MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMDE HAKEMİN VEYA HAKEM KURULUNUN EX AEQUO ET BONO KARAR VERME YETKİSİ
4868 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK) madde 12/C/III ile hakemin veya hakemkurulunun, tarafl arın açıkça yetkilendirmiş olmaları kaydıyla, hakkaniyet ve nesafet kuralları(ex aequo et bono) veya dostane aracı (amiable compositeur) olarak karar verme yetkisinesahip olduğu hükme bağlanmıştır. Pozitif düzenlemelerde, ex aequo et bono karar vermeyetkisine ilişkin herhangi bir tanıma ise yer verilmemiştir. Ancak, uygulamada özelliklehakemin ya da hakem kurulunun yetkilerinin tespiti ve yabancı hakem kararlarının tanınmasıve tenfizi açısından bu kavramın ne olduğunun, kapsamının ve diğer kavramlarlailişkilerinin belirlenmesi önem taşımaktadır.
AUTHORITY OF ARBITRATOR OR ARBITRATION TRIBUNAL TO DECIDE ACCORDING TO EX AEQUO ET BONO IN INTERNATIONAL ARBITRATION
In accordance with Article of 12/C/III of The Code of International Arbitration, arbitratoror the arbitration tribunal shall decide as amiable compositeur or ex aequo et bono onlyif the parties have expressly authorized the arbitrator or the arbitration tribunal to do so.There isn’t any provision about identifi cation of ex aequo et bono in this Code. However,it has been considered identifi cation, scope and relationship with other judicary conceptof ex aequo et bono as signifi cant, particularly at the determination of the arbitrators’authority and the recognation and enforcement of foreign arbitral awards in practice.
___
- AKINCI, Ziya; Milletlerarası Özel Hukukta İnşaat Sözleşmeleri, Dokuz
Eylül Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, İzmir, 1996 (İnşaat).
- AKINCI, Ziya; Milletlerarası Tahkim, 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul,
2013 (Tahkim).
- AKINCI, Ziya; Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Alternatif Çözüm
Yolları, BATİDER, Cilt 18, Sayı 4, 1996, s. 93-109. (Çözüm Yolları)
- AYGÜL, Musa; Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkim Usulüne
Uygulanacak Hukuk ve Deliller, 2. Baskı, Oniki Levha Yayınları,
İstanbul, 2014.
- AYOĞLU, Tolga; Some Refl ections on the Source of Lex Mercatoria,
Uluslararası Ticari Tahkim ve Yeni Lex Mercatoria, ed.: Ahmet Cemil
YILDIRIM/Serhat ESKİYÖRÜK, Oniki Levha Yayınları, İstanbul,
2014, s. 27-37 (Source of Lex Mercatoria).
- AYOĞLU, Tolga; Uluslararası Ticari Sözleşmelere Uygulanan Genel
Prensipler, Maddi Hükümler ve Ticari Adet-Teamül Olarak Lex
Mercatoria, 1. Basıdan 2. Tıpkı Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2011
(Lex Mercatoria).
- BANNIASSADI, Mohammed Reza; Do Mandatory Rules of Public Law
Limit Choice of Law in International Arbitration, Berkeley Journal of
International Law, Vol. 10, Issue 1, 1992, s. 60-84.,
- BEJIC, Taida; Applicable Law in International Investment Disputes,
Eleven International Publishing, Netherlands, 2005.
- BĚLOHLAVEK, Alexander J.; Application of Law in Arbitration, Ex
Aequo Et Bono and Amiable Compositeur, Czech (& Central European)
Yearbook of Arbitration, Vol. 3 March 2013, s. 25-51.
- BULUR, Alper; Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Arabuluculuk
Yöntemi, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 65, Sayı 4, Güz 2007, s. 30-46
.
CARON, David/Lee CAPLAN; The UNCITRAL Arbitration Rules, Oxford
University Press, United Kingdom, 2013.
- CHRISTIE, R.E.; Amiable Composition in French and English Law, The
Journal of the Chartered Institue of Arbitration, Vol. 58, No. 4, s. 259-
266.
