Mahinur Betül ÇALIŞKAN, Elvan Emine ATA, Gül DİKEÇ

Psikiyatri Hemşireleri Tarafından Şizofreni Tanılı Hastalara Uygulanan Psikososyal Rehabilitasyon Programları: Sistematik Derleme

Bu derlemenin amacı, psikiyatri hemşireleri tarafından şizofreni tanılı hastalara uygulanan psikososyal rehabilitasyon programları ile ilgili çalışmaları gözden geçirmektir. Bu çalışmada, 15-31 Mayıs 2019 tarihleri arasında Türk Psikiyatri Dizini (1) ve Pubmed (7) veri tabanları taranarak 2008-2019 yılları arasında yayınlanan 8 nicel çalışma ele alındı. Makaleler incelenirken, raporlama özelliklerinin değerlendirilmesinde 27 maddeli PRISMA Bildirimi kullanıldı. Sistematik tarama sonucunda 8 makaleye ait bulgular/sonuçlar çizelge olarak sunuldu. Yayınlanan çalışmalarda, psikiyatri hemşireleri tarafından şizofreni tanılı hastalara uygulanan psikososyal rehabilitasyon programlarının; duygusal ifadenin geliştirilmesine yönelik eğitimler, duygu tanımanın yer aldığı bilişim teknolojileri uygulamaları, taburculuk sonrasını kapsayan psikoeğitimler, işitsel halüsinasyon semptom yönetim programı, müzik terapisi ve ev ziyaretleri olduğu saptandı. Ayrıca yapılan çalışmalarda; söz konusu psikososyal rehabilitasyon programları ile hastaların sosyal-bilişsel işlevsellik, yaşam kalitesi ve ilaç uyumunda artma, hastanede yatış süresinde ve nükslerde azalma, işitsel halüsinasyonlarla baş edebilme, duygu tanımalarında iyileşme gibi pek çok olumlu etkileri olduğu belirlendi. Yapılan çalışmalarda şizofreni tanılı hastaların psikososyal rehabilitasyonunda psikiyatri hemşireleri tarafından yapılan sınırlı sayıda çalışmanın olduğu, psikiyatri hemşirelerinin rehabilitasyon alanında yaptıkları girişimlerin sonuçlarının değerlendirildiği çalışmalara ihtiyaç olduğu saptandı.

Anahtar Kelimeler:

Şizofreni, Psikososyal Rehabilitsayon, Psikiyatri Hemşireliği

Psychosocial Rehabilitation Programs Applied to Patients with Schizophrenia by Psychiatric Nurses: Systematic Review

The purpose of this review is to review the studies related to psychosocial rehabilitation programs applied by psychiatric nurses to patients diagnosed with schizophrenia. The study was conducted on the Turkish Psychiatric Index (1) and Pubmed (7) databases between 15-31 May 2019 and 8 quantitative studies published between 2008-2019. The 27-item PRISMA Statement was used to evaluate the reporting characteristics. In this review which was written as a result of systematic screening, findings/results of 8 articles were presented as tables. In published studies, psychosocial rehabilitation programs which applied by psychiatric nurses to patients with schizophrenia; it was determined that there were trainings aimed at improving emotional expression, information technology programs including emotional recognition, psychoeducation programs after discharge, Auditory Hallucinatory symptom management program, music therapy and home visits. Also in the studies; with these psychosocial rehabilitation programs, it was determined that patients had many positive effects such as increase in social-cognitive functionality, quality of life and adherence, decrease in hospital stay and relapse, coping with Auditory Hallucinations, and improvement in emotional recognition. In the studies, it was found that there are limited number of studies conducted by psychiatric nurses in the psychosocial rehabilitation of the patient with schizophrenia and it is necessary to evaluate the results of the interventions performed by psychiatric nurses in this field.

