Öyküsel Terapi Üzerine Sistematik Bir Gözden Geçirme

Bu çalışmanın amacı öyküsel terapi yaklaşımının etkililiğini değerlendirmek için yapılmış çalışmaların gözden geçirilmesidir. Öyküsel Terapinin etkililiğini araştırmak amacıyla DergiPark, YÖK Tez Merkezi, Web Of Science, Sobiad, Science Direct, Wiley Online Library veri tabanlarında 2006-2022 (Aralık) yılları arasında yayımlanan Türkçe ve İngilizce araştırmalar taranmıştır. Taramada “öyküsel terapi” ” anlatı terapisi” “narrative therapy” “collective narrative practice” “narrative therapy groups” anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Tarama sonucunda araştırmanın amacına uygun toplam 19 makale gözden geçirilmiştir. Bu makaleler ise araştırma yöntemleri, çalışma bulguları ve terapi özellikleri bakımından sunulmuştur. İncelenen çalışmaların sonucunda öyküsel terapinin madde bağımlılığı, nörogelişimsel bozukluluklar, depresyon, travma, yas ve yeme bozukluklarında etkililiği kanıtlanmıştır. Ayrıca elde edilen sonuçlar öyküsel terapinin çocuk, ergen ve yetişkinler ile yapılacak grup terapilerinde önleyici ve çare bulucu etkisinin olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Öyküsel terapi, öyküsel grup terapisi, sistematik gözden geçirme.

A Systematic Review of Narrative Therapy

The aim of this study is to review the experimental studies conducted to evaluate the effectiveness of the narrative therapy approach. In order to investigate the effectiveness of Narrative Therapy, Turkish and English studies published between 2006-2022 (December) in the databases of DergiPark, YÖK Thesis Center, Web Of Science, Sobiad, Science Direct, and Wiley Online Library were searched. The keywords “narrative therapy” “collective narrative practice” “narrative therapy groups” were used in the search. As a result of the scanning, a total of 19 articles suitable for the purpose of the research were reviewed. These articles are presented in terms of research methods, study findings and therapy characteristics. The study findings show that narrative therapy is effective on dependent variables. The results show that narrative therapy has a preventive and remedial effect in group therapies with children, adolescents and adults.

Keywords:

Narrative therapy, narrative group therapy, systematic review,

PDF

___

Akkuş K, Kütük B, Samar BŞ (2020) Öyküsel terapi: felsefi ve kuramsal temelleri terapi teknikleri ve etkinliği. Mediterranean Journal of Humanities, 10:27-37.
Allen M (2011) Narrative Therapy for Women Experiencing Domestic Violence: Supporting Women’s Transitions from Abuse to Safety. London, Jessica Kingsley Publishers.
Andrews I, Clark DJ (1996) In the case of a depressed woman: solution focused or narrative therapy approaches? Fam J, 4:243-250.
Baştemur Ş, Baş E (2021) Öyküsel terapinin dışavurumcu sanat uygulamaları ile bütünleşmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13:146-169.
Bedir E (2019) Öyküsel (narrative)terapi yaklaşımının sosyal çalışma mesleğinde kullanılması: fenomenolojik bir araştırma (Uzmanlık tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
Cashin A, Browne G, Bradbury J, Mulder A (2013) The effectiveness of narrative therapy with young people with autism. J Child Adolesc Psychiatr Nurs, 26:32-41.
Corey G (2015) Psikolojik Danışma Kuram ve Uygulamaları (Çeviri Ed. T Ergene). Ankara, Mentis Yayıncılık.
Çelik H (2017) Psikoterapide yeni soluk: öyküsel terapi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi 4:34-50.
Dastbaaz A, Yeganehfarzand SH, Azkhosh M, Shoaee F, Salehi M (2014) The effect of group counseling "narrative therapy" to reduce depression and loneliness among older women. Iranian Rehabilitation Journal, 12:11-15.
Erbes CR, Stillman JR, Wieling E, Bera W, Leskela J (2014) A pilot examination of the use of narrative therapy with individuals diagnosed with PTSD. J Trauma Stress, 27:730-733.
Varlı D (2020) Öyküsel Terapi El Kitapçığı. Sakarya, Erenler Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Freedman J, Combs G (1996) Narrative Therapy: The Social Construction of Preferred Realities. London, W.W Norton.
Işık Ş, Tekinalp BE, Atalay N, Kaynak Ü (2022) Psikolojik Danışmada Güncel Kuramlar. Ankara, Pegem Akademi.
İlgar SC, İlgar MZ (2018) Öyküsel terapi ve psikolojik danışmada kullanımı. Turkish Studies Educational Sciences, 13:939-954.
Karaırmak Ö, Bugay A (2010) Postmodern diyalog: öyküsel psikolojik danışma. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 4:24-36.
Karibwende F, Niyonsenga J, Biracyaza E, Nyirinkwaya S, Hitayezu I, Sebatukura GS et al.(2023) Efficacy of narrative therapy for orphan and abandoned children with anxiety and attention deficit and hyperactivity disorders in Rwanda: a randomized controlled trial. J Behav Ther Exp Psychiatry, 78:101802.
Koca M (2018) Narrative terapi temelli grupla psikolojik danışma programının ergenlerin irade ve kaygı düzeylerine etkisi (Uzmanlık tezi). Gaziantep, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
Looyeh MY, Kamali K, Ghasemi A, Tonawanik P (2014) Treating social phobia in children through group narrative therapy. Arts Psychother, 41:16-20.
Mohammadi A, Sohrabi R, Aghdam GA (2013) Effect of narrative therapy on enhancing of couples intimacy. Procedia Soc Behav Sci, 84:1770-1772.
Morgan A (2000) What is Narrative Therapy? An Easy-to-Read Introduction. Adelaide, Dulwich Center Publications.
Mukba G (2019) Yas olgusu yaşayan çocukların yaşantılarının sistemik müdahale içeren hikâye anlatıcılığı tekniği ile incelenmesi: vaka çalışması (Uzmanlık tezi). Adana, Çukurova Üniversitesi.
Nozari Z, Mo'tamedi A, Eskandari H, Ahmadivand Z (2019) Narrative group therapy to improve aging perceptions and reduce thanatophobia (death anxiety) in older adults. Elderly Health Journal, 5:117-123.
Özaydın S (2021) Çocuklarda kariyer gelişimini destekleme psiko-eğitim programının etkililiğinin incelenmesi (Uzmanlık tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Park JW, Kim HS (2023) The effects of group counseling utilizing narrative therapy on self-esteem, stress response, and ınsight for ındividuals with alcohol dependency. J Creat Ment Health, 18:219-248.
Payne M (2006) Narrative Therapy: An Introduction for Counselors. London, Sage Publications.
Poole J, Gardner P, Flower MC, Cooper C (2009) Narrative therapy, older adults, and group work: Practice, research, and recommendations. Soc Work Groups, 32:288-302.
Rahmani P (2011) The efficacy of narrative therapy and storytelling in reducing reading errors of dyslexic children. Procedia Soc Behav Sci, 29:780-785.
Sak R, Şahin Sak İT, Öneren Şendil Ç, Nas E (2021) Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaei Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4:227-250.
Turtulla S (2014) Kosova'da görev yapan öğretmenlerin iş tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Uzmanlık tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi.
Vromans LP, Schweitzer RD (2011) Narrative therapy for adults with major depressive disorder: ımproved symptom and interpersonal outcomes. Psychother Res, 21:4-15.
Weber M, Davis K, McPhie L (2006) Narrative therapy, eating disorders and groups: enhancing outcomes in rural NSW. Aust Soc Work, 59:391-405.
White M, Epston D (1990) Narrative Means to Therapeutic Ends. New York, Norton.
White M (2011) Narrative Practice: Continuing the Conversations. New York, Norton.
Yazıcı B (2018) Narative terapi temelli grupla psikolojik danışma programının ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyine etkisi (Uzmanlık tezi). İstanbul, Maltepe Üniversitesi.
Yılmaz K (2021) Sosyal bilimlerde ve eğitim bilimlerinde sistematik derleme, meta değerlendirme ve bibliyometrik analizler. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10:1457-1490.
Yiğit B (2019) Mülteci gençlerin travma tepkileri: hayat ağacı uygulaması ve uygulamanın gençlerin kimlik ve roller alanındaki deneyimlerine etkisi (Uzmanlık tezi). İstanbul, Şehir Üniversitesi.