- COHN, E. J. Commercial Arbitration and The Rules of Law- A Comparative
Study, The University of Toronto Law Journal, Vol. 4, No, 1941,
s. 1-32.
- CROFT, Clayde/Christopher KEE/Jeff WAINCYMER; A Guide To The
UNCITRAL Arbitration Rules, Cambridge University Press, Cambridge,
2013.
- ÇELİKEL, Aysel/ERDEM Bahadır; Milletlerarası Özel Hukuk, Yenilenmiş
12. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2012.
- DAYINLARLI, Kemal; Milli ve Milletlerarası Kamu Düzeni, Tahkime Etkileri
ve Sonuçları, Gözden Geçirilmiş, Güncelleştirilmiş, Genişletilmiş
2. Baskı, Dayınlarlı Hukuk Yayınları, Ankara, 2011.
- DEMİR GÖKYAYLA, Cemile; Milletlerarası Özel Hukukta Tek Satıcılık
Sözleşmeleri (Münhasır Bayilik Sözleşmeleri), 6098 sayılı TBK, 6100
sayılı HMK, 6102 sayılı TK’ya Göre Güncellenmiş 2. Bası, Vedat Kitapçılık,
İstanbul, 2013 (Tek Satıcılık Sözleşmesi).
- DEMİR GÖKYAYLA, Cemile; Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması
ve Tenfizinde Kamu Düzeni, Seçkin Yayınları, Ankara, 2001. (Kamu
Düzeni)
- DEMİRKOL, Berk; Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında
Kanun’un 24. Maddesi Çerçevesinde Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk,
Yenilenmiş 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
- DOĞAN, Vahit; Banka Teminat Mektupları, Genişletilmiş İkinci Bası,
Seçkin Yayınları, Ankara, 2002 (Teminat).
- DOĞAN, Vahit; İş Akdinden Doğan Kanunlar İhtilafı Alanında Bağlama
Kurallarının ve Sınırlarının Tespiti, Yetkin Yayınları, Ankara, 1996 (İş
Akdi).
- DOĞAN, Vahit; Milletlerarası Özel Hukuk, Baskı 2, Seçkin Yayınları, Ankara,
2013 (Milletlerarası Özel Hukuk).
- DUMISIC, A.; Advantages of Amiable International Arbitration: Characteristics
and Scope of Arbitrators Power, https://www.duo.uio.no/bitstream/
handle/10852/22183/91117.pdf?sequence=1, (e.t.: 11.11.2014).
- EKŞİ, Nuray; Kanunlar İhtilafında Incorporation, Prof. Dr. Aysel Çelikel’e
Armağan, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk
Bülteni, Cilt 19, Sayı 1-2, 1999-2000, s. 263-291 (Incorporation).
- EKŞİ, Nuray; Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, Beta
Yayınları, İstanbul, 2013 (Tanıma ve Tenfiz).
- EKŞİ, Nuray; Milletlerarası Incorporation Deniz Ticareti Alanında “Incorporation”
Yoluyla Yapılan Tahkim Anlaşmaları, Tıpkı 2. Bası, Beta
Yayınları, İstanbul, 2010 (Deniz Ticareti).
- EKŞİ, Nuray; Milletlerarası Tahkim Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme,
Prof. Dr. Gülören TEKİNALP’e Armağan, Milletlerarası
Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt 23, Sayı 1-2, 2003,
s. 295-338
- ERDEM, Bahadır; Türk Milletlerarası Tahkim Hukuku’nda ‘Lex Mercatoria’,
Uluslararası Ticari Tahkim ve Yeni Lex Mercatoria, ed.: Ahmet
Cemil YILDIRIM/Serhat ESKİYÖRÜK, Oniki Levha Yayınları, İstanbul,
2014, s. 125-149.
- ERKAN, Mustafa; MÖHUK Madde 31 Bağlamında Türk Hukukunda
Doğrudan Uygulanan Kurallara Bakış, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dergisi, Cilt XV, Sayı 2, 2011, s. 81-121.
