Ben Bir Başkasıdır: Kişilerarasında Kimlik İnşası

İnsanın gözlerini açtığı dünya, başkaları tarafından tasarlanan ve herhangi bir boşluk bulundurmayan bir toplumsallık içermektedir. Giyim tarzından yeme içme pratiklerine kadar her alanda değer yüklü bir durumla karşılaşılmaktadır. Kişilerarası yaşam, bilişsel ve duyuşsal anlamlandırma dünyası olarak işlerin nasıl yapılması gerektiğine dair sunduğu davranışsal reçeteler ile devamlılık kazanmaktadır. İlk anlarından itibaren birey, gündelik etkileşimlerle ilişki içerisinde düşünümsel bir sürece dâhil olmakta; kaçınılmaz biçimde yer aldığı sosyalleşme süreçlerinde bir değer/değerlendirme yaklaşımı edinmektedir. Kendisine yönelik kavrayışı, aldığı veya alması muhtemel kabul ve retler üzerinden, kişilerarası bir zemine bağlı şekillenmekte; benlik algısıyla birlikte yaşam politikasının sınırları belirlenmektedir. Benlik değeri, gündelik hayattaki onanma doğrultusunda artıp azalmakta; kimlik, ötekilerle gerçekleşen etkileşim içerisinde inşa edilmektedir. Söz konusu inşa faaliyeti gündelik hayatın öğrenilme süreciyle paralel gelişmektedir. Kim olduğumuz, kim olarak bilindiğimizden bağımsız değildir. Bu çerçevede çalışmamız, etkileşimci geleneğin kuramsal perspektifini kullanmakta ve kimliği, sosyalizasyonun dinamik boyutu üzerinden işlerin yapılış biçimi ile ilgili bir pratik şeklinde değerlendirmektedir. Böylelikle kişilerarasındaki bu dinamik inşa faaliyetinin genel bağlamı betimlenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

kimlik, benlik, gündelik hayat, kişilerarası

I is Someone Else: Interpersonal Identity Construction

The world in which people open their eyes includes a sociability designed by others and without any gaps. A value-laden situation is encountered in every field, from dressing style to eating and drinking practices. Interpersonal life, as the world of cognitive and affective signification, gains continuity with the behavioral prescriptions it offers about how things should be done. From the very first moments, the individual is incorporated in a reflexive process in relation to daily interactions; it takes a value/evaluation approach in the socialization processes in which it inevitably takes place. His/her understanding of himself/herself is shaped by the acceptances and rejections s/he has received or is likely to receive, depending on an interpersonal basis. Along with the self-perception, the boundaries of life policy are determined. Self-worth increases and decreases in line with the approval in daily life; Identity is constructed in the interaction process with others. The construction activity develops in parallel with the learning process of daily life. The question of who we are is not independent of who we are known. In this framework, our study uses the theoretical perspective of the interactionist tradition and evaluates identity as a practice related to the way things are done through the dynamic dimension of socialization. Thus, the general context of this dynamic interpersonal building activity is shought to be explained.

Keywords:

