Çocuk Ergen Ruh Sağlığında Epidemiyolojik Çalışmalar: Yöntemsel Bir Bakış

Çocukluk ve ergenlikte görülen psikiyatrik bozuklukların bu yaş grubunun yaklaşık % 9-21'ini etkilediği tahmin edilmekte ve dünyada bu bozukluklara verilen önem gün geçtikçe artmaktadır. Çocuk ve ergen ruh sağlığı alanındaki ihtiyacın artması ile ülkelerin bu alanda sağlık politikaları oluşturmaları ve çocuk ergen ruh sağlığı açısından planlamalar yapmaları zorunlu hale gelmektedir. Bu planlamaların ilk adımı ilgili ülkede çocukluk ve ergenlik çağı psikiyatrik bozukluklarının sıklıklarının belirlenmesidir ancak bazı yöntemsel sorunlar bu alanda sıklık çalışmaları yapmayı güçleştirmektedir. Bunlar arasında en önemlileri, 'olgu' tanımlanmasının yapılması, olguların tanılanabilmesi, örneklem seçimi ve elde edilen verilerin analiz edilmesi alanında yaşanan zorluklar olarak görülmektedir. Bu güçlükler çalışma maliyetlerini arttırmakta, uygun ve yeterli büyüklükte örneklemlere ulaşılmasını engellemekte ve elde edilen sonuçların güvenilirliğini düşürmektedir. Bu sorunların en aza indirgenebilmesi için araştırmacıların planlanacak çalışmalarda uygun tanı materyalini seçmesi ve doğru metodoloji kullanması gereklidir. Bilimsel yazında çocuk ergen ruh sağlığı alanında görülen bozuklukların taranması ve tanılanması amacıyla kullanılan birçok ölçek ve görüşme formatı mevcutsa da bu tanı araçlarından ancak bazıları saha çalışmalarında kullanılabilmektedir. Ülkemizde çocuk ergen ruh sağlığı alanındaki hızlı gelişime paralel olarak yazında epidemiyolojik çalışmalarda kullanılan önemli tanı araçları dilimize kazandırılmıştır. Bunlardan Çocuklar İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği ile Güçler ve Güçlükler Anketi bozuklukların taranması; Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu ile Gelişim ve Ruhsal Sağlık Değerlendirmesi ise tanılama amacıyla kullanılabilecek en önemli araçlar olarak göze çarpmaktadır. Bu makalede çocuk ergen ruh sağlığı alanındaki epidemiyolojik çalışmaların yapılmasını zorlaştıran yöntemsel sorunlar irdelenmiş ve ülkemizde yapılması muhtemel geniş ölçekli çalışmalarda kullanılabilecek tanısal araçlar gözden geçirilmiştir.

Epidemiologic Studies in Child and Adolescent Psychiatry: A Review of Methodology

Childhood psychiatric disorders are estimated to influence about 9 to 21% of relevant age group and interest in this disorders are increasing all over the world. The growing need to child and adolescent mental health leads the task of establishing proposals and policies in this field to become a priority for governments. The first step of such proposals should be determination of prevalence of child and adolescent mental disorders in that country. However, several major methodological problems make it hard to provide accurate prevalence estimates from epidemiological studies. Most common problems are within the fields of sampling, case definition, case ascertainment and data analyses. Such issues increases the costs of studies and hinder to reach large sample sizes. To minimize these problems, investigators have to be careful on choosing the appropriate methodology and diagnostic tools in their studies. Although there are many interviews and questionnaires for screening and diagnosing in child and adolescent psychiatry, only a few of them are suitable for epidemiological research. In parallel with the improvement in all fields of child and adolescent mental health in our country, some of the major screening and diagnosing tools used in prevalence studies in literature have already been translated and validated in Turkish. Most important of this tools for screening purposes are Child Behavior Checklist and Strengths and Difficulties Questionnaire and for diagnosing purposes are Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present and Lifetime Version and Development and Well-Being Assessment. The aims of this article are to review the methodological problems of epidemiologic studies in child and adolescent psychiatry and to briefly discuss suitable diagnostic tools for extended sampled epidemiologic studies in our country.

