Prostanna, Poseidon ve Anadolu’daki Depremler

Nümizmatik sahasındaki son araştırmalar, Anadolu kentleri tarafından basılan ve arka yüzlerinde Tanrı Poseidon’un tasvir edildiği sikkelerin bu bölgelerde vuku bulan depremlerle bağlantılı oldukları sonucuna götürmektedir. Esasen oldukça makul gözüken bu varsayım makalede Pisidia kenti Prostanna bağlamında tartışılmaktadır. Bu amaç doğrultusunda epigrafik belgeler, edebi kaynaklar ve arkeolojik veriler derlenip değerlendirilerek tıpkı Lykia, Pisidia ve Karia’daki diğer kentler gibi Prostanna’nın da yaşanmış deprem deneyimi üzerinden ve olası deprem tehdidine karşı Yeryüzü’nü sarsan kimliğiyle Poseidon’a tapınarak tepki geliştirdiği ortaya konmaktadır.

Prostanna, Poseidon und Erdbeben in Kleinasien

Recent numismatic research leads to the idea that Roman Provincial Coins, minted by poleis in Asia Minor, which show the god Poseidon on the reverse, are to be connected with earthquakes in these regions. This principally plausible hypothesis is discussed here with regard to the Pisidian polis Prostanna. By collecting and analyzing epigraphical documents, literary sources and archaeological observations it is argued that Prostanna, like other settlements in Lycia, Pisidia and Caria, reacted on the experience with earthquakes and the threat of further earthquakes by worshipping Poseidon in his role as an earthshaker.