Identity, Self, Everyday Life, Interpersonal,

PDF

___

Aho, James A. The Things Of The World: A Social Phenomenology. United States of America: Praeger Publishers, 1998.
Akgündüz, Gülay Özdemir. “Özgür Varoluşa Etik Bir Çağrı: Kimliksiz Yaşamak”. Kişi, Kişilik ve Kimlik. ed. S. Yazıcı-S. Coşkun. 93-99. İstanbul: Divan Kitap, 2014.
Bauman, Zygmunt. Bireyselleşmiş Toplum. çev. Y. Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2005.
Bauman, Zygmunt. Kimlik. çev. M. Hazır. Ankara: Heretik Yayıncılık. 2019.
Bauman, Zygmunt. Sosyolojik Düşünmek. çev. A. Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2010.
Becermen, Metin. “Etik ve Politik Bir Aktör Olarak Kişi”. Kişi, Kişilik ve Kimlik. ed. S. Yazıcı-S. Coşkun. 193-197. İstanbul: Divan Kitap, 2014.
Berger, P. L.-Luckmann, T. Modernite, Çoğulculuk ve Anlam Krizi. çev. M. D. Dereli. Ankara: Heretik Yayıncılık, 2015.
Berger, P. L.-T. Luckmann. Gerçekliğin Sosyal İnşası, Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi. çev. V. S. Öğütle. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2008.
Berger, Peter L. Sosyolojiye Çağrı, Hümanist Bir Perspektif. çev. A.E. Koca. İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.
Bilgin, Nuri. İnsan İlişkileri ve Kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık, 1996.
Binay, B. - Tatlıcan, Ü. “Sembolik Etkileşimcilik ve Gündelik Hayatın Sosyolojisi”. Gündelik Hayat Sosyolojisi. ed. Esgin-G. Çeğin. 147-190. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2018.
Blumer, Herbert. Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Berkeley: University of California Press, 1986.
Borges, J.L.- Casares, A.B. Olağanüstü Masallar. çev. E. Akça. İstanbul: Mitos Yayınları, 1993.
Bourdieu, Pierre Ayrım, Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. çev. D. F. Şannan-A. G. Berkkurt. Ankara: Heretik Yayıncılık, 2015.
Bourdieu, Pierre. Pratik Nedenler, Eylem Kuramı Üzerine. çev. H. Tufan. İstanbul: Kesit Yayınları, 1995.
Brubaker, R.- Cooper, F. “Kimlik”in Ötesine Geçmek”. çev. K. Kelebekoğlu. Kimlik Politikaları: Tanınma, Özdeşlik ve Farklılık. ed. F. Mollaer. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
Castells, Manuel. Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür-Kimliğin Gücü II. çev. E. Kılıç. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1999.
Chambers, Iain. Göç, Kültür, Kimlik. çev. İ. Türkmen. M. Beşikçi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2019.
Cooley, C.H. Human Nature and the Social Order. New York: Charles Scribner’s Sons, 1922.
Coşkun, Bergen. “Birinci Tekil Şahsın Çoğulluğu ve Yalnızlığı”. Kişi, Kişilik ve Kimlik. ed. S. Yazıcı-S. Coşkun. 233-238. İstanbul: Divan Kitap, 2014.
Eagleton, Terry. “Milliyetçilik: İroni ve Bağlılık”. Milliyetçilik, Sömürgecilik ve Yazın. T. Eagleton vd. çev. Ş. Kaya. 23- 39. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1993.
Erikson, Erik H. Identity Youth and Cris. New York: W. W. Norton&Company, 1968.
Fay, Brian. Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi. çev. İ. Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2017.
Giddens, Anthony. Modernite ve Bireysel-Kimlik, Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. çev. Ü. Tatlıcan. İstanbul: Say Yayınları, 2019.
Giddens, Anthony. Modernliğin Sonuçları. çev. E. Kuşdil. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1994.
Gleason, Phillip. “Kimliği Tanımlamak: Semantik Bir Tarih”. çev. F. Mollaer. Kimlik Politikaları: Tanınma, Özdeşlik ve Farklılık. ed. F. Mollaer. 22-52. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