Keywords:

Schizophrenia, Psychosocial Rehabilitation, Psychiatric Nursing,

PDF

___

Akpınar Ş, Kelleci M (2008) Şizofrenik Hastalara Uygulanan Sorun Çözme Becerilerin Geliştirme Programının Yaşam Kalitesine Etkisi. Klinik Psikiyatri, 11:180-190.
Cho M, Jang SJ (2019) Effect of an emotion management programme for patients with schizophrenia: A quasi-experimental design. Int J Ment Health Nurs, 28(2):592-604.
Doğan S, Doğan O, Tel H, Çoker F, Polatöz Ö, Başeğmez FD (2002) Şizofrenide Psikososyal Yaklaşımlar: Ayaktan Hastalar. Anadolu Psikiyatri Derg, 3(2):69-74. https://trdizin.gov.tr/publication/show/pdf/paper/TVRZNE5ERXg (20 Mayıs 2019’da ulaşıldı).
Gaudelus B, Virgile J, Geliot S, The GAÏA/RECOS Study Team, Franck N (2016) Improving Facial Emotion Recognition in Schizophrenia: a Controlled Study Comparing Specific and Attentional Focused Cognitive Remediation. Front Psychiatry, 7:article 105.
Hogarty GE, Flesher S, Ulrich R (2004) Şizofreni için bilişsel pekiştirme terapisi: Biliş ve davranış üzerine 2 yıllık randomize bir çalışmanın etkileri. Arch Gen Psychiatry, 61:866-876.
Hutchison SL, MacDonald-Wilson KL, Karpov I, Maise AM, Wasilchak D, Schuster JM (2017) Value of psychiatric rehabilitation in a behavioral health Medicaid managed care system. Psychiatr Rehabil J, 40:216–224.
Khankeh H, Rahgozar M, Ranjbar M (2011) The effects of nursing discharge plan (post-discharge education and follow-up) on self-care ability in patients with chronic schizophrenia hospitalized in Razi psychiatric Center. Iran J Nurs Midwifery Res, 16(2):162-168. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3249767/ (30 Mayıs 2019’da ulaşıldı).
Kwon M, Gang M, Oh K (2013) Effect of the Group Music Therapy on Brain Wave, Behavior, and Cognitive Function among Patients with Chronic Schizophrenia. Asian Nurs Res, 7(4):168-174.
Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG, PRISMA Group (2009) Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA Statement. PLOS Med, 151(4):264–269.
Os J, Kapur S (2009) Schizophrenia. Lancet, 374(9690):635-645.
Quee PJ, Stiekema AP, Wigman JT, Schneider H, Meer L der van, Maples NJ et al. (2014) Improving functional outcomes for schizophrenia patients in the Netherlands using Cognitive Adaptation Training as a nursing intervention-A pilot study. Schizophr Res, 158(1-3):120-125.
Üstün G, Küçük L, Buzlu S (2018) Bir Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nde Uygulanan Rehabilitasyon Programlarına Katılan ve Katılmayan Şizofreni Hastalarının Bazı Sosyodemografik ve Hastalıkla İlişkili Özellikleri ile Tedaviye Uyumları ve Öz-Yeterlilikleri Açısından Tanımlanması. J Psychiatric Nurs, 9(2):69-79.
Yang CY, Lee TH, Lo SC, Beckstead JW (2015) The effects of auditory hallucination symptom management programme for people with schizophrenia: a quasi-experimental design. J Adv Nurs, 71(12):2886-2897.
Ye M, Guo J, Song C, Zheng F (2017) Effects of out-of-hospital continuing nursing on schizophrenia patients’ rehabilitation and quality of life. Open Med, 12:501-505.
Yıldız M, Tural Ü, Kurdoğlu S, Önder ME (2003) Şizofreni Rehabilitasyonunda Aile ve Gönüllülerle Yürütülen Bir Kulüp-Ev Denemesi. Turk Psikiyatri Derg, 14(4):281-287.
Yıldız M (2005) Şizofrenili hastaların ayaktan tedavisinde ruhsal ve toplumsal girişimler neden gereklidir ve nasıl uygulanabilir. In Neden Nasıl Şizofreni, (Ed. Candansayar S): 237–268. Ankara, Peday Yayınları.