RADON (Rn-222) CONCENTRATIONS AND ANNUAL AVERAGE EFFECTIVE DOSES OF SOME WELL WATER IN AFYONKARAHİSAR-ÇAY-SULTANDAĞI LINE

The human environment is surrounded with natural radiation with main components of cosmic and cosmogenic radiation, terrestrial gamma radiation from natural radio nuclides in rocks and soil, and natural radioactive substances in our diet and in the air we breathe. More than half of the natural radiation that human receives are caused by radon gas or by its decay products. Radon gas, which lies in Uranium decay series, is released from underground since Uranium and its decay products are easily dissolved in water. High exposure to radon gas may lead to lung cancer and some other major health problems. Due to these health risks, the scientists have increased their efforts on determining concentration in water samples in recent years. This study aims on determination radon concentrations and annual average effective doses in some water wells near Afyonkarahisar-Çay-Sultandağı Line. Measured radon concentrations are between 2,2 Bq/L and 22,7 Bq/L, and annual average effective doses varied between 13,2 Sv.y-1 and 136,2 Sv.y-1.

AFYONKARAHİSAR-ÇAY-SULTANDAĞI HATTINDAKİ BAZI KUYU SULARININ RADON KONSANTRASYONLARI VE YILLIK ORTALAMA ETKİN DOZLARI

Canlılar, kaynağı yeraltından yeryüzüne çeşitli yollarla çıkan radyoaktif maddeler ve uzaydan gelen çeşitli kozmik ışınlar olan, doğal radyasyonla iç içe yaşamaktadır. İnsanların maruz kaldığı doğal radyasyonun yarıdan fazlasını radon gazı ve bozunum ürünleri oluşturmaktadır. Uranyum serisinde yer alan radon, uranyum ve bozunum ürünlerinin suda kolaylıkla çözünebilmesi nedeniyle yeraltından yüzeye çıkmaktadır. Radon gazı yüksek dozlarda maruz kalındığında, özellikle akciğer kanseri başta olmak üzere birçok sağlık sorununa neden olabilmektedir. Bu risklerden dolayı son yıllarda canlıların en önemli ihtiyacı olan su örneklerindeki konsantrasyonlarını belirlemeye yönelik çalışmalarda önemli bir artış görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; Afyonkarahisar-Çay-Sultandağı hattında bulunan bazı kuyu sularının radon konsantrasyonlarını ve yıllık ortalama etkin doz miktarlarını belirlemektir. Elde edilen radon konsantrasyonları 2,2 Bq/L ile 22,7 Bq/L değerleri arasında, yıllık ortalama etkin doz miktarları ise 13,2 Sv.y-1 ile 136,2 Sv.y-değerleri arasında değişmektedir.