___

  • World Health Organization. Chıld and Adolescent Mental Health Polıcıes and Plans. http://www.who.int/mental_health/policy/Childado_mh_module.pdf (3 nisan 2010’da ulaşıldı)
  • Roberts R, Attkisson C, Rosenblatt A. Prevalence of psychopathology among children and adolescents. Am J Psychiatry 1998;155:715-726.
  • Muris P, Meesters C, Berg F. The Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) Further evidence for its reliability and validity in a community sample of Dutch children and adolescents. Eur Child Adolesc Psychiatry 2003; 12:1-8.
  • Ford T, Goodman R, Meltzer H. The British Child and Adolescent Mental Health Survey 1999: The prevalence of DSM IV disorders. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2003; 42:1203-1211.
  • Bilyk B, Goodman R. Prevalence of child and adolescent psychiatric disorders in Southeast Brazil. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004; 43:727-734.
  • World Health Organisation. Atlas: Child and adolescent mental health resources. http://www.who.int/mental_health/resources/Child_ado_atlas.pdf (3 Nisan 2010’da ulaşıldı).
  • Erol N, Şimşek Z, Münir K. Çocuk ve ergen ruh sağlığı epidemiyolojisi. In Çocuk Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı ( Ed FÇ Çetin): 782-801. Ankara, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Derneği Yayınları, 2008.
  • Erol N, Şimşek Z. Çocuk ve Gençlerde Ruh Sağlığı: Yeterlik Alanları, Davranış ve Duy- gusal Sorunların Dağılımı. In Türkiye Ruh Sağlığı Profili Raporu (Eds N Erol, C Kılıç): 25-75. Ankara, Eksen Tanıtım Ltd. Şti, 1998.
  • Karabekiroğlu K, Uslu R, Türkiye’nin 1-4 yaş ruh sağlığı profili. In 20.Ulusal Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi Ozet Kitabı:128. 25-28 Nisan 2010 Bod- rum, Türkiye,2010.
  • King RA. Practice parameters for the psychiatric assestment of children and adolescent. J Am Acad Child Adolescent Psychiatry 1997; 36(suppl 10):4-20.
  • Costello E.J, Egger E, Angold A. 10 year research update review: The epidemiology of child and edolescent psychiatric disorders: 1- methods and public health burden. J Am Acad Child Adolescent Psychiatry 2005; 44:972-986.
  • Angold A,Costello E,Egger H. Structured interviewing. In Child and Adolescent Psychiatry A Comprehensive Textbook 4th edition. (Eds A. Martin, F. Volkmar):344- 357. Philadelphia, Lippincott Williams & Wilkins, 2007.
  • Ambrosini PJ. Historical development and present status of the schedule for affective disorders and schizophrenia for school-age children (K-SADS). J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2000; 39:49-58.
  • Shaffer D, Fisher P. The NIMH Diagnostic Interview Schedule for Children Version 2.3 (DISC-2.3) : Description, acceptability, prevalence rates, and performance in the MECA study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1996; 35:865-877.
  • Angold A. Diagnostic interviews with parents and children. In Child and Adolescent Psychiatry. 4th ed. (Eds M Rutter, E Taylor):32-51. Oxford, Blackwell Publishing, 2002.
  • American Psychiatric Asssociation. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 4th edition. Washington D.C, American Psychiatric Association, 1994.
  • Goodman R, Ford T, Richards H, Gatward R, Meltzer H. The development and well- being assessment: description and initial validation of an integrated assessment of child and adolescent psychopathology. J Child Psychol Psychiatry 2000; 41:645-655.
  • Offord DR, Boyd MH, Racine Y. Ontario Child Health Study: correlates of disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1989; 28:856-860.
  • Herjanic B, Reich W. Development of a structured psychiatric interview for children: agreement between child and parent on individual symptoms. J Abnorm Child Psychol 1982; 10:307-324.
  • Verlust FC. Dekker MC. Parent, teacher and self-reports as predictors of signs of disturbance in adolescents: whose information carries the most weight? Acta Psychiatr Scand 1997; 96:75-81.
  • World Health Organizatiom. The ICD-I0 Classification of Mental and Behavioral Disorders: Diagnostic Criteria For Research. Geneva, World Health Organisation, 1994.
  • Erol N, Arslan L.B, Akçakın M. The adaptation and standardization of the Child Behaviour Checklist among 6-18 year old Turkish children. In Eunothydis European Approaches to Hyperkinetic Disorders (Ed A Sergeant):109-113. Amsterdam, Klinische Psychologie Universiteit van Amsterdam, 1995.
  • Güvenir T, Özbek A, Baykara B. Güçler ve güçlükler anketinin Türkçe uyarlamasının psikometrik özellikleri. Çocuk Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 2008; 15:65-74.
  • Yalın Ş. Güçler ve Güçlükler Anketinin ileri psikometrik özellikleri (Tez Çalışması). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2008.
  • Achenbach T.M. Manual for the Child Behaviour Checklist/4-18 and 1991 profile. Burlington, University of Vermont, 1991.
  • Achenbach T.M, Manual for the Youth Self Report and 1991 profile. Burlington, University of Vermont, 1991.
  • Goodman R,.Meltzer H, Bailey V. The Strengths and Diffuculties Questionnarie: A pilot study on the validity of the self report version. Int Rev Psychiatry 2003; 15:173- 177
  • Gökler B,Ünal F, Pehlivantürk B. Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi -Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli- Türkçe uyarlamasının ge- çerlik ve güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2004; 11:109-116.
  • Dursun OB. Gelişim ve Ruhsal Sağlık Değerlendirmesi Türkçe’ye uyarlama ve geçerlik çalışması (Tez Çalışması). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2009.