversitesi’nde öğrenim gören toplam 1209 öğrenciden elde edilmiştir. Geliştirilen ölçek, hedefe yöneliklik; umut ve anlamlılık; kararlılık olmak üzere 3 alt boyuttan oluşmaktadır. Birinci boyutta 5 madde, ikinci ve üçüncü boyutlarda 4’er madde bulunmaktadır. Ölçeğin psikometrik özellikleri için iç tutarlılık, test-tekrar test, doğrulayıcı faktör analizi ve ölçüt bağıntılı geçerlilik yöntemleri kullanılmıştır. Ölçüt bağıntılı geçerlilik için Snyder’in Sürekli Umut Ölçeği ile Scheier ve Carver’in Yaşam Yönelim Testi kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alfa tutarlılık katsayısı .82, test-tekrar test güvenirlik katsayısı ise (r =.89; p < 0.01) olarak hesaplanmıştır. 13 maddelik Karaca-Kandemir Umut Ölçeği’nin faktör analizi sonrası ölçeğin toplam varyansın % 55.353’ünü açıklayan 3 faktörlü bir yapı oluşturduğu görülmüştür. Yapılan analizler sonucunda ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Karaca-Kandemir Umut Ölçeği, Umut, İyimserlik, Kararlılık, Düşünsel Kırılganlık

Karaca-Kandemir’s Hope Scale

This study was carried out to development a hope scale specific to our culture. Data of research were obtained from a total of 1209 students studying at the University of Erzincan in the academic year 2014-2015. Developed scale consists of three subscales: goal-oriented, hope and meaningfulness, stability. The first dimension consists of five items, the second and third dimensions consist of four itemFor psychometric properties of the scale, internal consistency, test-retest, confirmatory factor analysis and criterion related validity were used. Snyder’s Trait Hope Scale and Scheier and Carver’s life Orientation Test were used for the criterion related validity. Cronbach Alfa internal consistency coefficient was found as .82. Moreover, test-retest reliability coefficient was found as (r = .89; p < 0.01). After factor analysis, Karaca-Kandemir’s hope scale which consists of 13 items demonstrated that the scale yielded 3 three factors explaining 55,353 % of total variance explained. The results of the analysis of the scale demonstrated that Karaca-Kandemir’s hope scale can be used as a valid and reliable instrument.

Keywords:

Karaca-Kandemir’s Hope Scale, Goal-oriented, Hope and Meaningfulness, Stability,

PDF

___

Akman, Yasemin, Korkut, Fidan, “Umut Ölçeği Üzerine Bir Çalışma” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 1993. ss. 193-202. Aslan, Özlem, Sekmen, Kamile, Kömürcü, Şeref, Özet, Ahmet, “Kanserli Hastalarda Umut”, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11 (2), 2007, ss. 18-24. Aquinas, Thomas, Summa Theologica, (Çev.: W. J. Hill), C: 33, McGraw- Hill, New York 1966’dan Aktaran Blaine J. Fowers, “Virtues”, (Ed. Shane J. Lopez), The Encyclopedia of Positive Psychology, Volume 2, (1016-1023), Wiley-Backwell, 2009. Aydın, Gül, Tezer, Esin, “İyimserlik, Sağlık Sorunları ve Akademik Başarı İlişkisi”, Psikoloji Dergisi, 7 (26), 1991, ss. 2-9. Bloch, Ernst, Umut İlkesi I, (Çev. Tanıl Bora), İletişim Yayınları, İstanbul 2013. Büyüköztürk, Şener, Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorumu, Pegem Akademi, Ankara 2010. Büyüköztürk, Şener, Çakmak, Ebru Kılıç, Akgün, Özcan Erkan, Karadeniz, Şirin, Demirel, Funda, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara 2014.Çilingir, Lokman, Umut Felsefesi, Elis Yayınları, Ankara 2003. Corsini, Raymond J., “Hope”, The Dictionary of Psychology , Psychology Press Taylor&Francis Group, New York, 2002. Çoklu, Ömay, Şekercioğlu, Güçlü, Büyüköztürk, Şener, Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Pegem Akademi, Ankara 2012. Emmons, Robert A., “Duygu ve Din”, (Çev. Gülüşan Göcek), (Ed. Raymond F. Paloutzian, Crystal L. Park; Çev. Ed. İhsan Çapçıoğlu, Ali Ayten), Din ve Maneviyat Psikolojisi, temel Yaklaşım Alanları ve İlgi Alanları, (ss.469-502), Phoenix Yayınevi, Ankara 2013. Fromm, Erich, Umut Devrimi, (Çev.: Şema Yeğin), Payel Yayınları, İstanbul 2012. Fowers, Blaine J., “Virtues”, (Ed. Shane J. Lopez), The Encyclopedia of Positive Psychology, Cilt: 2., Wiley-Backwell 2009, ss.1016-1023. Goleman, Daniel, Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha Önemlidir? (Çev.: Banu Seçkin Yüksel), Varlık Yayınları, İstanbul 2014. Goldstein, E. Bruce, Bilişsel Psikoloji, (Çev.: Okhan Gündüz), Kaknüs Yayınları, İstanbul 2013. Herth, Kaye, “ Abreviated Instrument to Measure Hope: Development and Psychometric Evaluation”, J Adv Nurs, 17, 1992, ss. 1251-1259. Hume, David, İnsanın Doğası Üzerine Bir İnceleme, (Çev.: Ergün Baylan), Bilgesu Yayıncılık, Ankara 2009. James, William, The Principles of Psychology, Cilt: 1, Macmillian and Co., Ltd, London 1890. Kandemir, Fatih, Umut-İyimserlik ve Dindarlık İlişkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2016, s. 45. Karaca, Faruk, Din Psikolojisi, Eser Ofset Matbaacılık, Trabzon 2011. Kenny, Maureen E., Walsh-Blair,, Lynn Y. Blustein, David L., Bempechat, Janine, Seltzer, Joanne, “Achievement Motivation Among Urban Adolescents: Work Hope, Autonomy Support, and Achievement- Related Beliefs”, Journal of Vocational Behavior, 77, 2010, ss. 205-121. Kierkegaard, Soren, Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, (Çev.: M. Mukadder Yakupoğlu), Doğu-Batı Yayınları, Ankara 2013. Kübler-Ross, Elisabeth, Death: The Final Stage of Growth, A Touchstone Book:Rockefeller Center, New York 1986. Miller, Judith Fitzgerald, “Hope: A Construct Central to Nursing”, Nursing Forum, 42 (1), 2007, ss. 12-19. Roeckelein, J.E., “Life, Theories of”, Elsevier’s Dictionary of Psychological Theories, Elsevier, Amsterdam – Boston – Heidelberg – London – New York – Oxford, Paris – San Diego – San Francisco – Singapore – Sydney – Tokyo 2006, ss. 362-364. Sarıçam, Hakan, Akın, Ahmet, “Bütünleyici Umut Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (15), 2013, ss. 291-308. Seligman, Martin E.P., Öğrenilmiş İyimserlik, (Çev.: Semra Kunt Akbaş), HYB Yayıncılık, Ankara 2009. Scheier, Michael F., Carver, Charles S., “Optimism, Coping, and Health: Assessment and Implications of Generalized Outcome Expectancies”, Health Psychology, 4 (3), 1985, ss. 219-247. Schermelleh-Engel, Karin, Moosbrugger, Helfried, Müller, Hans, “Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of- Fit Measures”, Methods of Psychological Research Online, Cilt:. 8, No: 2, 2003, ss. 23-74. Schrank, Beate, Mag, Andreas Woppmann, Sibitz, Ingrid, Lauber, Christoph, “Development and Validation of an Integrative Scale to Assess Hope”, Health Expections, 14 (4), 2011, ss. 417-428. Scioli, Anthony, Ricci, Michael, Nyugen, Than, Scioli, Erica R., “Hope: Its Nature and Measurement”, Psychology of Religion and Spirituality, Cilt: 3, No: 2, 2011, ss. 78-97. Snyder, C.R., Handbook of Hope: Theory, Measures, and Applications, Akademic Press, San Diego, San Fransisco, New York, Boston, London, Sydney, Tokyo 2000. Snyder, C.R., The Psychology of Hope: You Can Get There from Here, The Free Press, New York 1994. Snyder, C.R., “The Hope Mandala: Coping with the Loss of a Loved One”, (Edt. Jane E. Gillham), The Science of Optimisim and Hope, Templeton Foundation Press, Philadelphia, London 1998, ss.129-142. Snyder, C.R., Harris C., Anderson J.R., Holleran S.A., Irving L.M., Sigmon S.T., Gibb J., Langelle C., Harney P., “The Will and the Ways: Development and Validation of an Individual Differences Measure of Hope”, Journal of Personality and Social Psychology, 60 (4), 1991, ss. 570-585. Snyder, C.R., IIardi, Stephen S., Cheavens, Jen, Michael, Scott T., Yamhure, Laura, Sympson, Susie, “The Role of Hope in Cognitive- Behavior Therapies”, Cognitive Therapy and Research, Cilt: 24, No: 6, 2000, ss. 747-762. Snyder, C.R., Rand, Kevin L., Sigmon, David R., “Hope Theory: A Member of The Positive Psychology Family”, (Edt.: C. R. Snyder, Shane J. Lopez), Handbook of Positive Psychology, Oxford University Press, Oxford-New York 2002, ss. 257-276. Sümer, Nebi, “Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar”, Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 2000, ss. 49-74. Tarhan, Sinem, Bacanlı, Hasan, “Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, The Journal of Happiness; Well-Being, 3 (1), 2015, ss. 1-14. Türk Dil Kurumu Sözlüğü, 2. Cilt, K-Z, “Umut” Maddesi, Ankara-1988, s.1515.