- GREENBERG, Simon/KEE Christopher/WEERAMANTRY Romesh J.;
International Commercial Arbitration: An Asia-Pasifi c Perspective,
Cambridge University Press, Australia, 2011.
- GÜÇER, Sülün; Lex Mercatoria in International Arbitration, Ankara Bar
Review, Vol. 2, Issue 1, 2009, s. 30-39.
- GÜVEN, Pelin; Tanıma-Tenfiz, Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması
ve Tenfiz, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
- HATZIMIHAIL, Nikitas E.; The Many Lives - And Faces - Of Lex Mercatoria:
History As Genealogy In International Business Law, Law and
Contemporary Problems, Vol. 71, 2008, s. 169-190.
- HERBOCZKOVΆ, Jana; Amiable Composition in the International Commercial
Arbitration, https://www.law.muni.cz/sborniky/cofola2008/
fi les/pdf/mps/herboczkova_jana.pdf (e.t.: 14.11.2014), s. 1-2.
- HILGARD, Mark/Ana Elisa BRUDER; Unauthorised Amiable Compositeur?,
Dispute Resolution International, Vol. 8, No 1, May 2014, s.
51-62.
- HILL, Jonathan/Adeline CHONG; International Commercial Disputes,
Fourth Edition, Hart Publishing, Oxford and Portland, Oregon, 2010.
- HUNTER, Martin/Gui CONDE E SILVA; Transnational Public Policy
and Its Application in Investment Arbitration, Off prints of the Journal
of World Invesrtment, Vol. 4, No 3, 2003, s. 367-378.
- HUYSAL, Burak; Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkime Elverişlilik,
Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
- KALPSÜZ, Turgut; Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, Genişletilmiş İkinci
Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2010.
- KAPLAN, Yavuz; Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık, Seçkin Yayınları,
Ankara, 2002.
- KARRER, Pierre A./ Anne-C. IMHOFF; Party Autonomy in International
Arbitration in Switzerland: Scope and Specifi c Limitations, International
Business Law Journal, Vol. 3, 1997, s. 353-370.
- KÖSOĞLU, Mehmet; Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında
Kanunun 31. Maddesi: Sözleşme İle Sıkı İlişkili Üçüncü Bir Devletin
Doğrudan Uygulanan Kurallarına Etki Tanınması, Milletlerarası
Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt 28, Sayı 1-2, 2008,
s. 147-172.
- KÜÇÜKGÜNGÖR, Erkan; Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu’nun
Yapısı ve Tahkim Kurulu Kararlarının Niteliği, Ankara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 50, Sayı 2, 2001, s. 137-146.
- LANDO, Ole; The Lex Mercatoria in International Commercial Arbitration,
The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 34, No 4,
1985, s. 747-768.
- LEW, Julian/MISTELIS Loukas/KRÖLL Stefan; Comparative International
Commercial Arbitration, Kluwer International Law, The Hague/
London/New York, 2003.
- MANIRUZZAMAN, A. F. M.; The Arbitrator’s Prudence in Lex Mercatoria:
Amiable Composition and Ex Aequo et Bono in Desicion Making,
Mealey’s International Arbitration Report, Vol. 18, 2003, s. 1-8.
- MARALLE, Fabrizio; Choice of Law in Third Millennium Arbitrations:
The Relevance of the UNIDROIT Principles of International Commercial
Contracts, Vanderbilt Journal of Transnational Law, Vol. 36, 2003,
s. 1138-1188.
- MOURRE, Alexis/ Janice FEIGHTER; Can the Statutory Grounds for Re
view of Arbitral Awards Be Changed by the Parties? A French Law Perspective,
American Review of International Arbitration, Vol. 18, 2007,
s. 279-288.
- NEWMAN, A. Ralph; Equity in Comparative Law, The International and
Comparative Law Quarterly, Vol. 17, No 4, October, 1968, s. 807-848.
NOMER, Ergin; Devletler Hususi Hukuku, Yenilenmiş 19. Bası, Beta Yayınları,
İstanbul, 2011. (Devletler Hususi Hukuku)
- NOMER, Ergin/ Nuray EKŞİ/Günseli GELGEL ÖZTEKİN; Milletlerarası
Tahkim Hukuku, Cilt 1, 4. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2013.