Gökçe, Orhan. "Avrupa'da Türk Kimliği". Tarih Boyunca Anadolu'da Türk Nüfus ve Kültür Yapısı, Milliyetçilik ve Milliyetçilik Tarihi Araştırmaları V. İlmi Kongresi. haz. Y. Hacaloğlu. Ankara: Türk Yurdu Yayınları, 1995.
Greil, A. L.-Davidman, L. “Kimlik ve Din”. çev. A. Özbolat-S. Kartopu. Kimlik ve Din. ed. A. Özbolat-M. Macit. 3-38. Adana: Karahan Kitabevi, 2016.
Hewitt, J.P.- Shulman, D. Benlik ve Toplum. çev. ed. Büşra Aktaş. İstanbul: Bilge Kültür-Sanat Yayınları, 2019.
Holmes, Mary. Gender and Everyday Life. London: Routledge Publishing, 2009.
Hood, Bruce. Benlik Yanılsaması: Sosyal Beyin, Kimliği Nasıl Oluşturur. çev. E. Özdemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2019.
Husserl, Edmund. “Fenomenoloji”. çev. D. Küçükalp, Husserl. der. K. Küçükalp. 136-149 İstanbul: Say Yayınları, 2015.
Illich, Ivan. Sağlığın Gaspı. çev. S. Sertabiboğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011.
Jenkins, Richard. Social Identity. Abingdon: Routledge, 2008.
Kojeve, Alexandre. Hegel Felsefesine Giriş. çev. S. Hilav. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
Leibniz, G.W. Monadoloji. çev. D. Çetinkasap. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.
Levi-Strauss, Claude. Yaban Düşünce. çev. T. Yücel. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1994.
Mead, George Herbert. Zihin, Benlik ve Toplum. çev. Y. Erdem. Ankara: Heretik Yayıncılık, 2017.
Melucci, Alberto. “Süreç Olarak Kolektif Kimlik”. çev. Ö. Mollaer. Kimlik Politikaları: Tanınma, Özdeşlik ve Farklılık. ed. Fırat Mollaer. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
Özçınar, Şahin. “Varoluşçu Felsefede Bireysellik ve Kimlik”. Kişi, Kişilik ve Kimlik. ed. S. Yazıcı-S. Coşkun.103-123. İstanbul: Divan Kitap, 2014.
Papini, Giovanni. Kaçan Ayna. çev. Ş. Karadeniz. Ankara: Dost Kitabevi, 2004.
Parekh, Bhikhu. “Kimliğin Mantığı”. çev. S. Aksoy. Kimlik Politikaları: Tanınma, Özdeşlik ve Farklılık. ed. F. Mollaer. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
Parekh, Bhikhu. A New Politics of Identity: Political Principles for an Interdependent World. Red Globe Press, 2008.
Peek, Lori. “Becoming Muslim: The Development of a Religious Identity”. Sociology of Religion. 66(3), 2005, 215-242.
Polat, Fazlı. “Kültürel Kimlikten Ulusal Kimliğe: Kırgızistan Örneği”. Kimlik ve Din. ed. A. Özbolat-M. Macit. 167-189. Adana: Karahan Kitabevi, 2016.
Rimbaud, Arthur. Ben Bir Başkasıdır. çev. Ö. İnce. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2008.
Sartre, Jean-Paul. Varlık ve Hiçlik, Fenomenolojik Ontoloji Denemesi. çev. T. Ilgaz-G. Ç. Eksen. İstanbul: İthaki Yayınları, 2011.
Schütz, Alfred. Fenomenoloji ve Toplumsal İlişkiler. çev. A. Akan-S. Kesikoğlu. Ankara: Heretik Yayıncılık, 2018.
Sennett, Richard. Kamusal İnsanın Çöküşü. çev. S. Durak-A. Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
Şentürk, Ünal. “Husserl ve Schutz: Fenomenolojik Perspektif”. Gündelik Hayat Sosyolojisi. ed. A. Esgin-G. Çeğin. 235-268. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2018.
Tarde, Gabriel. Monadoloji ve Sosyoloji. çev. Ö. Doğan. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2019.
Wagner, Helmut R. “Takdim-Sosyolojiye Fenomenolojik Yaklaşım”. Alfred Schütz. Fenomenoloji ve Toplumsal İlişkiler. çev. A. Akan-S. Kesikoğlu. Ankara: Heretik Yayıncılık, 2018.
Yapıcı, Asım. “Dini Grup Kimliği: Kimlik ve Dini Aidiyet”. Kimlik ve Din. ed. A. Özbolat-M. Macit. 41-64. Adana: Karahan Kitabevi, 2016.
Zizek, S.-Gunjevic, B. Acı Çeken Tanrı, Kıyameti Tersyüz Etmek. çev. A. Çiltepe. İstanbul: Sel Yayıncılık, 2013.