___

  • Adak 2016 M. Adak, Nemesis in der bithynischen Metropole Nikaia und ein Prokonsul der Provinz Asia, in: E. N. Akdoğu-Arca – N. Gökalp – B. Takmer (eds.), Vir Doctus Anatolicus. Studies in Memory of Sencer Şahin / Sencer Şahin Anısına Yazılar, Istanbul 2016, 1–32.
  • Akın 2016 Y. Akın, Bolu’dan Caracalla Dönemi’ne ait bir ad fines Miltaşı, in: E. N. Akdoğu-Arca – N. Gökalp – B. Takmer (eds.), Vir Doctus Anatolicus. Studies in Memory of Sencer Şahin / Sencer Şahin Anısına Yazılar, Istanbul 2016, 81–89.
  • Atasoy – Yıldırım, Tios S. Atasoy – Ş. Yıldırım (eds.), Zonguldak’ta Bir Antik Kent: Tios. 2006–2012 Arkeolojik Çalışmaları ve Genel Değerlendirme (An Ancient city in Zonguldak: Tios. General Assessment of Works Between 2006 and 2012), Ankara 2015.
  • Barbieri, Senatorio G. Barbieri, L’albo senatorio da Settimio Severo a Carino (193–285), Rome 1952 (Studi pubblicati dall’Istituto italiano per la storia antica 6).
  • Arena 2005 G. Arena, Città di Panfilia e Pisidia sotto il dominio romano, 2. Aufl. Catania 2005.
  • v. Aulock 1979 H. v. Aulock, Münzen und Städte Pisidiens II, Tübingen 1979 (IstMitt Beih. 22).
  • Ballance 1959 M. H. Ballance, The Site of Prostanna, AnatSt 9, 1959, 125–129.
  • Belke – Mersich 1990 K. Belke – N. Mersich, Tabula Imperii Byzantini 7. Phrygien und Pisidien, Wien 1990.
  • Bowersock 1968 G. W. Bowersock, The Proconsulate of Albus, HSCPh 71, 1968, 289–294.
  • Brandt 1988 H. Brandt, Kulte in Aspendos, IstMitt 38, 1988, 237–250.
  • Brandt 2002 H. Brandt, Adada – eine pisidische Kleinstadt in hellenistischer und römischer Zeit, Historia 51, 2002, 385–413.
  • Brandt – Kolb 2006 H. Brandt – F. Kolb, Lycia et Pamphylia. Eine römische Provinz im Südwesten Kleinasiens, 2. Aufl. Mainz 2006.
  • Corsten 2006 Th. Corsten, Ein Epigramm für Poseidon als Gott der ländlichen Fruchtbarkeit, Adalya 9, 2006, 53–61.
  • Edelmann-Singer 2015 B. Edelmann-Singer, Koina und Concilia. Genese, Organisation und sozioökonomische Funktion der Provinziallandtage im römischen Reich, Stuttgart 2015.
  • Güney 2015 H. Güney, Poseidon as a God of Earthquake in Roman Asia Minor, RN 172, 2015, 293–315.
  • Horsley 2007 G. H. R. Horsley, The Greek and Latin Inscriptions in the Burdur Archaeological Museum, Ankara 2007.
  • IvCentral Pisidia G. H. R. Horsley – S. Mitchell, The Inscriptions of Central Pisidia, Bonn 2000.
  • IvIasos W. Blümel, Die Inschriften von Iasos. Teil I: Nr. 1–218, Bonn 1985.
  • IvKibyra I Th. Corsten, Die Inschriften von Kibyra. Teil I, Bonn 2002.
  • IvStratonikeia M. Çetin Şahin, Die Inschriften von Stratonikeia, Bonn 1981–1990.
  • Kokkinia 2000 C. Kokkinia, Die Opramoas-Inschrift von Rhodiapolis. Euergetismus und soziale Elite in Lykien, Bonn 2000.
  • Kolb 2008 F. Kolb, Burg – Polis – Bischofssitz. Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Südwesttürkei, Mainz 2008.
  • Kraft 1972 K. Kraft, Das System der kaiserzeitlichen Münzprägung in Kleinasien. Materialien und Entwürfe, Berlin 1972.
  • Labarre u.a. 2005 G. Labarre – M. Özsait – N. Özsait, Parlais et Prostanna. Sites et territoires, Anatolia Antiqua 13, 2005, 223–257.
  • Marek 2010 Ch. Marek, Geschichte Kleinasiens in der Antike, München 2010.
  • McLean 2002 B. H. McLean, Greek and Latin Inscriptions in the Konya Archaeological Museum, Ankara 2002.
  • Milner 1998 N. P. Milner, An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Con-ducted by A. S. Hall, Ankara 1998.
  • Mitchell 1987 S. Mitchell, Imperial Building in the Eastern Roman Provinces, HSCPh 91, 1987, 333–365.
  • Mitchell 1993 S. Mitchell, Anatolia. Land, Men, and Gods in Asia Minor. Volume II: The Rise of the Church, Oxford 1993.
  • Mitchell u.a. 1995 S. Mitchell with S. Cormack, R. Fursdon, E. Owens and J. Öztürk, Cremna in Pisidia. An Ancient City in Peace and in War, Swansea 1995.
  • Özcan 2015 F. Özcan, Surveys in North Pisidia in 2014, ANMED 13, 2015, 193–197.
  • Robert 1969 L. Robert, La ville de Parlais dans l’Anatolie centrale (1948), in: ders., OMS III, 1969, 1449–1452.
  • Sterrett 1888 J. R. S. Sterrett, An Epigraphical Journey in Asia Minor, Boston 1888.
  • Steskal 2015 M. Steskal, Römische Thermen und griechische Gymnasien: Ephesos und Milet im Spiegel ihrer Bad-Gymnasien, in: P. Scholz – D. Wiegandt (Hrsgg.), Das kaiserzeitliche Gymnasion, Berlin 2015, 223–244.
  • Talloen 2015 P. Talloen, Cult in Pisidia. Religious Practice in Southwestern Asia Minor from Alexander the Great to the Rise of Christianity, Turnhout 2015.
  • Walentowski 1998 S. Walentowski, Kommentar zur vita Antoninus Pius der Historia Augusta, Bonn 1998.
  • Weiß 1991 P. Weiß, Pisidisches in Kodrula, Asia Minor Studien 3, 1991, 69–73.
  • Weiß 1992 P. Weiß, Pisidien: Eine historische Landschaft im Licht ihrer Münzprägung, in: E. Schwertheim (Hrsg.), Forschungen in Pisidien, Asia Minor Studien 6, 1992, 143–165.
  • Winter 1996 E. Winter, Staatliche Baupolitik und Baufürsorge in den römischen Provinzen des kaiserzeitlichen Kleinasien, Bonn 1996.