- NOMER, Ergin; Hakem Kararının Kamu Düzenine Aykırılığı ve Tahkim
Anlaşmasının Geçerliliği, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel
Hukuk Bülteni, Cilt 10, Sayı 1-2, 1990, s. 129-131 (Tahkim).
- OĞUZ, Arzu; Karşılaştırmalı Hukuk, Yetkin Yayınları, Ankara, 2003.
OĞUZMAN, Kemal/ Nami BARLAS; Medeni Hukuk, 20. Bası, Vedat Kitapçılık,
İstanbul, 2014.
- ÖZDEMİR, Didem; Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak
Hukuk Olarak Lex Mercatoria, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,
Cilt 7, Sayı 1-2, 2003, s. 91-131.
- ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice; Doğrudan Uygulanan Kurallar ve
Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul,
2001.
- ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice; Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun
MÖHUK m. 24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan
Uygulanan Kuralları, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel
Hukuk Bülteni, Cilt 30, Sayı 1-2, 2010, s. 27-88. (Sözleşmeye Uygulanacak
Hukuk)
- ÖZEL, Sibel; Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meselesi,
Legal Yayınları, İstanbul, 2008.
- PIERS, Maud/Johan ERAUW; Application of UNIDROIT Principles of
International Commercial Contracts in Arbitration, Journal of Private
International Law, Vol. 8, No 3, 2012, s. 441-472.
- ROSEN, Janet A.; Arbitration Under Private International Law: The Doctrines
of Separability and Competence´de la Competence´, Fordham
International Law Journal, Vol. 17, Issue 3, 1993, s. 599-666
- RUHİ, Ahmet Cemal/Yavuz KAPLAN, Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının
Tenfizi Açısından Kamu Düzeni (Ordre Public), Prof. Dr.
Ergin Nomer’e Armağan, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel
Hukuk Bülteni, Cilt 22, Sayı 2, 2002, s. 643-662.
- SAMMARTONA-RUBINO, Mauro; Intenational Arbitration Law and
Practice, Second Edition, Kluwer Law International, Netherlands,
2001.
- SARGIN, Fügen; Milletlerarası Unsurlu Patent ve Ticari Marka Lisansı
Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, Turhan Yayınları, Ankara, 2002.
- SHACKLETON, R. Steward; The Applicable Law In International Arbitration
Under The English New Arbitration Act 1996, Arbitration International,
Vol. 13, No 4, s. 375-389.
- SMITH, Leonel; Common Law and Equity in R3RUE, Washington and
Lee Law Review, Vol. 68, 2011, s. 1185-1202.
- ŞANLI, Cemal; Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak
Hukuk, Sevinç Matbaası Ankara, 1986 (Tahkim).
- ŞANLI, Cemal; Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve
Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beşinci Bası, Beta Yayınları, İstanbul,
2013 (Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları).
- ŞANLI, Cemal/ESEN Emre/ İnci ATAMAN FİGANMEŞE; Milletlerarası
Özel Hukuk, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
- TANRIVER, Süha; Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Çözüm
Yolları ve Özellikle Arabuluculuk, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı
64, 2006, s. 151-177.
- TARMAN, Zeynep Derya; 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul
Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) Uyarınca Yabancılık Unsuru
Taşıyan Akdi Borç İlişkilerinde Hukuk Seçimi, BATİDER, 2010, Cilt
XXVI, Sayı 1, s. 143-168.
- TEKİNALP, Gülören/Ayfer UYANIK ÇAVUŞOĞLU; Milletlerarası Özel
Hukuk Bağlama Kuralları, Genişletilmiş 11. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul,
2011.
- TİRYAKİOĞLU, Bilgin; Taşınır Mallar İlişkin Milletlerarası Unsurlu
Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Yayınları, Ankara, 1996.
- WADDAMS, Stephen; Equity in English Contract Law: the Impact of the
Judicature Acts (1873-75), Journal of Legal History, Vol. 33, No. 2,
2012, s. 185-208.